Điều gì xảy ra với cơ thể nếu bạn KHÔNG ăn tinh bột để giảm cân?

1. Tinh bột là gì?

Tinh bột hay Carbohydrate là 1 trong 3 chất dinh dưỡng đa lượng mà cơ thể người cần: carbohydrate, protein và chất béo. Điều này có nghĩa là carbohydrate cần thiết với số lượng lớn và rất cần thiết cho sức khỏe con người và hoạt động bình thường của cơ thể. Theo Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người Mỹ 2020-2025, trên thực tế, những người trưởng thành khỏe mạnh nên tiêu thụ trung bình khoảng 45% đến 65% lượng calo hàng ngày từ carbohydrate. Ngoài ra, chúng phải được tiêu thụ thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày vì cơ thể không thể sản xuất chúng. Vậy điều gì xảy ra trong cơ thể bạn khi bạn tránh carbs, ví dụ như không ăn tinh bột để giảm cân?

Carbohydrate được tạo thành từ tinh bột, đường và chất xơ. Đường chủ yếu cung cấp vị ngọt. Chúng cũng có công dụng cải thiện hương vị, kết cấu và màu sắc của thực phẩm. Cụ thể, carbohydrate giúp kem luôn mịn và mềm hoặc tạo hiệu ứng chuyển màu nâu cho các món nướng. Đường cũng có công dụng trong bảo quản thực phẩm như thạch hay các loại mứt. Tinh bột được tạo thành từ nhiều phân tử đường liên kết với nhau. 

Tinh bột được tiêu hóa hoặc phân hủy trong cơ thể thành các đơn vị phân tử đường glucose, có thể được hấp thụ và sử dụng để tạo năng lượng ngay lập tức hoặc được lưu trữ trong cơ thể dưới dạng glycogen. Chất xơ là một loại carb khác không tiêu hóa được nhưng có thể được lên men trong ruột kết hoặc đi qua hệ thống tiêu hóa, hấp thụ nước và thêm một lượng lớn vào phân. Carbohydrate kết hợp với protein và chất béo trong bữa ăn chính hoặc bữa ăn nhẹ để tạo cảm giác no và no lâu hơn.

2. Lợi ích của tinh bột là gì?

Chức năng chính của carbohydrate nói chung và tinh bột nói riêng trong cơ thể là cung cấp năng lượng nhanh chóng, đặc biệt là năng lượng cho cơ và não bộ hoạt động bình thường. Bộ não của chúng ta sử dụng tỷ lệ glucose lớn nhất, chiếm khoảng 20% nhu cầu năng lượng của cơ thể bất cứ lúc nào để hoạt động để suy nghĩ, ghi nhớ và học tập. Ngoài vai trò là nguồn năng lượng, carbohydrate còn đóng vai trò duy trì lượng đường trong máu và insulin, điều chỉnh cholesterol và thúc đẩy quá trình phát triển của các loại vi khuẩn lành mạnh trong đường ruột. Đồng thời, carbohydrate cũng có thể giúp đi ngoài đều đặn và làm cho phân ra ngoài dễ dàng hơn. Cuối cùng, nhiều carbohydrate, chủ yếu đến từ thực phẩm thực vật nên chứa các vitamin, khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Tinh bột được tìm thấy trong các loại thực phẩm nào? Carbohydrate chủ yếu được tìm thấy trong thực phẩm thực vật và sữa. Nguồn thực phẩm cung cấp tinh bột bao gồm các loại ngũ cốc như gạo, ngô, khoai, sắn và các loại trái cây như táo, bông cải xanh, đậu lăng, đậu xanh, mì ống và lúa mì. Nguồn thực phẩm giàu chất xơ bao gồm cám, hạt, rau, gạo lứt, vỏ khoai tây, bột yến mạch và đậu. 

3. Không ăn tinh bột có tốt không?

Nhiều người đặt ra câu hỏi nếu không ăn tinh bột có tốt không? Câu trả lời là Không. Nguyên nhân là do bản chất của tinh bột là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu. Vậy nên, người trưởng thành khỏe mạnh thường không được khuyến nghị cắt bỏ hoàn toàn carbs, trừ khi họ đang áp dụng chế độ ăn kiêng được giám sát về mặt y tế hay có sự theo dõi của các chuyên gia dinh dưỡng.

Hình: Nhiều người đặt ra câu hỏi nếu không ăn tinh bột có tốt không? 

Không ăn tinh bột có giảm cân không? Trong chế độ không ăn tinh bột để giảm cân, trước tiên bạn sẽ giảm trọng lượng nước, điều này có thể gây hiểu lầm và sau đó là trọng lượng không phải nước sẽ theo sau. Một phân tích tổng hợp năm 2013 được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Anh đã tiến hành so sánh chế độ ăn ketogenic ít tinh bột với chế độ ăn ít chất béo truyền thống cho thấy chế độ ăn ít tinh bột có thể có hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ béo phì. Nhưng khi bạn xem xét các mối lo ngại về sức khỏe lâu dài đã đề cập trước đó, việc loại bỏ hay không ăn tinh bột để giảm cân có vẻ không phải là một lựa chọn lành mạnh lâu dài.

4. Điều gì sẽ xảy ra khi không ăn tinh bột để giảm cân?

Nếu thực hiện không ăn tinh bột để giảm cân trong thời gian kéo dài thì điều gì sẽ xảy ra? Các nhà khoa học đã nghiên cứu và chỉ ra một số hậu quả như sau: 

4.1. Cảm giác cơ thể thiếu năng lượng

Vì carbohydrate cung cấp hầu hết nhiên liệu cho hoạt động và hoạt động hàng ngày, bạn có thể sẽ có ít năng lượng hơn nếu ngừng sử dụng hoàn toàn các loại thực phẩm carbohydrate. Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi và đói hơn và khó tập trung hơn trong làm việc và học tập. Bạn có thể cảm thấy vô cùng chậm chạp và khó thực hiện các hoạt động thể dục thể thao nếu bạn đã quen với việc vận động và tập thể dục thường xuyên.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, 1 trong những nguyên nhân gây stress, căng thẳng kéo dài là do cơ thể thiếu tinh bột. Chế độ ăn với hàm lượng tinh bột thấp thậm chí là không ăn tinh bột để giảm cân được xem là một trong những nguyên nhân làm giảm nồng độ serotonin. Đây là loại hormone điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ và các vấn đề về tiêu hóa trong não. Đây là lý do khiến cơ thể gặp phải một số tác dụng không mong muốn như: rối loạn cảm xúc, thường xuyên cáu gắt, nóng giận đột ngột, bồn chồn, lo âu, thậm chí là làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm đối với những người phải hoạt động trí não nhiều.

4.2. Cảm giác thường xuyên chóng mặt và đau đầu

Không ăn tinh bột có tốt không? Bộ não của chúng ta thích glucose hơn và carbohydrate cung cấp một nguồn ổn định và dễ dàng. Khi bạn ngừng ăn các sản phẩm tinh bột thì cơ thể buộc phải tìm nguồn năng lượng thay thế cho não. Nó sẽ chuyển sang phân hủy chất béo thành ketone, một chất thay thế cho glucose. Điều này khiến cơ thể rơi vào trạng thái ketosis, hoặc trạng thái tăng ketone, gây ra các tác dụng không mong muốn như mệt mỏi, suy nhược cơ thể, đau đầu và chóng mặt,...

4.3. Có thể gặp tình trạng bị táo bón

Vì carb rất giàu tinh bột, chất xơ và nước nên bạn có thể thấy việc ăn đủ lượng chất xơ khuyến nghị sẽ khó khăn hơn khi bạn ngừng ăn carb. Chất xơ có tác dụng trong giúp bổ sung khối lượng lớn cho phân và hấp thụ nước trong ruột kết, giúp phân dễ dàng đi ngoài hơn, vì vậy việc cắt giảm hoàn toàn tinh bột có thể khiến việc đi vệ sinh trở nên khó chịu hơn. Ngoài ra, bạn có thể gặp phải những thay đổi trong quá trình tiêu hóa hoặc gặp các vấn đề tiêu hóa khác khi ngừng ăn tinh bột, vì chất xơ còn có công dụng trong thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn lành mạnh trong ruột.

4.4. Hơi thở có mùi

Không ăn tinh bột để giảm cân trong một thời gian có thể khiến hơi thở có mùi chua.Trong thời gian đầu thực hiện không ăn tinh bột để giảm cân bạn cũng sẽ gặp phải hiện tượng khô miệng. Khô miệng cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng hơi thở có mùi hôi.

Các chuyên gia về sức khỏe khuyên rằng, có nhiều giải pháp để giảm thiểu tình trạng hôi miệng, cụ thể như: uống nhiều nước hoặc nước ép trái cây, hay đơn giản là bổ sung tinh bột vào khẩu phần ăn hàng ngày.

4.5. Tăng rủi ro sức khỏe của mình trong thời gian dài

Một số nghiên cứu dân số đã liên kết chế độ ăn kiêng hoàn toàn không ăn tinh bột để giảm cân. Các biến chứng khác có liên quan đến chế độ không ăn tinh bột để giảm cân trong thời gian dài bao gồm tổn thương thận, loãng xương và suy giảm hoạt động thể chất. Tuy nhiên, nhiều kết quả nghiên cứu trái ngược nhau và cần có nhiều nghiên cứu nghiêm ngặt hơn để xác định mức độ an toàn lâu dài của việc cắt giảm carbohydrate khỏi chế độ dinh dưỡng hàng ngày của bạn.

4.6. Ảnh hưởng tâm lý

Việc không ăn tinh bột để giảm cân trong thời gian dài có thể dẫn đến một số ảnh hưởng tiêu cực. Nguyên nhân là do trong bất kỳ chế độ ăn kiêng nào cũng có thể khiến người áp dụng gặp một số ảnh hưởng tâm lý. Cụ thể là người thực hiện không ăn tinh bột để giảm cân thường xuyên né tránh hoặc từ chối tham gia các bữa tiệc cùng với bạn bè, trong thời gian dài có thể gây ra tâm lý mặc cảm.

Những ai lỡ ăn nhiều hơn so với quy định tự đặt ra thường xuất hiện cảm giác tội lỗi thậm chí trầm cảm. Việc bị rối loạn ăn uống nghiêm trọng trong thời gian kéo dài làm giảm chất lượng cuộc sống và sức khỏe tinh thần của người thực hiện chế độ không ăn tinh bột để giảm cân. Vì vậy, chế độ ăn uống không ăn tinh bột để giảm cân có thể giúp bạn giảm cân nhanh nhưng không nên áp dụng lâu dài. Thay vì loại bỏ hoàn toàn tinh bột ra khỏi chế độ ăn uống hàng ngày bạn nên tìm hiểu về chế độ ăn kiêng khoa học và hợp lý.

Một gợi ý được đưa ra là bạn có thể thực hiện chế độ ăn uống dựa trên thực vật giàu chất xơ, chất béo không bão hòa đơn, như dầu ô liu, bơ và các loại hạt. Việc tăng cường hấp thụ protein từ thực vật như đậu lăng có vai trò quan trọng trong việc dự phòng và kiểm soát bệnh tiểu đường loại 2.

4.7. Chế độ không ăn tinh bột để giảm cân có thể không bền vững 

Tránh toàn bộ nhóm thực phẩm là một mô hình ăn uống cực kỳ hạn chế và khó duy trì lâu dài. Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy rằng hầu hết những người có chế độ ăn uống hạn chế có xu hướng ăn ít thực phẩm có chất phytochemical, cung cấp các yếu tố bảo vệ ung thư. Hơn nữa, theo một đánh giá năm 2020 được công bố trên tạp chí Nutrition Reviews, chất lượng của thực phẩm chứa tinh bột trong chế độ dinh dưỡng quan trọng hơn số lượng của chúng. Về cơ bản, bạn có thể lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả thay vì đồ uống có đường, kẹo và đồ nướng.

Carbohydrate rất cần thiết cho sức khỏe và hoạt động của con người. Trừ khi bạn có lý do y tế để hạn chế lượng carb của mình, chẳng hạn như bệnh động kinh hoặc bệnh tiểu đường loại 2, việc hạn chế hoàn toàn tinh bột có thể có nhiều nhược điểm hơn là lợi ích sức khỏe. 

Việc không ăn tinh bột để giảm cân trong thời gian dài đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ bị thiếu hụt các loại vitamin dẫn đến làm mỡ biến tính làm tăng những bệnh lý nghiêm trọng về gan, gây nguy hiểm đến sức khỏe của chúng ta. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu với những người không ăn hoặc hạn chế ăn tinh bột có hàm lượng canxi, magie và axit amin thấp và cũng có thể bị thiếu hụt vitamin B12 và vitamin D.

Tóm lại, béo phì là một vấn đề sức khỏe gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác chúng ta phải chung sống trọn đời. Giảm béo do đó là vấn đề cần được thực hiện trong dài hạn. Do đó, bạn cần lưu ý lựa chọn một phương pháp giảm béo nhanh/ hiệu quả sớm/ có thể lặp đi lặp lại nhiều lần trong đời mà vẫn đảm bảo đạt hiệu quả tốt. Ngày nay, nếu muốn giảm cân hiệu quả, bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng. Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, bạn sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.