Bị béo phì có phải là bệnh không?

Theo tổ chức Y tế thế giới định nghĩa, thừa cân và béo phì là sự tích lũy chất béo bất thường hoặc quá mức trong cơ thể và gây ảnh hưởng sức khỏe. Chỉ số khối cơ thể (BMI) lớn hơn 25 được coi là thừa cân và béo phì là trên 30. Vấn đề này đã phát triển thành dịch bệnh, với hơn 4 triệu người chết mỗi năm do thừa cân hoặc béo phì vào năm 2017 theo gánh nặng bệnh tật toàn cầu.

Vào tháng 6 năm 2013, Hạ viện của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) đã bỏ phiếu công nhận béo phì là một tình trạng bệnh cần nỗ lực điều trị và phòng ngừa. Viện Y tế Quốc gia đã tuyên bố béo phì là một căn bệnh vào năm 1998 và Hiệp hội Béo phì Hoa Kỳ cũng tuyên bố như vậy vào năm 2008. Bởi vì AMA được coi là hiệp hội y tế có ảnh hưởng nhất trong nước nên tuyên bố của họ dự kiến ​​sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến các chính sách chăm sóc sức khỏe, thông qua các tác động đối với các công ty bảo hiểm, ngành công nghiệp và các nhà lập pháp. Mục đích đã nêu của quyết định này là cải thiện nghiên cứu về nguyên nhân gây béo phì, dẫn đến cải thiện các phương pháp phòng ngừa và điều trị, cuối cùng là cải thiện sức khỏe và kết quả của bệnh nhân. Quyết định của AMA đang gây tranh cãi, vì Hội đồng Khoa học và Sức khỏe Cộng đồng của AMA vào năm 2012 cho biết rằng không có đủ dữ liệu để chứng minh việc gọi béo phì là một căn bệnh. Vậy bị béo phì có phải là bệnh không? Tại sao béo phì không phải là bệnh?

1. Béo phì có phải là bệnh không?

Một tranh cãi liên quan và thách thức hơn là liệu béo phì có phải là bệnh không. Để thảo luận về điều này, chúng ta cần thống nhất về định nghĩa của một căn bệnh, điều này không rõ ràng như người ta vẫn tưởng. Trong lịch sử, từ lâu người ta đã nhận ra rằng những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ đột tử cao hơn. Nhiều nghiên cứu gần đây hơn chứng minh rằng nhiều nhà quan sát nghĩ “béo phì” là một căn bệnh trong một số trường hợp chứ không phải tất cả các trường hợp, có thể dẫn đến tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong trong một số trường hợp.

Vì không có một định nghĩa thống nhất về một căn bệnh, nên có thể người ta không thể có câu trả lời khoa học, dứt khoát về vấn đề bị béo phì có phải là bệnh không. Hiệp hội Béo phì Hoa Kỳ cho rằng vì không có định nghĩa rõ ràng về bệnh, nên câu hỏi béo phì có phải là bệnh không là vô nghĩa. Họ ủng hộ việc gọi bệnh béo phì là một căn bệnh dựa trên cách tiếp cận thực dụng đối với sức khỏe cộng đồng.

Nhiều năm nghiên cứu đã khiến các bác sĩ kết luận rằng béo phì là một tình trạng sức khỏe không chỉ là khái niệm “nạp calo vào, đốt cháy calo”. Ví dụ, các bác sĩ đã phát hiện ra một số gen có thể làm tăng mức độ đói của một người, khiến họ ăn nhiều thức ăn hơn. Điều này có thể góp phần gây ra bệnh béo phì.

Ngoài ra, các bệnh hoặc rối loạn y tế khác có thể khiến một người tăng cân, bao gồm suy giáp, hội chứng Cushing, hội chứng buồng trứng đa nang, một số thuốc điều trị như thuốc chống trầm cảm.

Các bác sĩ cũng biết rằng, 2 người có cùng chiều cao có thể ăn cùng một chế độ ăn uống và một người có thể bị béo phì trong khi người kia thì không. Lý do giải thích cho vấn đề này là tỷ lệ trao đổi chất cơ bản (cơ thể đốt cháy bao nhiêu calo khi nghỉ ngơi) và các yếu tố sức khỏe khác.

Béo phì có phải là bệnh không? AMA không phải là tổ chức duy nhất trên thế giới công nhận béo phì là một căn bệnh. Những tổ chức khác bao gồm:

• Tổ chức Y tế Thế giới;
• Liên đoàn béo phì thế giới;
• Hiệp hội Y khoa Canada;
• Hiệp hội béo phì Canada.

2. Tại sao béo phì không phải là bệnh?

Không phải tất cả các chuyên gia y tế đều đồng ý với tuyên bố của AMA. Dưới đây là một vài lý do khiến một số người đồng ý với quan điểm béo phì không phải là bệnh, dựa trên các phương pháp hiện tại có sẵn để đo béo phì và các triệu chứng của nó:

• Không có cách rõ ràng để đo béo phì. Chỉ số khối cơ thể không áp dụng cho tất cả các đối tượng, ví dụ như vận động viên sức bền và vận động viên cử tạ, bác sĩ không thể luôn sử dụng chỉ số BMI để xác định béo phì.
• Không phải lúc nào béo phì cũng đồng nghĩa với sức khỏe kém. Béo phì có thể là một yếu tố rủi ro đối với các tình trạng y tế khác, nhưng nó không đảm bảo rằng một người sẽ gặp các vấn đề về sức khỏe.
• Một số bác sĩ xem béo phì không phải là bệnh vì không phải lúc nào béo phì cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
• Một số yếu tố ảnh hưởng đến béo phì, một số yếu tố không thể kiểm soát được. Trong đó lựa chọn ăn uống lành mạnh và mức độ hoạt động thể chất phù hợp có thể đóng một vai trò nào đó thì di truyền cũng vậy.
• Một số chuyên gia y tế quan ngại rằng việc xem bệnh béo phì là một căn bệnh có thể thúc đẩy văn hóa vô trách nhiệm cá nhân, hành vi sức khỏe hoặc suy nghĩ về các lựa chọn và khả năng của họ.
• Định nghĩa béo phì là 1 căn bệnh có thể làm tăng sự phân biệt đối xử đối với một người khi họ được xem là bị bệnh béo phì. Một số nhóm, chẳng hạn như phong trào Chấp nhận chất béo ở mọi kích cỡ và Hiệp hội chấp nhận kích thước quốc tế, đã bày tỏ lo ngại rằng việc xác định béo phì là một căn bệnh cho phép những người khác tách biệt hơn nữa và kỳ thị những người mắc bệnh béo phì.

Bị béo phì có phải là bệnh không là 1 vấn đề phức tạp và gây nhiều tranh cãi. Các nhà nghiên cứu cho biết rằng có nhiều yếu tố tác động đến béo phì, bao gồm di truyền, lối sống, tâm lý, môi trường,... Một số yếu tố của bệnh béo phì có thể ngăn ngừa được – lý tưởng nhất là một người có thể thay đổi chế độ ăn uống và thói quen tập thể dục để xây dựng và duy trì sức khỏe tim mạch, dung tích phổi, phạm vi và tốc độ chuyển động cũng như sự thoải mái. Tuy nhiên, các bác sĩ biết rằng một số người thực hiện những thay đổi này, nhưng vẫn không thể giảm cân đáng kể. Vì những lý do này, cuộc tranh luận béo phì có phải là bệnh không có thể sẽ tiếp tục cho đến khi xuất hiện các phương pháp khác đáng tin cậy hơn để xác định béo phì.

Nếu bạn bị béo phì, hãy tìm kiếm phương pháp giảm cân phù hợp để ngăn ngừa nhiều nguy cơ sức khỏe khác. Ngày nay, nếu muốn giảm cân hiệu quả, bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng. Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, bạn sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.