Vì sao rối loạn nội tiết tố gây tăng cân nhanh?

1. Vì sao rối loạn nội tiết tố gây tăng cân nhanh?

Tăng cân đang là nỗi lo lắng của nhiều người, đặc biệt là chị em phụ nữ vì điều này khiến bạn tự ti trong giao tiếp hằng ngày cũng như kém tự tin trong việc diện những bộ quần áo mình yêu thích. Rối loạn nội tiết tố là một trong những lý do gây tăng cân. 

Trong cơ thể chúng ta có nhiều loại hormone khác nhau với các chức năng quan trọng khác nhau trong cơ thể. Tăng cân do rối loạn nội tiết tố hay còn gọi là tăng cân do thay đổi nổi tiết tố có thể xảy ra khi bạn bị rối loạn nồng độ các hormone liên quan đến cân nặng bao gồm:

• Cortisol

Khi cơ thể bạn căng thẳng kéo dài hoặc rối loạn giấc ngủ hoặc một số bệnh lý về tuyến yên, hội chứng Cushing.. cơ thể bạn sẽ tăng tiết hormone cortisol. Hormone này sẽ kích thích sự thèm ăn và khiến bạn tích tụ nhiều mỡ thừa, đặc biệt là mỡ bụng. Đây là một trong những lý do rối loạn nội tiết tăng cân.

• Leptin

Hormon leptin được sản xuất bởi các tế bào mỡ và được tiết vào máu của chúng ta. Leptin làm giảm sự thèm ăn của một người bằng cách tác động lên các trung tâm cụ thể trong não của họ để giảm cảm giác thèm ăn. Nó dường như cũng kiểm soát cách cơ thể quản lý lượng mỡ dự trữ trong cơ thể.

Vì leptin được sản xuất bởi chất béo nên nồng độ leptin ở những người béo phì có xu hướng cao hơn ở những người có cân nặng bình thường. Tuy nhiên, mặc dù có hàm lượng hormone làm giảm sự thèm ăn này cao hơn nhưng những người béo phì không nhạy cảm với tác dụng của leptin và do đó, họ có xu hướng không cảm thấy no trong và sau bữa ăn. Sự đề kháng hormone leptin là một trong những nguyên nhân rối loạn nội tiết gây tăng cân.

• Insulin

Insulin có tác dụng chuyển hóa glucose thành glycogen để dự trữ, có tác dụng làm hạ đường huyết cơ thể. Ngoài ra, Insulin cũng là hormon chính giúp dự trữ mỡ trong cơ thể. Chúng giúp tế bào dự trữ mỡ và ngăn chặn lượng mỡ dự trữ bị tiêu hao. Khi cơ thể xuất hiện tình trạng đề kháng insulin thì không chỉ lượng đường trong máu mà cả lượng insulin đều tăng một cách đáng kể. Nồng độ insulin gia tăng gây nhiều ảnh hưởng đến cơ thể bao gồm béo phì và hội chứng chuyển hóa.

Tình trạng tăng insulin và đề kháng insulin và một trong những lý do tăng cân do thay đổi nội tiết tố.

• Hormone giới tính

Sự phân bổ mỡ trong cơ thể đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển các tình trạng liên quan đến béo phì như bệnh tim, đột quỵ và một số dạng viêm khớp. Mỡ quanh bụng là yếu tố nguy cơ mắc bệnh cao hơn mỡ tích tụ ở mông, hông và đùi. Có vẻ như estrogen và androgen giúp quyết định sự phân bổ mỡ trong cơ thể. Estrogen là hormone sinh dục được sản xuất bởi buồng trứng ở phụ nữ tiền mãn kinh. Nó chịu trách nhiệm thúc đẩy sự rụng trứng mỗi chu kỳ kinh nguyệt.

Đàn ông và phụ nữ sau mãn kinh không sản xuất nhiều estrogen ở tinh hoàn (tinh hoàn) hoặc buồng trứng. Thay vào đó, hầu hết estrogen của họ được sản xuất từ ​​mỡ trong cơ thể, mặc dù với lượng thấp hơn nhiều so với lượng được sản xuất ở buồng trứng tiền mãn kinh. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc thiếu estrogen dẫn đến tăng cân quá mức. Ngoài ra, sự suy giảm nồng độ testosterone - hormone sinh dục nam cũng khiến bạn dễ tăng cân hơn.

Sự thay đổi nồng độ hormone giới tính theo tuổi tác của cả nam và nữ có liên quan đến sự thay đổi sự phân bổ mỡ trong cơ thể. Trong khi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có xu hướng tích trữ mỡ ở phần dưới cơ thể 'hình quả lê), thì đàn ông lớn tuổi và phụ nữ sau mãn kinh có xu hướng tăng tích trữ mỡ quanh bụng (hình quả táo). 

• Hormone tăng trưởng

Tuyến yên trong não của chúng ta sản xuất hormone tăng trưởng, ảnh hưởng đến chiều cao của một người và giúp xây dựng xương và cơ bắp. Hormon tăng trưởng cũng ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất (tốc độ chúng ta đốt cháy kilôgam để lấy năng lượng). Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nồng độ hormone tăng trưởng ở những người béo phì thấp hơn ở những người có cân nặng bình thường.

2. Ở tuổi nào hoặc nhóm đối tượng nào dễ gặp tình trạng này?

Tình trạng thừa cân béo phì ngày càng phổ biến ở nhiều độ tuổi và đối tượng khác nhau do chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt lành mạnh, ít vận động thể lực. Tuy nhiên, tăng cân do thay đổi nội tiết tố thường xảy ra ở một số đối tượng nhất định bao gồm:

• Phụ nữ tiền mãn kinh hoặc mãn kinh dễ rối loạn nội tiết tăng cân;
• Những người thường xuyên căng thẳng, lo lắng, áp lực;
• Những người ngủ không đủ giấc hoặc giấc ngủ kém chất lượng;
• Những người mắc một số bệnh lý nội tiết như suy giáp, buồng trứng đa nang, bệnh tiểu đường type 2, bệnh tuyến yên..

3. Làm thế nào để điều trị tình trạng rối loạn nội tiết tố gây tăng cân?

Để điều trị tình trạng rối loạn nội tiết tăng cân, bạn cần phải thực hiện các cách giúp cải thiện nồng độ hormone bị rối loạn. Dưới đây là một số cách giúp bạn cải thiện tình trạng tăng cân do rối loạn nội tiết

3.1. Chế độ ăn

Một chế độ ăn quá nhiều chất béo ngọt, thức ăn nhanh chế biến sẵn không những làm tăng lượng chất béo và tích lũy mỡ thừa mà điều này còn khiến bạn dễ tăng lượng đường trong máu và đề kháng insulin. Vì vậy, xây dựng một chế độ ăn lành mạnh tập trung vào rau xanh, trái cây, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo lành mạnh.

3.2. Tập thể dục

Hoạt động thể chất không những giúp bạn tăng cường trao đổi chất và tiêu hao năng lượng cho cơ thể, đốt cháy lượng mỡ thừa mà điều này còn giúp bạn cải thiện một số loại hormone trong cơ thể. Vì vậy, bạn cần tích cực tập luyện thể lực ở cường độ vừa phải ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày một tuần.

Các hoạt động thể lực ở mức độ vừa phải bao gồm đi bộ nhanh, chạy bộ, cầu lông, tennis. 

3.3. Cải thiện chất lượng giấc ngủ

Việc cải thiện chất lượng giấc ngủ sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng tăng cân do rối loạn nội tiết. Khi bạn ngủ ngon hơn cũng góp phần nâng cao sức khỏe và tinh thần cho bạn. 

Để nâng cao chất lượng giấc ngủ, bạn cần lưu ý các điểm sau:

• Đảm bảo không gian ngủ yên tĩnh và hạn chế ánh sáng
• Hạn chế sử dụng cà phê, trà xanh và các chất kích thích trước khi đi ngủ
• Hạn chế sử dụng các thiết bị chứa ánh sáng xanh như tivi, laptop, máy vi tính hoặc điện thoại trước khi đi ngủ ít nhất 1 tiếng
• Bạn có thể nghe nhạc thư giãn, đọc sách, tắm nước ấm hoặc sử dụng tinh dầu thơm để giúp ngủ ngon hơn.

Phụ nữ giai đoạn mãn kinh và tiền mãn kinh thường gặp rối loạn giấc ngủ. Bạn cần đi khám bác sĩ để được điều trị cải thiện tình trạng giấc ngủ nếu các cách trên không hiệu quả.

3.4. Giảm căng thẳng

Căng thẳng sẽ làm tăng tiết hormone cortisol khiến bạn ăn nhiều hơn và tăng cân do tích tụ mỡ. Việc giảm căng thẳng, áp lực trong cuộc sống sẽ giúp bạn nâng cao tinh thần, cải thiện tình trạng tăng cân do thay đổi nội tiết tố. 

Bạn hãy cân đối thời gian học tập làm việc và nghỉ ngơi thư giãn. Việc tập hít thở và thiền, yoga sẽ giúp bạn tĩnh tâm hơn. Và hãy dành thời gian để làm những công việc mình yêu thích như cắm hoa, vẽ tranh, nấu ăn hoặc tập thể thao…

3.5. Can thiệp y tế

Liệu pháp bổ sung hormone hoặc can thiệp điều trị các bệnh lý gây rối loạn nội tiết tố cũng góp phần cải thiện tình trạng tăng cân của bạn. Vì vậy, bạn cần đi khám bởi bác sĩ có chuyên môn tại cơ sở có uy tín để được điều trị kịp thời. Việc điều trị bệnh nền gây rối loạn nội tiết tố kết hợp với thay đổi lối sống, chế độ ăn, tập luyện sẽ giúp bạn điều trị tăng cân hiệu quả hơn.

Ngoài ra, nếu bạn đang gặp tình trạng rối loạn nội tiết tố gây tăng cân hoặc tăng cân do tiền mãn kinh hoặc mãn kinh hoặc bạn là một người khó giảm mỡ bằng chế độ ăn tập luyện, bạn có thể tham khảo thêm một số liệu pháp giúp bạn giảm mỡ thừa giảm cân hiệu quả, trong đó có liệu pháp tiêu hao mỡ Drip FIT. Đây là phương pháp giảm cân đa trị liệu, được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch các vi hoạt chất có tác dụng thúc đẩy quá trình chuyển hóa. Cùng với chế độ ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý, liệu pháp Drip FIT sẽ giúp bạn đào thải mỡ tới cấp độ tế bào và giảm cân hiệu quả mà không gây mệt mỏi hay ảnh hưởng gì đến sức khỏe.

Tóm lại, rối loạn nội tiết tố gây tăng cân đang là vấn đề đáng lo ngại của nhiều người, đặc biệt là chị em phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Việc thực hiện chế độ ăn khoa học, tăng cường tập luyện kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng tăng cân do rối loạn nội tiết tố.

Tài liệu tham khảo: Sciencedirect.com, Betterhealth.vic.gov.au