Testosterone thấp liên quan đến béo phì và trao đổi chất

1. Testosterone có vai trò như thế nào với nam giới?

Testosterone là hormon sinh dục nam được sản xuất chủ yếu ở tinh hoàn và một phần tại tuyến thượng thận có vai trò quan trọng đối với sức khỏe nam giới như:

• Giúp hình thành thể hình nam tính trong giai đoạn biệt hoá sinh dục (ở giai đoạn phôi thai)
• Phát triển giới tính thứ phát và chức năng sinh dục ở tuổi dậy thì
• Thúc đẩy sự phát triển của chức năng sinh dục sau tuổi dậy thì
• Khởi động và duy trì quá trình sinh tinh
• Hỗ trợ các hoạt động tình dục và làm cương cứng dương vật
• Cần thiết cho chuyển hoá như tổng hợp protein, chức năng gan, sản xuất tế bào máu trong tủy xương, tạo xương, chuyển hoá mỡ, đường và hoạt động tuyến tiền liệt

2. Mối liên hệ giữa nồng độ testosterone thấp và béo phì

Các nghiên cứu cho thấy sự ủng hộ mối quan hệ hai chiều giữa testosterone huyết thanh với béo phì và hội chứng chuyển hoá. Cụ thể, khi testosterone toàn phần trong huyết thanh thấp dự đoán sự phát triển của béo phì vùng trung tâm và tích tụ mỡ trong ổ bụng. Ngoài ra, nồng độ testosterone toàn phần và tự do thấp cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển hội chứng chuyển hoá, không phụ thuộc vào tuổi tác và béo phì. Ngược lại, khi chỉ số BMI cao, béo phì trung tâm và hội chứng chuyển hoá có liên quan và dự đoán mức testosterone thấp trong huyết thanh vì béo phì ức chế hormone giới tính và kết quả là làm giảm tổng nồng độ testosterone trong cơ thể nam giới.

Nguyên nhân là do các tế bào mỡ chuyển hóa testosterone thành estrogen, làm giảm nồng độ testosterone. Ngoài ra, béo phì còn làm giảm mức độ globulin liên kết với hormon giới tính, một loại protein mang testosterone trong máu. Mức độ hormon giới tính thấp cũng đồng nghĩa là testosterone tự do sẽ ít hơn bình thường. Việc giảm cân và tập thể dục có thể giúp tăng nồng độ testosterone trong cơ thể.

3. Mối liên hệ giữa mức testosterone thấp và hội chứng chuyển hoá

Hội chứng chuyển hoá là tình trạng sức khỏe đặc trưng bởi mức độ cholesterol bất thường, huyết áp cao, béo phì trung tâm và mức đường huyết cao, từ đó làm gia tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ. Các nghiên cứu cho thấp mức testosterone thấp ở nam giới có nhiều khả năng phát triển hội chứng chuyển hoá. Nguyên nhân là do mô mỡ là cơ quan nội tiết sản xuất phần lớn các hormon và cytokine, trong đó mỡ tạng có ái lực mạnh đối với các thụ thể androgen và các axit béo vì vậy các thụ thể androgen bị tích lũy nhiều trong mỡ gây nên trao đổi chất chậm. Các bằng chứng lại cho thấy testosterone là yếu tố nguy cơ độc lập dẫn tới béo phì và tích tụ mỡ trung tâm. Ngoài ra sản xuất leptin từ mô mỡ còn có mối liên hệ chặt chẽ với đề kháng insulin và đóng vai trò chính trong quá trình tổng hợp hormone và giảm nồng độ testosterone huyết tương.

Nồng độ testosterone thấp còn liên quan đến bệnh đái tháo đường type 2 mà không phụ thuộc vào tuổi tác, chủng tộc hay các tiêu chuẩn khác. Nguyên nhân là do đái tháo đường type 2 thường liên quan đến béo phì, đồng thời làm ức chế và giảm nồng độ testosterone. Tỷ lệ nồng độ testosterone tự do thấp cũng cao hơn ở nam giới mắc bệnh đái tháo đường so với nam giới không mắc đái tháo đường.

Liệu pháp thay thế testosterone có thể giúp cải thiện lượng đường trong máu và béo phì ở nam giới có testosterone thấp, tuy nhiên liệu pháp testosterone làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, vì vậy không được sử dụng để điều trị trong hội chứng chuyển hoá.

4. Làm thế nào để cải thiện tình trạng suy giảm testosterone?

Một số phương pháp giúp tăng nồng độ testosterone tự nhiên ở nam giới gồm có:

• Tập thể dục: người có mức testosterone thấp nên tập thể dục thường xuyên để duy trì mức testosterone cao hơn, giúp cơ thể sung mãn, cải thiện sức khỏe nói chung
• Bổ sung đủ protein, chất béo và carbohydrates: Một chế độ ăn uống khoa học giúp tăng nồng độ testosterone ở nam giới, bao gồm đủ protein để hỗ trợ giảm cân và duy trì nguồn nguyên liệu đi nuôi dưỡng cơ thể. Nạp thêm các chất béo tốt từ dầu cá, dầu thực vật cũng rất có lợi cho testosterone và sức khỏe, đủ lượng carbohydrate giúp tối ưu hoá mức độ testosterone trong quá trình rèn luyện cơ thể
• Giảm thiểu căng thẳng và mức cortisol: căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nồng độ hormone cortisol trong cơ thể, dẫn tới suy giảm testosterone.
• Bổ sung vitamin D: là một chất giúp tăng cường testosterone tự nhiên
• Bổ sung khoáng chất và các loại vitamin: giúp tăng nội tiết tố nam giới

Tóm lại, mối quan hệ đa chiều giữa testosterone huyết thanh và béo phì cũng như hội chứng chuyển hoá rất phức tạp. Nhiều nam giới béo phì mắc đái tháo đường type 2 có mức testosterone thấp trong khi người đàn ông có nồng độ testosterone huyết thanh không đạt cũng có xu hướng hình thành béo phì và rối loạn chuyển hoá trong tương lai.

Cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc các bệnh lý trên là người béo phì nên chủ động thực hiện biện pháp giảm cân. Giảm cân chính là biện pháp tốt nhất để hạn chế được những biến chứng của căn bệnh này. Liệu pháp tiêu hao năng lượng với công thức độc quyền từ Mỹ là phương pháp giảm cân hoàn toàn mới, giúp tiêu hao mỡ cấp độ tế bào. Khác với các phương pháp giảm cân truyền thống, trước khi thực hiện liệu pháp này người bệnh sẽ được các bác sĩ thăm khám để tìm ra nguyên nhân gây nên tình trạng thừa cân, tiếp đến là lên một kế hoạch cùng chế độ ăn uống khoa học đảm bảo phù hợp với thể trạng từng người. 

Phương pháp này thực hiện truyền tổ hợp vitamin, khoáng chất thiết yếu để thúc đẩy nhanh quá trình chuyển hóa các tế bào mỡ thừa một cách đồng đều. Nhờ vậy mà tất cả các vùng mỡ thừa trên cơ thể sẽ được loại bỏ hoàn toàn chỉ sau thời gian từ 6-8 tuần áp dụng. Hiện liệu pháp tiêu hao năng lượng đang là cách giảm cân chuyên sâu nhận được những đánh giá tích cực của chuyên gia và cả những người đã thực hiện.