Kiểm soát cân nặng là mong muốn của nhiều người, đặc biệt là những thừa cân béo phì đang trong quá trình giảm cân để có thân hình thon gọn, săn chắc. Tuy nhiên, không ít trường hợp cân nặng lên xuống thất thường do bệnh lý hoặc sinh lý. Điều này khiến nhiều người lo lắng về chế độ dinh dưỡng, thói quen vận động, sức khỏe đường ruột, … ảnh hưởng đến cân nặng và khiến họ khó giảm cân hơn. Dưới đây là những nguyên nhân khiến cân nặng thay đổi thất thường:
Sự thay đổi cân nặng được xác định bằng sự chênh lệch giữa lượng calo tiêu thụ và lượng calo được đốt cháy hàng ngày. Một chế độ dinh dưỡng cân đối và lành mạnh cho thấy lượng calo ổn định mà cơ thể sử dụng hàng ngày, giúp hạn chế cân nặng lên xuống thất thường. Ví dụ, nếu bạn đang ăn ít hơn, bạn có thể thấy cân nặng thay đổi thất thường, cụ thể là giảm cân. Ngược lại, nếu bạn đang ăn nhiều calo hơn nhu cầu của cơ thể, bạn sẽ tăng cân.
Tất cả thực phẩm và đồ uống mà bạn tiêu thụ đều cung cấp calo và chất dinh dưỡng sẽ làm bạn tăng cân sau khi ăn. Ví dụ, uống một ly nước 240ml có thể làm tăng trọng lượng cơ thể. Tương tự với các món salad trong thực đơn giảm cân để kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, các loại thực phẩm lành mạnh và nước được hấp thu và tiêu thụ nhanh chóng nên một chế độ ăn uống lành mạnh ít khiến cho cân nặng lên xuống thất thường.
Cân nặng thay đổi thất thường theo từng giờ hoặc từng ngày tùy theo mức độ nước trong cơ thể. Cơ thể người có khả năng tích trữ chất lỏng từ thực phẩm và đồ uống. Lượng nước trong cơ thể phù thuộc vào loại thực phẩm mà bạn tiêu thụ, ví dụ muối gây trữ nước còn cà phê gây mất nước; hormone, thực phẩm bổ sung, thuốc, chu kỳ kinh nguyệt.
Cụ thể, cơ thể có xu hướng tích nước khi ăn chế độ ăn gồm natri và carbohydrates. Điều này khiến cân nặng lên xuống thất thường và bạn có thể tăng cân vào sáng hôm sau. Để tránh cơ thể giữ nước và cân nặng thất thường, bạn có thể cắt giảm hoàn toàn các thực phẩm chứa đường, muối hoặc chế biến sẵn. Thay vào đó, bạn hãy bổ sung các thực phẩm chứa nhiều kali và magie để cân bằng lượng natri trong cơ thể.
Bên cạnh đó, những thực phẩm giàu carbohydrate, chất béo, natri cần nhiều thời gian để tiêu hóa và đào thải ra ngoài cơ thể. Vì vậy, thể tích nước tiểu và khối lượng phân cũng là những yếu tố làm bạn lên xuống cân thất thường.
Quá trình đốt cháy calo có thể khiến bạn giảm cân. Tuy nhiên, việc uống nước đầy đủ có thể tránh sự lên xuống cân thất thường, vì lượng nước uống hàng ngày sẽ thay thế lượng nước bị mất qua mồ hôi, hơi thở, …
Tập thể dục có thể làm tăng hiệu quả đốt cháy calo và giúp giảm cân. Tuy nhiên, với những người mới bắt đầu tập luyện có thể có cân nặng tăng trong thời gian ngắn do cơ thể bắt đầu xây dựng khối cơ.
Bên cạnh đó, tập thể dục khiến bạn đổ mồ hôi và mất nước. Khi tập với cường độ cao, cơ thể có thể đào thải 0,7 – 1,8 lít nước / giờ, thay đổi tùy theo điều kiện thời tiết, … Nước bị tiêu hao quá mồ hôi, hơi thở sẽ khiến cân nặng thay đổi thất thường.
Lựa chọn loại cân để cân trọng lượng cơ thể cũng rất quan trọng để kiểm tra sự chênh lệch cân nặng trong ngày của một người. Với bất kỳ loại cân nào bạn cũng cần lưu ý đến kỹ thuật và thời điểm cân.
Thông thường, buổi sáng là thời điểm tốt nhất để kiểm tra trọng lượng cơ thể. Trải qua một giấc ngủ dài và chưa ăn uống gì khiến bạn có cân nặng thấp nhất trong ngày. Sau đó, bạn cân lại vào một thời điểm khác trong ngày. Việc này sẽ giúp bạn đánh giá sự lên xuống cân thất thường trong ngày.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các phương pháp khác để đo khối lượng và thành phần cơ thể. Kích cỡ vòng eo, cánh tay và các vị trí khác cũng nói cho bạn biết cơ thể đang thay đổi như thế nào.
Cân nặng thất thường có thể xảy ra do thay đổi nồng độ các hormone trong cơ thể. Chu kỳ kinh nguyệt có thể dẫn đến giữ nước vào một số thời điểm nhất định trong tháng, dẫn đến trướng bụng và gây tăng cân. Thậm chí, nồng độ estrogen tăng trong chu kỳ kinh cũng làm tăng lượng aldosterone và gây tích nước trong thận, khiến bạn tăng cân.
Phụ nữ trải qua những ngày đầu tiên của chu kỳ kinh có thể thấy cân nặng tăng nhẹ, sau đó trở lại trung bình trong vòng vài ngày sau khi hành kinh.
Một số loại thuốc mà bạn đang điều trị có thể khiến cơ thể tích nước, thay đổi quá trình trao đổi chất hoặc tăng cảm giác thèm ăn và làm bạn có cân nặng thất thường. Một số thuốc khác như thuốc kháng histamin, kháng viêm và thuốc phiện có thể làm giảm cân nhanh chóng. Ngược lại, một số loại thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm hoặc insulin lại có thể khiến bạn tăng cân nhanh chóng.
Nếu bạn đang cho rằng dùng thuốc khiến cân nặng lên xuống thất thường thì nên đi gặp bác sĩ để được tư vấn và xác định các lý do dẫn đến cân nặng thất thường. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về sử dụng thuốc và chế độ ăn uống, luyện tập để giúp bạn ổn định cân nặng.
Bia và đồ uống có cồn có tính lợi tiểu nên sẽ làm giảm cân nếu bạn đi tiểu nhiều. Khi tiêu thụ đồ uống có cồn, cơ thể có thể tạo ra nước tiểu trong 20 phút, thải nhiều nước tiểu và tích nước, điều này khiến cân nặng thay đổi thất thường, cụ thể là tăng cân.
Khi sử dụng rượu, cơ thể mất nhiều thời gian hơn để hấp thu và chuyển hóa, đào thải chất cặn bã. Ngoài ra, rượu làm chậm quá trình tiêu thụ các chất khác và gây giữ nước. Bên cạnh đó, rượu có chứa calo tuy nhiên thường bị bỏ quên khi tính toán tổng năng lượng trong chế độ ăn hàng ngày.
Uống quá nhiều hoặc quá ít nước đều có thể làm cho cân nặng thay đổi thất thường. 1 lít nước có trọng lượng 1kg. Do đó, nếu bạn uống nước và không tập thể dục thì có thể tạo ra sự thay đổi cân nặng. Tuy nhiên, không vì lý do này mà bạn gạt bỏ nước ra khỏi danh sách đồ uống hàng ngày. Uống nước có thể giúp giảm cân, nhưng không phải là các loại nước có chứa năng lượng như nước ngọt, …
Các nghiên cứu đã chỉ ra lượng nước trong cơ thể dao động từ 55 – 75%. Tỉ lệ nước trong cơ thể thấp có thể dẫn đến đau đầu, khô da. Khi bị mất nước, cân nặng sẽ giảm đi.
Theo một số nghiên cứu, ngủ nhiều hay ít đều có thể làm cân nặng thay đổi thất thường. Sau những đêm mất ngủ, bạn có cảm giác đói nhiều hơn và ăn nhiều hơn, có thể dẫn tới tăng cân sau đó.
Khi già đi, một số người có sự tăng cân tự nhiên. Nguyên nhân là vì chúng ta ít hoạt động hơn hoặc có những thay đổi về nội tiết (như mãn kinh, …). Sau 60 tuổi, nhiều người gặp tình trạng chán ăn, khó nhai, bệnh lý, … và gây sụt cân. Đây là lý do tại sao tuổi tác là một yếu tố khiến cân nặng thay đổi thất thường.
Cân nặng thất thường trong suốt một ngày là bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn lên xuống cân thất thường trong một thời gian dài thì có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm như:
Chúng ta nên cố gắng duy trì cân nặng khỏe mạnh ổn định suốt đời. Sự thay đổi cân nặng thất thường có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch, tạo tiền đề cho bệnh tiểu đường, làm chậm quá trình trao đổi chất và khiến bạn ngày càng khó giảm cân. Nó cũng có thể kéo căng da vĩnh viễn không hồi phục. Bên cạnh đó, cân nặng thay đổi thất thường cũng làm tăng nguy cơ đau tim.
Cân nặng dao động trong này có thể là vấn đề bình thường do vấn đề sinh lý hoặc là bệnh lý. Do đó, bạn nên thường xuyên kiểm tra cân nặng và báo cáo bác sĩ nếu phát hiện cân nặng thay đổi thất thường trong thời gian dài. Áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng kết hợp với tập luyện có kế hoạch có thể giúp bạn tránh được sự lên xuống cân thất thường.
339
Bài viết hữu ích?
Bài viết hữu ích?
339
Bài viết hữu ích?
Copyright @
2024 DripCare.
All rights reserved
