Muốn sống khỏe: Cần biết tác hại của việc ăn quá mặn

1. Ăn như thế nào được coi là mặn?

Muối là một loại gia vị có thể tạo hương vị cho thực phẩm và đôi khi được sử dụng như một chất bảo quản. Muối đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe hệ thần kinh khỏe mạnh, cân bằng khoáng chất và giúp cơ thể hấp thụ một số chất dinh dưỡng. Chúng ta cần tiêu thụ một lượng nhỏ muối cần thiết mỗi ngày để duy trì sức khỏe ổn định.

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo, bạn nên ăn muối ở một mức độ vừa phải để tránh những tác hại của việc ăn quá mặn. Trung bình mỗi ngày một người trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 1.5g natri và tối đa là khoảng 2.3g natri. Ăn nhiều hơn hàm lượng này sẽ được coi là ăn mặn.

Trường hợp những bệnh nhân có những bệnh lý cần hạn chế muối thì liều lượng muối tiêu thụ mỗi ngày nên tuân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

2. Các tác hại của việc ăn quá mặn là gì?

Thói quen ăn mặn có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe, đặc biệt là các bộ phận bên trong cơ thể như tim, thận, não và xương.

Một số tác hại của thói quen ăn mặn, bao gồm:

2.1. Tăng huyết áp

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, thói quen ăn mặn lâu ngày sẽ làm huyết áp tăng cao gây ảnh hưởng đến sức khỏe hệ tim mạch. Theo thời gian, tình trạng tăng huyết áp có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành, đột quỵ và suy tim.

2.2. Sỏi thận

Tác hại của thói quen ăn mặn là làm tăng nguy cơ phát triển sỏi thận. Nguyên nhân là do lượng muối dư thừa làm tăng lượng canxi trong nước tiểu. Sỏi thận hình thành khi canxi kết hợp với oxalat hoặc axit uric trong nước tiểu và bắt đầu hình thành tinh thể. Khi những tinh thể này lớn hơn, chúng trở thành những viên sỏi có thể di chuyển đến đường tiết niệu và bị mắc kẹt. Kết quả thường là gây ra những cơn đau dữ dội cho đến khi viên sỏi đó trôi đi.

2.3. Suy giảm chức năng thận

Thói quen ăn mặn sẽ khiến cơ thể phải tiêu thụ nhiều nước dẫn tới tuần hoàn máu đến cần thận tăng lên buộc thận phải làm việc nhiều hơn để lọc máu. Tình trạng ngày về lâu dài sẽ làm suy giảm chức năng thận.

2.4. Thói quen ăn mặn gây giữ nước

Khi bạn ăn quá mặn, lượng natri dư thừa sẽ được giải phóng vào máu. Thông thường cơ thể sẽ tự giữ cân bằng natri và chất lỏng trong máu, nhưng khi có quá nhiều muối trong máu sẽ gây ra sự mất cân bằng chất lỏng trong máu làm hút nước ra khỏi tế bào và vào máu.

Sự mất cân bằng chất lỏng này sẽ gây giữ nước và sưng phù ở ngón tay và các chi khác. Sau khi giảm ăn mặn, cơ thể chúng ta có khả năng tự cân bằng và tình trạng sưng phù sẽ giảm dần theo thời gian.

2.5. Khát nước dữ dội

Ăn mặn cũng có thể khiến bạn bị khô miệng hoặc cảm thấy rất khát nước. Khuyến khích bạn uống là một cách khác mà cơ thể bạn cố gắng điều chỉnh tỷ lệ natri và nước.

Việc tăng lượng chất lỏng đưa vào có thể khiến bạn đi tiểu nhiều hơn bình thường. Mặt khác, việc không uống nước sau khi ăn nhiều muối có thể khiến nồng độ natri trong cơ thể bạn tăng lên trên mức an toàn, dẫn đến tình trạng tăng natri máu.

Tình trạng tăng natri máu có thể khiến nước thoát ra khỏi tế bào và vào máu, để làm loãng lượng muối dư thừa trong máu. Nếu không được điều trị, sự dịch chuyển chất lỏng này có thể dẫn đến lú lẫn, co giật, hôn mê và thậm chí tử vong.

2.6. Ảnh hưởng vị giác

Tác hại của việc ăn mặn là có thể khiến vị giác của bạn bị xáo trộn làm ảnh hưởng đến việc nêm nếm thức ăn và thưởng thức các món ăn. 

Để bổ sung thêm hương vị cho thực phẩm bạn nên nêm nếm thức ăn với các loại thảo mộc tươi và gia vị khác, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào muối.

2.7. Khô môi

Thói quen ăn mặn sẽ làm cơ thể mất nước, đặc biệt là trên da và môi dẫn đến môi khô nứt nẻ.

Bạn nên tránh thức ăn quá mặn và luôn bổ sung nhiều nước để tránh cảm giác khô, nứt nẻ da và môi.

2.8. Mụn trứng cá

Một nghiên cứu trên Tạp chí Da liễu cho thấy những người có thói quen ăn mặn thường bị mụn trứng cá nhiều hơn người có chế độ ăn ít muối. 

Nguyên nhân làm xuất hiện mụn trứng cá là do tình trạng viêm và lượng muối dư thừa sẽ góp phần gây nên vấn đề này.

2.9. Sức khỏe đường ruột kém

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thói quen ăn quá mặn sẽ kích thích sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có tên là Helicobacter pylori. Vi khuẩn này có xu hướng tấn công niêm mạc dạ dày gây ra tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng, làm suy giảm sức khỏe đường ruột.

2.10. Mất ngủ

Tác hại của việc ăn mặn là làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ của chúng ta. Một nghiên cứu chứng minh rằng khi thêm nhiều muối vào chế độ ăn uống hàng ngày sẽ khiến bạn đi ngủ trễ hơn, không thể ngủ thẳng giấc và gặp ác mộng thường xuyên. Ngoài ra, những người có thói quen ăn mặn cũng cho thấy họ cảm thấy ít thoải mái hơn sau khi ngủ.

2.11. Chóng mặt

Chóng mặt là tình trạng thường xuất hiện khi bạn đang ngồi rồi đột ngột đứng lên quá nhanh gây mất thăng bằng. Chóng mặt có thể xảy ra thường nguyên hơn nếu bạn ăn quá mặn. 

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng natri cao trong thực phẩm có thể khiến tình trạng chóng mặt xuất hiện thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Những người tham gia nghiên cứu chỉ cảm thấy ổn định hơn sau khi giảm lượng natri nạp vào cơ thể mỗi ngày.

2.12. Đi tiểu thường xuyên

Khi bạn ăn quá mặn, lượng natri dư thừa trong máu sẽ khiến nước rút ra khỏi tế bào và đi vào máu. Tình trạng này sẽ khiến thận phải loại bỏ nhiều nước hơn từ máu để chuyển thành nước tiểu và kích thích bạn đi tiểu nhiều hơn. 

2.13. Tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ

Nồng độ muối cao dường như làm tăng mức độ của một hợp chất gây viêm trong não, dẫn đến tổn thương oxy hóa và bắt đầu cản trở lưu lượng máu. Một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều muối có liên quan đến việc gây ra chứng mất trí nhớ ở chuột. Và các nhà khoa học tin rằng những tác động có thể tương tự khi nói đến chứng mất trí nhớ ở người.

2.14. Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là một trong sáu dạng ung thư phổ biến nhất và là loại ung thư nguy hiểm thứ ba trên toàn thế giới. Lượng muối ăn vào cao hơn là một yếu tố nguy cơ phát triển ung thư dạ dày. Các nhà nghiên cứu chưa hiểu đầy đủ về mối liên hệ giữa muối và ung thư và cũng không rõ liệu tất cả các loại thực phẩm giàu natri có nguy cơ như nhau hay không. Có một số bằng chứng cho thấy nguy cơ này chủ yếu xuất phát từ các loại thịt đã qua xử lý hoặc hải sản và rau củ được muối và lên men để bảo quản.

2.15. Yếu xương

Tác hại của việc ăn mặn là khiến bạn có nguy cơ bị yếu xương và dẫn đến tình trạng loãng xương. Nguyên nhân là do lượng muối dư thừa làm tăng bài tiết canxi được lấy từ xương qua nước tiểu.

3. Cách giảm muối để kéo dài tuổi thọ

Cách giảm muối để kéo dài tuổi thọ là cắt giảm lượng muối dư thừa trong chế độ ăn bằng việc tự nấu ăn ở nhà để kiểm soát lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày. 

Bạn có thể cắt giảm lượng muối trong các bữa ăn bằng một số cách sau:

• Hạn chế tối đa các thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều muối và gia vị phụ gia như thịt nguội, cá khô, mì gói, bánh snack, phô mai, các loại sốt chế biến sẵn và các loại đậu hạt rang muối.
• Chọn thịt tươi thay vì thịt đóng gói hay chế biến sẵn.
• Đọc nhãn và kiểm tra hàm lượng muối trong những thực phẩm bạn mua.
• Giảm lượng muối nêm mếm trong mỗi bữa ăn.
• Tập thói quen không chấm thêm bất kỳ loại nước chấm nào trong các bữa ăn.
• Thay thế các loại nước chấm thông thường bằng loại chứa ít muối.
• Nếu đi ăn ngoài, bạn có thể yêu cầu món ăn của mình được chế biến không có muối hoặc hạn chế muối.

Tóm lại, bài viết đã cho chúng ta biết được những tác hại của việc ăn mặn đối với các cơ quan như tim mạch, thận và xương. Thói quen ăn mặn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, suy giảm trí nhớ và loãng xương. Để duy trì một sức khỏe tốt chúng ta cần thay đổi thói quen ăn mặn bằng việc cắt giảm lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày. 

Tài liệu tham khảo: Webmd.com