Triglyceride cao và Cholesterol xấu: Cái nào tệ hơn?

1. Triglyceride và cholesterol là gì?

Triglycerid hay còn được gọi là chất béo trung tính được tìm thấy trong một số loại thực phẩm mà bạn ăn, chẳng hạn như dầu và bơ. Chúng cũng đến từ việc tiêu thụ thêm calo: Khi cơ thể bạn có nhiều calo hơn mức cần thiết tại bất kỳ thời điểm nào, nó sẽ biến thành chất béo trung tính, được lưu trữ trong các tế bào mỡ. 

Thực phẩm cung cấp năng lượng nhanh chóng, đặc biệt là thực phẩm giàu carbohydrate đơn giản Chúng có thể dẫn đến mức chất béo trung tính cao hơn, đặc biệt là ở những người dễ mắc bệnh, chẳng hạn như những người mắc bệnh béo phì hoặc tiểu đường loại 2.

Cholesterol là 1 chất được tìm thấy trong mọi tế bào trong cơ thể bạn. Cơ thể bạn cần nó để hoạt động, nhưng gan của bạn có thể sản xuất tất cả lượng cholesterol mà cơ thể bạn cần. Nếu bạn nhận được quá nhiều cholesterol từ thực phẩm bạn ăn, chẳng hạn như thịt, trứng, bơ và pho mát có nhiều chất béo thì có thể ảnh hưởng tới sức khỏe. HDL hấp thụ cholesterol và mang nó trở lại gan, trong khi LDL có thể dẫn đến sự tích tụ cholesterol trong động mạch của bạn.

2. Những điểm giống và khác nhau của Triglyceride và Cholesterol

2.1. Điểm giống nhau

Cả chất béo trung tính và cholesterol khi ở mức khỏe mạnh thì chúng đều là 1 phần của cơ thể hoạt động tốt. Tuy nhiên, cả 2 chất này đều có xu hướng bị mang tiếng xấu, bởi vì…

• Sự quá nhiều của 1 trong 2 chất này đều không tốt cho sức khỏe của bạn. Khi cơ thể có quá nhiều cholesterol xấu LDL, nó có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Sự gia tăng chất béo trung tính được biết là có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim và mạch máu, mặc dù mối quan hệ này không giống như với cholesterol.

• Cả 2 đều có thể được kiểm tra bằng xét nghiệm máu. Chỉ số triglyceride và cholesterol đều có thể được đo lường dễ dàng bằng cách sử dụng xét nghiệm máu gọi là bilan lipid. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm như một phần của cuộc kiểm tra định kỳ hoặc để theo dõi tình trạng bệnh lý.
• Cả 2 tình trạng tăng triglyceride và cholesterol đều được điều trị theo cách tương tự nhau đó là áp dụng lối sống lành mạnh là chìa khóa. Mức chất béo trung tính nói chung khá nhạy cảm với những thay đổi trong lối sống như duy trì trọng lượng khỏe mạnh, hoạt động thể chất thường xuyên, chế độ ăn uống hợp lý và hạn chế rượu bia. Và tương tự, tất cả những thói quen này cũng có thể giúp cải thiện mức cholesterol.
• Nhưng nếu tiền sử gia đình bạn có triglyceride máu cao hoặc cholesterol cao, thay đổi lối sống có thể không đủ để đưa mức lipid của bạn xuống mức lành mạnh. Mỗi người sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn từ cấu trúc di truyền và lối sống của họ. Nếu thay đổi lối sống không đủ, việc điều trị bằng thuốc sẽ được xem xét.

2.2. Sự khác biệt giữa Triglyceride và Cholesterol

Mặc dù chất béo trung tính và cholesterol có những điểm tương đồng, nhưng chúng không giống nhau. Dưới đây là một số khác biệt cơ bản.

• Triglyceride và cholesterol được sản xuất khác nhau: Trong khi cơ thể có thể sản xuất tất cả lượng cholesterol cần thiết để hoạt động, thì với chất béo trung tính lại không phải vậy, chất béo này đến từ thức ăn hoặc lượng calo dư thừa.
• Chúng phục vụ các mục đích khác nhau trong cơ thể: Trong khi chức năng chính của chất béo trung tính là cung cấp năng lượng cho cơ thể bạn và dự trữ lượng calo chưa sử dụng cho sau này, thì cholesterol giúp cơ thể bạn xây dựng tế bào và tạo ra hormone, vitamin D và mật để giúp phân hủy thực phẩm bạn ăn.

3. Triglyceride cao và Cholesterol xấu: Cái nào tệ hơn?

Trên thực tế, triglyceride hay chất béo trung tính cao cũng là vấn đề đáng quan ngại cho sức khỏe của bạn như cholesterol xấu. 

Tuy nhiên, tác hại của chất béo trung tính không hoàn toàn giống như LDL cholesterol. Trong khi lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) hay “cholesterol xấu” đã được biết là nguyên nhân gây ra các mảng bám bên trong mạch máu, làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim thì ở triglyceride mối quan hệ này hiện vẫn chưa được chứng minh rõ ràng. Mặc dù tình trạng triglyceride cao nếu không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch, đột quỵ và viêm tụy. 

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2020 trên tạp chí BMJ Open cho thấy ở phụ nữ 50 tuổi, lượng triglyceride cao có thể là một yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh suy tim sau này. Ngoài ra, nhiều bằng chứng khác cũng cho thấy mối liên quan giữa nồng độ triglyceride cao với nguy cơ mắc bệnh tim tăng lên, bất kể mức cholesterol là bao nhiêu. 

Như vậy, cho đến nay, vẫn chưa có mối liên hệ chặt chẽ giữa tăng chất béo trung tính với việc tăng nguy cơ đột quỵ nhưng đối với cholesterol xấu LDL thì chắc chắn là có. Điều này cho thấy rằng, mặc dù chỉ số cao triglyceride vẫn là yếu tố đáng quan ngại, thì nồng độ cholesterol xấu trong máu cao vẫn là tình trạng tệ hơn cho sức khỏe tim mạch và sức khỏe tổng quát của bạn.

4. Những cách để giảm triglyceride

Một trong những lý do phổ biến khiến triglyceride cao là chế độ ăn nhiều chất béo. Khi bạn ăn nhiều chất béo, triglyceride trong máu của bạn sẽ tăng lên. Cơ thể cũng tạo ra triglyceride từ carbohydrate bạn ăn, cho nên việc tiêu thụ carbohydrate và chất béo quá mức là nguyên nhân gây tăng triglyceride .

Tốt nhất, mức chất béo trung tính nên được duy trì dưới 150 mg/dL để đảm bảo tốt cho sức khỏe cũng như hạn chế nguy cơ mắc các bệnh tim. Vì mức triglyceride cao thường xuất hiện cùng các vấn đề khác của sức khỏe nên nếu bạn phát hiện chỉ số triglyceride của mình đang cao hơn mức khuyến cáo thì cần kiểm tra xem liệu mình có đang mắc một trong số các bệnh lý chẳng hạn như:

• Bệnh tiểu đường;
• Hội chứng chuyển hóa;
• Bệnh gan hoặc thận;
• Tình trạng tuyến giáp;
• Một số loại thuốc có tác dụng phụ dẫn đến mức chất béo trung tính cao hơn.

Nếu bạn đang bị tình trạng triglyceride cao quá mức, hãy áp dụng một lối sống lành mạnh và sử dụng thuốc khi cần thiết để hạ thấp tỷ lệ này.

Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh

Bên cạnh bệnh tim, triglyceride cũng có thể dẫn đến các biến chứng khác, nhiều biến chứng trong số đó có thể được ngăn ngừa bằng việc duy trì cân nặng và chỉ số khối cơ thể (BMI) khỏe mạnh. Mặc dù di truyền đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì chỉ số BMI hợp lý, bạn cũng có thể cải thiện chỉ số này bằng lối sống lành mạnh. Vì mức chất béo trung tính cao thường có thể xảy ra khi bạn béo phì nên hãy cố gắng giảm cân về mức khỏe mạnh.

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh

Điều quan trọng nhất mà mọi người có thể làm để kiểm soát chỉ số triglyceride và cholesterol là theo dõi những gì họ ăn. Các bác sĩ khuyến nghị sử dụng đồ uống không chứa đường, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt cho thực đơn hàng ngày và thay bơ, dầu dừa bằng dầu ô liu nguyên chất là một cách để giảm lượng triglyceride. 

Tập thể dục thường xuyên

Một thói quen tập thể dục thường xuyên, như đi bộ, chạy bộ hoặc đạp xe, có xu hướng làm giảm mức triglyceride của bạn cũng như giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical Cardiology năm 2019 cho thấy 8 tuần tập thể dục nhịp điệu liên tục giúp làm giảm chất béo trung tính ở bệnh nhân mắc bệnh tim, cũng như giảm mức cholesterol xấu. Các chuyên gia khuyến nghị tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, tức là hơn 20 phút mỗi ngày là một lối sống năng động giúp bạn cải thiện chỉ số triglycerid và cholesterol.

Ngừng uống rượu

Có thể bạn đã nghe nói rằng uống một ly rượu vang trong bữa tối là tốt cho tim mạch, nhưng bạn nên cắt bỏ hoàn toàn rượu nếu bạn có lượng chất béo trung tính cao.

Theo Heart UK, tác hại của rượu một phần là do rượu bị phân hủy trong gan của bạn và tạo ra triglyceride cũng như cholesterol và rồi chúng sẽ được giải phóng vào máu làm tăng chỉ số triglyceride.

Bỏ hút thuốc

Có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên khi những người hút thuốc thường có mức chất béo trung tính cao hơn so với những người không có thói quen này. Tuy nhiên, hai điều này không hẳn là có kết nối với nhau.

Điều quan trọng của lời khuyên này là hút thuốc lá không tốt cho sức khỏe tim mạch và sẽ làm nặng thêm tình trạng nếu bạn đang có những nguy cơ mắc bệnh tim mạch do chỉ số mỡ máu cao. Vì thế, hãy bỏ thuốc lá nếu bạn đang có thói quen này, dù rằng điều này có thể không thực sự có tác động lớn đến việc giảm triglyceride.

Như vậy, Triglyceride và cholesterol là 2 yếu tố quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và chúng có những điểm tương đồng cũng như khác biệt. Chế độ ăn uống và lối sống đóng một vai trò quan trọng đối với việc kiểm soát cả chỉ số triglyceride và cholesterol. Các mức độ quá cao của cả 2 chất này có thể là dấu hiệu của các rối loạn và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim hoặc các tình trạng khác.

Việc kiểm soát cân nặng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì Triglyceride và cholesterol ở mức ổn định. Ngày nay, nếu muốn giảm cân hiệu quả, bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng. Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, bạn sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.