Sinh con lần đầu chưa có kinh nghiệm: Cảnh giác những món này để vẫn có sữa lại tránh tăng cân

1. Dinh dưỡng ảnh hưởng đến nguồn sữa của người mẹ sau sinh thế nào?

Kinh nghiệm sinh con lần đầu của nhiều chị em cho rằng dinh dưỡng là yếu tố rất đóng nhiều vai trò quan trọng. Cơ thể mẹ sau sinh đã cạn kiệt năng lượng do cơ thể đã dồn hầu hết nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho thai nhi trong suốt thai kỳ. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo bà mẹ sau sinh, đặc biệt là những chị em mới sinh con lần đầu, cần có chế độ bồi bổ cơ thể. Điều này không chỉ tác động đến sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của bé bú mẹ.

Một số lợi ích của chế độ dinh dưỡng đối với bà mẹ và bé sau sinh:

• Hỗ trợ mẹ phục hồi nhanh hơn: Chế độ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, bao gồm carbohydrate, protein, chất xơ, chất béo lành mạnh và lượng nước đầy đủ, có thể hỗ trợ quá trình phục hồi của cơ thể;
• Đảm bảo nguồn sữa chất lượng: Dinh dưỡng của bà mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa mà bé bú. Vì vậy khi cơ thể mẹ gặp phải vấn đề do dinh dưỡng thiếu hợp lý thì chắc chắn chất lượng sữa dành cho con sẽ không đảm bảo;
• Hỗ trợ sức khoẻ tổng thể: Chế độ dinh dưỡng cân bằng sẽ hỗ trợ và đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho mẹ trong các hoạt động hàng ngày, trong đó bao gồm cả việc cho bú và chăm sóc con. Do đó vấn đề mẹ lần đầu sinh con ăn gì rất quan trọng.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ cần thêm khoảng 300-500 calo/ngày so với mẹ không nuôi con bằng sữa mẹ, tương đương khoảng 2.200-2.500 calo mỗi ngày. Mặc dù đa số đều mong muốn cắt giảm khẩu phần ăn để lấy lại vóc dáng nhưng các bác sĩ khuyến cáo giai đoạn 3-6 tháng đầu không thích hợp để thực hiện các biện pháp giảm cân. Thay vào đó, mẹ nên chú ý chọn lựa những loại thực phẩm nên ăn và kiêng ăn để vừa đảm bảo cung cấp cho con đầy đủ dưỡng chất thiết yếu vừa tránh tăng cân thêm. Đặc biệt, việc nuôi con bằng sữa mẹ được đánh giá là một biện pháp giảm cân tự nhiên.

2. Mẹ lần đầu sinh con kiêng ăn gì để không ảnh hưởng đến sữa? Vì sao?

Kinh nghiệm sinh con lần đầu rất quý giá vì có thể hướng dẫn cho những chị em còn bỡ ngỡ về những vấn đề cần lưu ý sau khi con chào đời, đặc biệt là vấn đề dinh dưỡng. Vậy mẹ lần đầu sinh con kiêng ăn gì? Vì sao?

• Lá lốt: Đây là loại thực phẩm bà mẹ sau sinh tuyệt đối không sử dụng vì nguy cơ gây mất sữa, tắc tuyến sữa/tia sữa và căng tức bầu ngực khó chịu;
• Bắp cải: Tác động ức chế chức năng tuyến sữa, dẫn đến mất sữa nên chỉ phù hợp cho những bà mẹ có nhu cầu cai sữa cho con;
• Bạc hà có tính lạnh, khi bà mẹ sau sinh sử dụng sẽ tác động và gây ra hiện tượng mất sữa;
• Mùi tây: Ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến tuyến sữa của mẹ sau sinh, đặc biệt là gây tắc tia sữa hoặc mất sữa hoàn toàn;
• Măng chua/tươi: Sản phụ sau sinh cần kiêng các loại măng, bao gồm cả măng chua và măng tươi, vì vừa có tính nóng vừa có hàm lượng HCN rất cao nên khi tiêu thụ sẽ dẫn đến hiện tượng mất sữa, tắc tia sữa hoặc táo bón. Vì vậy, ngay từ giai đoạn đang mang thai thì các bác sĩ đã khuyến cáo kiêng tuyệt đối loại thực phẩm này;
• Lá dâu: Bà mẹ đang cho con bú tuyệt đối không thử các món ăn chế biến từ lá dâu hay không đặt lá dâu lên ngực để tránh mất sữa;
• Mì tôm: Mặc dù tiện dụng nhưng mì tôm được xếp vào nhóm thực phẩm hàng đầu cho thắc mắc mẹ lần đầu sinh con kiêng ăn gì. Mì tôm qua chế biến công nghiệp nên chứa rất nhiều chất phụ gia và chất béo không tốt cho sức khỏe, đặc biệt bà mẹ cho con bú ăn nhiều mì tôm sẽ khiến chất lượng sữa giảm đi đáng kể lại còn tăng nguy cơ tăng cân do mì tôm chứa lượng calo rỗng rất cao;
• Rượu bia, đồ uống chứa cồn: Rượu bia không an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bú mẹ, do đó bất kỳ lượng cồn nào bài tiết vào sữa mẹ đều có thể gây hại. Trẻ tiếp xúc với rượu ở mức độ vừa phải thông qua trung gian sữa mẹ có thể bị ảnh hưởng đến sự phát triển/tăng trưởng cơ thể và chất lượng giấc ngủ. Vì vậy câu hỏi mẹ lần đầu sinh kiêng ăn gì sẽ có câu trả lời hàng đầu là tránh xa thức uống có cồn;
• Cà phê, thực phẩm có Cafein: Mặc dù các chuyên gia cho biết chỉ một lượng hạn chế cafein truyền từ cơ thể mẹ sang cơ thể bé đang bú mẹ nhưng nếu lạm dụng thì caffeine sẽ tích tụ dần và dẫn đến những biểu hiện kích thích do cafein gây ra như quấy khóc, cáu kỉnh và không ngủ ngon;
• Cá và động vật có vỏ với hàm lượng thủy ngân cao: Kinh nghiệm sinh con lần đầu của nhiều bà mẹ cho rằng hải sản là nguồn cung cấp tuyệt vời protein, chất béo lành mạnh và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác. Tuy nhiên điều này sẽ không đúng với một số loại cá chứa hàm lượng thủy ngân cao nhằm tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con;
• Đồ ăn cay, nóng đa phần không có lợi cho đường ruột của mẹ sau sinh, đặc biệt là gây giảm cảm giác ngon khi bé bú sữa mẹ;

• Thức ăn tái/sống: Thực phẩm chưa chín luôn tồn tại nhiều nguy cơ ngộ độc, ảnh hưởng đến tiêu hoá và từ đó tác động không tốt đến sức khỏe của mẹ và bé;
• Thực phẩm vị chua: Bà mẹ sau sinh, đặc biệt nuôi con bằng sữa mẹ, nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm vị chua vì những ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hoá. Hệ quả là trẻ bú sữa mẹ có thể bị ảnh hưởng với một loạt vấn đề như tiêu chảy hay trào ngược dạ dày…;
• Thức uống có ga: Nhóm thực phẩm này góp phần gia tăng tình trạng đầy hơi, chướng bụng và cản trợ tiêu hóa của bà mẹ và em bé;
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Các món chiên rán hoặc thực phẩm chế biến sẵn đa phần chứa rất nhiều cholesterol nên chắc chắn không tốt cho hệ tiêu hóa, cụ thể là gây buồn nôn, tiêu chảy, đồng thời còn không có lợi cho quá trình hồi phục của bà mẹ sau sinh và hệ tiêu hoá của bé bú mẹ.

3. Mẹ lần đầu sinh con ăn gì để sữa tràn trề, không tăng cân?

Kinh nghiệm sinh con lần đầu nên ăn gì rất quan trọng vì vừa tạo ra nguồn sữa chất lượng vừa đảm bảo không gây tăng cân.

Theo các chuyên gia, mẹ lần đầu sinh con nên ưu tiên những thực phẩm sau:

• Cá hồi: Câu trả lời hàng đầu cho thắc mắc mẹ lần đầu sinh con ăn gì chính là cá hồi. Loại cá béo đầy đủ dưỡng chất cần thiết, tuy nhiên bà mẹ cần dùng có kiểm soát để tránh hấp thụ thuỷ ngân vượt mức cho phép. Các bác sĩ cho biết, cá hồi cung cấp một lượng lớn acid béo omega 3 (hay DHA) giúp não bé bú mẹ phát triển vượt trội;
• Sữa ít béo và các chế phẩm: Viện Dinh dưỡng quốc gia khuyến nghị mẹ lần đầu sinh con nên tiêu thụ 6.5 đơn vị liên quan sữa và các chế phẩm làm từ sữa, tương đương 2 miếng phô mai, 2 hộp sữa chua, 2.5 ly sữa (thể tích 250ml mỗi ly). Sữa cung cấp cho bà mẹ dồi dào các nhóm vitamin B, D và calci nên rất sức khỏe, đồng thời hạn chế gây tăng cân;
• Chân giò heo: Kinh nghiệm dân gian cho rằng chân giò heo rất lợi sữa nên hầu như các mẹ sau sinh, đặc biệt là sinh con lần đầu, đều từng ít nhất 1 lần tiêu thụ loại thực phẩm này. Theo bác sĩ dinh dưỡng, chân giò heo chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu, như protein và lipid, nên hỗ trợ mẹ hồi phục giai đoạn hậu sản và kích thích sản xuất sữa nhiều hơn. Tuy nhiên, các bác sĩ cũng lưu ý mẹ sau sinh chỉ nên ăn chân giò heo ở mức cho phép vì chúng cũng chứa nhiều chất béo nên đôi khi gây tăng cân;

• Thịt nạc: Không phải ngẫu nhiên mà các loại thịt nạc như thịt heo, thịt bò, thịt gia cầm, được xếp vào nhóm thực phẩm dành cho bà mẹ lần đầu sinh con. Khi phân tích thành phần dinh dưỡng, thịt nạc rất giàu protein và các loại vitamin, do đó có tác dụng bổ máu, kích thích sản xuất sữa và phục hồi sức khỏe sau sinh rất hiệu quả;
• Cá chép: Loại cá nước ngọt này hỗ trợ bà mẹ sau sinh con lần đầu sản xuất sữa nhiều hơn và chất lượng nhiều do bổ sung đạm, vitamin A và một số khoáng chất cần thiết (như kali);
• Các loại đậu: Chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mẹ lần đầu sinh con nên tiêu thụ các loại đậu, như đậu xanh, đậu nành, đậu đỏ, đậu đen, vì thành phần có chứa hoạt chất tương tự Estrogen nên kích thích tuyến vú phát triển. Chưa kể, đậu còn là nguồn cung cấp protein, canxi, vitamin B và chất xơ, qua đó góp phần củng cố hệ cơ xương, cơ quan tiêu hóa và hệ miễn dịch cho trẻ bú mẹ;
• Rau lá xanh: Như rau bina, cải Thụy Sĩ và bông cải xanh có hàm lượng vitamin A cao nên rốt cho sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh. Không dừng lại ở đó, nhóm thực phẩm này còn cung cấp một lượng lớn calc, vitamin C và chất sắt, bên cạnh các chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe tim mạch mà lại rất ít calo. Do đó những loại rau lá xanh là lựa chọn phù hợp cho mẹ nuôi con bằng sữa mẹ và vẫn mong muốn lấy lại vóc dáng thon gọn;
• Khoai lang: Nghiên cứu cho thấy bên cạnh các loại thực phẩm bổ dưỡng khác, việc tiêu thụ khoai lang mỗi ngày giúp bà mẹ sau sinh con lần đầu có đủ nguồn sữa cho bé bú, đồng thời không chứa chất béo và cholesterol xấu nên rất phù hợp với bà mẹ mong muốn giảm cân và cải thiện vóc dáng sau sinh;
• Trứng: Đây là nhóm thực phẩm quen thuộc nhưng đáp ứng đủ cho nhu cầu protein hàng ngày của mẹ sau sinh. Mẹ sinh con lần đầu có thể tiêu thụ 1 quả trứng cho bữa sáng, 1 hoặc 2 quả trứng luộc ăn kèm salad rau củ cho bữa trưa hoặc ăn trứng tráng vào bữa tối. Trứng là giải pháp dinh dưỡng đơn giản, kinh tế, cung cấp DHA và các acid béo thiết yếu cho bé thông qua sữa mẹ;
• Yến mạch: Thực phẩm này không chỉ cung cấp dinh dưỡng tốt cho tuyến sữa mà còn rất giàu chất xơ nên mang lại nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa và ngăn ngừa bà mẹ táo bón sau sinh. Bà mẹ tiêu thụ nhiều yến mạch thường có nguồn sữa dễ hấp thu, dễ tiêu hóa nên hỗ trợ bé tăng cân rất nhanh;
• Bánh mì nguyên cám: Thành phần dồi dào acid folic, một chất dinh dưỡng quan trọng cần có trong sữa mẹ để giúp trẻ phát triển đầy đủ;
• Nước: Bà mẹ sinh con lần đầu và nuôi con bằng sữa mẹ có nguy cơ mất nước và tiêu hao năng lượng rất cao. Do đó để duy trì mức năng lượng và việc sản xuất sữa bình thường, mẹ cần đảm bảo được cung cấp đủ nước, có thể lựa chọn một số loại nước đặc biệt như nước ép trái cây và sữa bên cạnh nước lọc thông thường. Tuy nhiên hãy cẩn thận với thức uống có chứa caffeine như cà phê hoặc trà vì Caffeine đi vào sữa mẹ và có thể khiến bé bú mẹ trở nên cáu kỉnh và ngủ không ngon giấc;
• Ngũ cốc nguyên hạt: Mẹ sau sinh con lần đầu nên tiêu thụ các loại ngũ cốc nguyên hạt vì chúng rất thân thiện, dễ tìm và mang lại cảm giác ngon miệng. Sau một đêm mệt mỏi vì chăm sóc con, mẹ có thể bắt đầu bữa sáng lành mạnh với 1 bát ngũ cốc nguyên hạt ăn kèm sữa chua hoặc sữa tách béo;
• Trái cây họ cam quýt: Bà mẹ lần đầu sinh con nên tiêu thụ các loại trái cây họ cam quýt do cung cấp nhiều năng lượng và vitamin C. Mẹ có thể chọn cam hoặc các loại trái cây cùng họ bưởi, chanh để bổ sung hằng ngày;
• Việt quất: Bà mẹ lần đầu sinh con và đang cho con bú cần đảm bảo tiêu thụ từ 2 phần trái cây hoặc nước trái cây trở lên mỗi ngày. Trong đó quả việt quất là một sự lựa chọn tuyệt vời khi vừa đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng vừa phần nào giải quyết thắc mắc mẹ lần đầu sinh con ăn gì. Việt quất cung cấp lượng lớn các nhóm vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe của mẹ và bé, đồng thời chúng còn cung cấp một lượng carbohydrate lành mạnh để duy trì năng lượng cơ thể ổn định;
• Đu đủ: Đu đủ xanh hầm cùng móng giò để nấu canh/nấu cháo, trong khi đu đủ chín ăn trực tiếp hoặc xay sinh tố là những lựa chọn tuyệt vời cho thực đơn dành cho mẹ sau sinh. Loại quả này giàu giá trị dinh dưỡng, cung cấp nhiều protein, chất béo tốt, vitamin A, B, C, D, E… nên có công dụng lợi sữa mà lại rất dễ ăn.

Dinh dưỡng của người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho bé bú. Nếu không có chế độ dinh dưỡng khoa học, mẹ có thể bị tăng cân, béo phì mà vẫn không đảm bảo dinh dưỡng, chất lượng sữa cho bé bú.

Có thể thấy, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng của người mẹ sau sinh. Ngoài việc tuân theo chế độ dinh dưỡng khoa học, mẹ cũng có thể lựa chọn phương pháp truyền tiêu hao năng lượng mới. Đây là phương pháp giảm cân dựa trên các công nghệ y khoa tân tiến nhất từ Hoa Kỳ. Với cách giảm cân này, người thừa cân sẽ được bác sĩ tiến hành kiểm tra sức khỏe, đo chỉ số cơ thể, lượng mỡ thừa để tìm nguyên nhân, sau đó là tư vấn về giải pháp giảm cân sao cho hợp lý và khoa học nhất.

Hiện phương pháp truyền tiêu hao năng lượng có khả năng can thiệp từ trong ra ngoài nhờ sự kết hợp tuyệt vời của các vitamin, khoáng chất và quy trình ăn uống  hợp lý. Do đó, khi thực hiện, cách này không chỉ giúp giảm mỡ bụng hiệu quả mà giúp người mẹ sau sinh có thân hình cân đối, loại bỏ mỡ thừa, tăng cường sức khỏe mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho bé bú. So với cách giảm mỡ thông thường thì phương pháp giảm cân hiện đại này giúp mang đến hiệu quả nhanh hơn và tỉ lệ thành công gần như là tuyệt đối.