Lipid là một hợp chất hữu cơ có các phân tử không phân cực, chỉ hòa tan trong dung môi không phân cực và không hòa tan trong nước vì nước là một phân tử phân cực. Trong cơ thể con người, các phân tử Lipid có thể được tổng hợp trong gan và được tìm thấy trong dầu, bơ, sữa nguyên chất, phô mai, thực phẩm chiên và cả trong một số loại thịt đỏ.
Lipid là một họ các hợp chất hữu cơ, bao gồm chất béo và dầu. Những phân tử này mang nguồn năng lượng cao và chịu trách nhiệm cho các chức năng khác nhau trong cơ thể con người. Dưới đây là một số đặc điểm quan trọng của Lipid.
Lipid là polyme của axit béo có chứa chuỗi hydrocarbon dài, không phân cực với một vùng phân cực nhỏ chứa oxy. Lipid có thể được phân thành hai nhóm chính:
Ba loại lipid chính là phospholipid, sterol và triacylglycerol (còn được gọi là Triglyceride).
Phospholipid tạo nên lớp màng bao bọc tế bào bên trong cơ thể động vật và con người. Chúng là một lớp bảo vệ xung quanh các tế bào. Hầu hết mọi người không phải lo lắng về lượng phospholipid trong cơ thể. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra vấn đề cho những người mắc chứng rối loạn tự miễn dịch hiếm gặp gọi là hội chứng kháng phospholipid (APS). APS thường xảy ra ở những người bị bệnh lupus ban đỏ, đặc biệt là phụ nữ. Ở những người bị hội chứng kháng phospholipid (APS), các protein trên phospholipid bị tấn công và các lớp bảo vệ tế bào bị hư hại. Khi APS tấn công các tế bào máu và mạch máu, nó làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông ở người, dẫn đến đau tim và đột quỵ. Hội chứng kháng phospholipid (APS) cũng có thể dẫn đến các biến chứng khi mang thai.
Sterol là một loại steroid, là một nhóm hormone cơ thể tạo ra bằng cách sử dụng lipid. Bạn có thể đã nghe nói về sterol thực vật hoặc phytosterol. Những chất này được tìm thấy trong thực phẩm và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Phytosterol tương tự như sterol chính ở người, được gọi là cholesterol. Hầu hết cholesterol trong cơ thể bạn được sản xuất trong gan và ruột, và khoảng 20% đến từ chế độ ăn uống của chúng ta. Cholesterol được tìm thấy trong mọi tế bào của cơ thể và tham gia vào nhiều chức năng quan trọng của cơ thể, như tạo ra hormone và vitamin D. Cholesterol cũng là chìa khóa để tạo ra muối mật, những chất giúp cơ thể phân hủy chất béo và hấp thụ vitamin. Nếu ai đó hỏi bạn cholesterol và lipid có khác gì nhau không thì thông tin vừa rồi sẽ là câu trả lời thích hợp nhất. Cholesterol chính là một loại Lipid, hay nói cách khác, Lipid bao gồm Cholesterol và các chất khác. Những thông tin chi tiết hơn về Cholesterol sẽ được đề cập ở phần bên dưới.
Triglyceride là loại lipid phổ biến nhất trong cơ thể chúng ta và đến từ chất béo và dầu trong chế độ ăn uống của chúng ta. Triglyceride rất quan trọng, vì chúng cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chất béo chúng ta tiêu thụ trong chế độ ăn uống có thể là chất béo bão hòa hoặc không bão hòa. Chất béo bão hòa ở dạng rắn ở nhiệt độ phòng và thường có nguồn gốc từ các sản phẩm động vật như thịt, bơ và pho mát. Chất béo không bão hòa thường ở dạng lỏng ở nhiệt độ phòng và thường, nhưng không phải luôn luôn, có nguồn gốc từ thực vật. Chất béo không bão hòa có các chất dinh dưỡng thiết yếu thường được gọi là axit béo omega-3 và được tìm thấy trong thực phẩm như cá ngừ, cá hồi, quả hạch, hạt, quả bơ và rau lá. Những axit béo không bão hòa này có thể giúp giảm viêm, huyết áp và Triglyceride trong cơ thể. Chúng cũng làm giảm nguy cơ đột tử do đau tim và ngăn hình thành cục máu đông. Chất béo chuyển hóa, hay "dầu hydro hóa một phần", được tạo ra một cách nhân tạo để có kết cấu nhất định mong muốn cho thực phẩm chế biến. Chúng cũng làm tăng thời hạn sử dụng của các món nướng. Ăn thực phẩm có chứa chất béo chuyển hóa có thể dẫn đến mức cholesterol LDL (có hại) cao và có thể làm giảm cholesterol HDL (có lợi) của bạn. Vậy loại thực phẩm nào làm tăng nồng độ Triglyceride trong máu? Trên thực tế, đó là tất cả lượng calo bổ sung mà chúng ta tiêu thụ từ thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là từ rượu và carbohydrate, cuối cùng được lưu trữ dưới dạng Triglyceride trong mô mỡ của chúng ta. Theo thời gian, nếu bạn không đốt cháy chúng để tạo thêm calo, nồng độ Triglyceride sẽ càng tăng trong cơ thể bạn và dự trữ chất béo bị dư thừa dẫn đến các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng như béo phì, kháng insulin, tiểu đường và thậm chí là viêm tụy cấp.
Dưới đây là một số vai trò chính của lipid trong cơ thể chúng ta:
Năng lượng dư thừa từ thực phẩm chúng ta ăn được tiêu hóa và sau đó dự trữ tại mô mỡ. Hầu hết năng lượng cần thiết cho cơ thể con người được cung cấp bởi carbohydrate và lipid, trên thực tế, 30 - 70% năng lượng được sử dụng trong thời gian nghỉ ngơi đến từ chất béo. Như đã được biết, glucose được lưu trữ trong cơ thể dưới dạng glycogen. Trong khi glycogen cung cấp một nguồn năng lượng sẵn có, lipid chủ yếu hoạt động như một nguồn dự trữ năng lượng. Glycogen khá cồng kềnh với hàm lượng nước cao nên cơ thể không thể dự trữ quá nhiều trong thời gian dài. Do vậy cơ thể sẽ dự trữ năng lượng dưới dạng chất béo - Lipid trong thời gian dài. Lipid được sử dụng làm năng lượng trong quá trình tập luyện, đặc biệt là sau khi cạn kiệt glycogen. Một gam Lipid tập trung nhiều năng lượng, nó chứa nhiều hơn gấp đôi lượng năng lượng so với một gam carbohydrate.
Lipid là một phần của cấu trúc màng tế bào giúp duy trì tính lưu động và tính linh hoạt của màng tế bào. Triacylglycerol kiểm soát môi trường bên trong cơ thể với mục tiêu duy trì nhiệt độ ổn định. Những người không có đủ Lipid trong cơ thể có xu hướng cảm thấy dễ lạnh hơn. Triacylglycerol cũng giúp cơ thể sản xuất và điều chỉnh nội tiết tố. Ví dụ, mô mỡ tiết ra hormone leptin, hormone điều chỉnh sự thèm ăn. Trong hệ thống sinh sản, Lipid cần thiết cho sức khỏe sinh sản ổn định, phụ nữ thiếu lượng Lipid thích hợp có thể bị rối loạn kinh nguyệt và trở nên vô sinh. Các axit béo thiết yếu omega-3 và omega-6 giúp điều chỉnh cholesterol và đông máu, đồng thời kiểm soát tình trạng viêm ở khớp, mô và máu.
Lipid cũng đóng vai trò chức năng quan trọng trong việc duy trì truyền xung thần kinh, lưu trữ bộ nhớ và cấu trúc mô. Cụ thể hơn trong não, lipid là đầu mối cho hoạt động của não về cấu trúc và chức năng. Chúng giúp hình thành màng tế bào thần kinh, cách ly tế bào thần kinh và tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền tín hiệu xung điện khắp não. Myelin là một hỗn hợp protein và phospholipid giúp cách ly các dây thần kinh. Lớp phủ myelin là chứa khoảng 70% lipid.
Trong cơ thể có hai loại chất béo nội tạng và dưới da chúng đều là những loại Lipid. Chất béo nội tạng bao quanh các cơ quan quan trọng như tim, thận và gan. Mỡ dưới da, hoặc mỡ bên dưới da, cách nhiệt cơ thể khỏi nhiệt độ khắc nghiệt và giúp kiểm soát môi trường bên trong cơ thể. Nó tạo một lớp “đệm” cho chân, tay và mông của chúng ta, đồng thời ngăn ma sát, vì những khu vực này thường xuyên tiếp xúc với bề mặt cứng. Nó cũng cung cấp cho cơ thể thêm lớp đệm cần thiết khi tham gia các hoạt động đòi hỏi thể chất.
Các chất dinh dưỡng hòa tan trong Lipid rất quan trọng để có sức khỏe tốt và tham gia vào nhiều chức năng khác nhau. Vitamin A, D, E và K các vitamin tan trong Lipid, chủ yếu được tìm thấy trong thực phẩm có chứa chất béo. Các chất dinh dưỡng hòa tan trong Lipid cần Lipid để hấp thụ hiệu quả. Những vitamin này được hấp thụ tốt nhất khi kết hợp với thực phẩm có chứa Lipid.
Vậy cholesterol và lipid có khác gì nhau không? Cholesterol là một loại lipid thực hiện nhiều công việc thiết yếu trong cơ thể bạn. Cũng giống như Lipid, Cholesterol là những chất không hòa tan trong nước, vì vậy chúng không bị phân hủy trong máu của bạn. Thay vào đó, chúng di chuyển qua máu của bạn để đến các bộ phận khác nhau trên cơ thể bạn cần chúng.
Gan của bạn tạo ra đủ cholesterol để hỗ trợ nhu cầu của cơ thể hằng ngày. Nhưng bạn cũng có thể dung nạp thêm cholesterol từ thực phẩm bạn ăn. Cơ thể bạn có một hệ thống để loại bỏ cholesterol dư thừa. Nhưng đôi khi, hệ thống đó không hoạt động tốt như bình thường hoặc trở nên quá tải. Kết quả là cơ thể ban tăng lượng cholesterol lưu thông trong máu, điều này gây ra những vấn đề tiêu cực cho sức khỏe tim mạch. Bản thân cholesterol không xấu vì nó tham gia vào nhiều quá trình trong cơ thể. Nhưng quá nhiều cholesterol, đặc biệt là LDL - Cholesterol có thể gây hại.
Vì cholesterol là một loại Lipid nên nó không thể di chuyển trong máu một mình. Để giải quyết vấn đề này, cơ thể liên kết Cholesterol và các loại Lipid khác thành các phần tử nhỏ được bao phủ bởi protein để dễ dàng di chuyển với máu. Những cấu trúc này được gọi là lipoprotein (những loại lipid cộng với protein), giúp vận chuyển cholesterol và các Lipid khác đi khắp cơ thể. Cholesterol lưu thông trong máu ở nhiều dạng khác nhau và mỗi dạng có nhiệm vụ riêng. Dưới đây là những loại Cholesterol chính trong cơ thể chúng ta:
Cholesterol rất cần thiết để tạo màng tế bào và cấu trúc tế bào và rất quan trọng để tổng hợp hormone, vitamin D và các chất khác. Cụ thể hơn, chức năng của Cholesterol trong cơ thể bao gồm:
Về mặt bản chất, Cholesterol là một phần của Lipid, vì vậy Cholesterol và Lipid có vai trò gần như tương tự nhau. Các thông tin trên đã khái quát qua về định nghĩa, phân loại cũng như vai trò của Cholesterol và Lipid, điều này giúp chúng ta phân định rõ ràng hai thuật ngữ này và tránh bị nhầm lẫn khi tìm hiểu các thông tin y tế liên quan đến hai thuật ngữ này.
44
Bài viết hữu ích?
Bài viết hữu ích?
44
Bài viết hữu ích?
Copyright @
2024 DripCare.
All rights reserved
