Các dấu hiệu của một bộ não mệt mỏi

1. Định nghĩa “bộ não mệt mỏi” là gì?

“Bộ não mệt mỏi” được chứng minh là tình trạng mệt mỏi về nhận thức. Nhận thức là thuật ngữ y học để chỉ sự suy nghĩ và có thể liên quan đến một loạt các quá trình tinh thần, chẳng hạn như:

• Giải quyết vấn đề
• Khả năng ghi nhớ
• Học hỏi

Theo nghiên cứu, “bộ não mệt mỏi” hay sự mệt mỏi về nhận thức biểu thị sự suy giảm hiệu suất nhận thức khi tham gia vào các nhiệm vụ đòi hỏi hoạt động tinh thần liên tục. Điều này sẽ dẫn đến sự suy giảm khả năng suy nghĩ hiệu quả và duy trì sự tập trung của chúng ta.

Một số nguyên nhân gây ra tình trạng “bộ não mệt mỏi”, bao gồm:

• Mệt mỏi nặng đầu và thiếu ngủ: Giấc ngủ rất cần thiết cho hoạt động nhận thức và thiếu ngủ có thể làm giảm sự chú ý, ký ức và quyết định.
• Căng thẳng: Mức độ căng thẳng cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất nhận thức, dẫn đến giảm sự tập trung, chú ý và ký ức.
• Khối lượng công việc trí óc: Khi não bị quá tải bởi thông tin hoặc nhiệm vụ, việc xử lý mọi thứ một cách hiệu quả có thể trở nên khó khăn.
• Suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác: Một số chức năng nhận thức nhất định có thể suy giảm một cách tự nhiên khi con người già đi, dẫn đến tình trạng mất nhận thức thường xuyên hơn.
• Tình trạng bệnh lý: Một số tình trạng bệnh lý, chẳng hạn như bệnh Alzheimer, chứng mất trí nhớ hoặc chấn thương não được chứng minh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng nhận thức của não bộ.
• Các vấn đề về sức khỏe tâm thần: Một số tình trạng sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm và lo lắng có thể làm giảm chức năng nhận thức và dẫn đến khó tập trung.
• Yếu tố môi trường: Ánh sáng yếu, tiếng ồn quá mức hoặc các yếu tố môi trường khác có thể cản trở quá trình xử lý nhận thức.
• Dinh dưỡng không đầy đủ: Chế độ ăn uống kém và thiếu hụt dinh dưỡng có thể cản trở sức khỏe não bộ tối ưu.
• Thuốc và chất gây nghiện: Một số loại thuốc hoặc chất gây nghiện, bao gồm rượu và các loại thuốc có hại có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và dẫn đến mất khả năng phán đoán và ghi nhớ.

2. Các dấu hiệu của một bộ não mệt mỏi

2.1 Tức giận hoặc thiếu kiên nhẫn

Sự mệt mỏi về tinh thần có thể khiến tâm trạng bạn rơi vào tình trạng tồi tệ. Bạn có thể nóng tính, cáu kỉnh hoặc thường xuyên cáu gắt với mọi người hơn. Việc kiểm soát cảm xúc của bạn sẽ khó khăn hơn khi bạn bị kiệt sức về mặt tinh thần.

2.2 Bạn không thể hoàn thành công việc

Năng suất của mọi người tăng và giảm. Nhưng kiệt sức về tinh thần có thể khiến bạn thực sự khó tập trung và làm mất đi động lực của bạn. Bạn có thể dễ dàng bị phân tâm hoặc bắt đầu trễ thời hạn trong công việc. Ngay cả những nhiệm vụ nhỏ cũng có thể trở nên quá sức với bạn.

2.3 Giảm sự tập trung

Điều này có thể giống như tâm trí đang lang thang hoặc buồn ngủ, khiến bạn khó có thể tập trung chú ý vào những gì mình đang làm và có thể bạn sẽ không phản ứng nhanh với mọi việc. Điều đó có thể nguy hiểm trong một số tình huống nhất định, chẳng hạn như lái xe hoặc vận hành máy móc.

2.4 Ngủ không ngon

Bạn có thể nghĩ rằng sẽ dễ ngủ hơn khi đầu óc mệt mỏi, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng. Nghiên cứu cho thấy những người làm công việc sử dụng trí óc ở cường độ cao có nhiều triệu chứng mất ngủ hơn những người không làm việc khiến tinh thần mệt mỏi. 

Việc thiếu ngủ sẽ góp phần khiến tình trạng mệt mỏi về tinh thần trở nên tồi tệ hơn. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn không thể ngủ hoặc thực sự mệt mỏi trong ngày để có những biện pháp khắc phục tình trạng này.

2.5 Bạn làm những điều không lành mạnh

Bạn có thể bắt đầu uống rượu hoặc sử dụng ma túy nhiều hơn bình thường khi bộ não mệt mỏi. Sự mệt mỏi về tinh thần có thể còn gây tổn hại nặng nề hơn cho những người đã mắc chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện. Các chuyên gia cho rằng đó là do nghiện ma túy làm thay đổi các bộ phận của não giúp bạn kiểm soát căng thẳng và kiểm soát hành vi bốc đồng.

2.6 Trầm cảm

Bạn có thể không còn chút năng lượng nào hoặc cảm thấy như mình đang chuyển động chậm lại. Một số người nói rằng họ cảm thấy tê liệt. Điều đó có thể khiến bạn khó hoàn thành công việc ở nơi làm việc hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có cảm giác thực sự chán nản hoặc cảm giác tuyệt vọng kéo dài hơn 2 tuần, đó có thể là dấu hiệu chứng trầm cảm của bạn nghiêm trọng hơn.

2.7 Lo lắng

Sự mệt mỏi về tinh thần sẽ kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm của bạn. Đó là chế độ “chiến đấu hoặc bỏ chạy” của bạn. Lo lắng là một báo động cho bạn biết có điều gì đó không ổn. Nếu bạn luôn kiệt sức về mặt tinh thần, bạn có thể bắt đầu cảm thấy hoảng sợ hoặc lo lắng mọi lúc. Điều đó thường xảy ra cùng với các triệu chứng trầm cảm.

2.8 Khó khăn khi tập thể dục

Các chuyên gia không chắc chắn tại sao sự mệt mỏi về tinh thần lại ảnh hưởng đến hoạt động thể chất. Một số người cho rằng khả năng chịu đựng tập thể dục của bạn có thể giảm xuống. 

2.9 Thói quen ăn uống thay đổi

Sự mệt mỏi về tinh thần có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn của bạn theo những cách khác nhau. Bạn có thể ăn vặt nhiều hơn bình thường và không chú ý đến những gì mình ăn. Căng thẳng cũng có thể khiến bạn thèm đồ ăn có đường, mặn, béo hoặc bạn có thể không đói chút nào.

2.10 Bạn mắc nhiều sai lầm hơn

Công việc của bạn không thể lúc nào cũng hoàn hảo được nhưng sự mệt mỏi về tinh thần sẽ làm giảm khả năng nắm bắt và sửa chữa lỗi lầm của bạn một cách nhanh chóng hoặc thậm chí không thành công. Điều đó có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng trong một số công việc nhất định, chẳng hạn như những công việc mà bạn sử dụng máy móc, lái xe hoặc lái máy bay.

3. Cần làm gì khi có các dấu hiệu của một bộ não mệt mỏi? Khi nào cần đi khám?

Một số cách giúp bạn giảm bớt tình trạng mệt mỏi nặng đầu, bao gồm:

3.1 Đưa ra ít quyết định hơn

Theo nghiên cứu của Kathleen Vohs, chúng ta phải đối mặt với rất nhiều quyết định mỗi ngày và khi kết thúc quá trình đưa ra quyết định đó năng lượng tinh thần và khả năng tự chủ của chúng ta có thể bị ảnh hưởng. 

Sau đó, chúng ta có nhiều khả năng đưa ra những quyết định không lành mạnh và làm những gì cảm thấy dễ dàng nhất, chẳng hạn như nằm trên ghế, thay vì tập thể dục hoặc chọn ăn một chiếc bánh mì kẹp thịt thay vì nấu một bữa ăn lành mạnh. 

Một cách để bù đắp sự sụt giảm năng lượng tinh thần này có thể là hạn chế các quyết định của bạn trong ngày. Thực hiện cùng một công thức cà phê mỗi ngày. Ăn cùng một món vào thứ ba hàng tuần. Bằng cách giữ cho một số quyết định cơ bản và thường lệ trở nên đơn giản, chúng ta sẽ có nhiều năng lượng tinh thần hơn để giải quyết những vấn đề còn lại trong ngày.

3.2 Vận động nhẹ nhàng

Một số nghiên cứu cho thấy giá trị của việc tập thể dục trong việc tăng cường sự tập trung và tập trung tinh thần. Hai mươi phút đi bộ nhẹ nhàng có thể cải thiện hiệu suất làm việc và các buổi tập thể dục ngắn, cường độ cao có thể làm tăng lưu lượng máu đến não và cải thiện tâm trạng, trí nhớ cũng như khả năng sáng tạo của bạn.

3.3 Hãy nghỉ ngơi

Cho dù đó là một kỳ nghỉ ngắn hay một tuần thì thời gian nghỉ ngơi là điều cần thiết để chống lại sự mệt mỏi về tinh thần. Bạn có thể làm điều này ngay cả trong những ngày bận rộn nhất của mình bằng cách đảm bảo bạn nghỉ trưa đều đặn hoặc dành ra 15 phút để đi dạo hoặc ít nhất là hít thở. 

Sau đó, mỗi tuần hãy nhớ dành một khoảng thời gian trống và không có kế hoạch. Đừng điền vào tất cả các vị trí trên lịch của bạn. Khoảng thời gian cởi mở đó có thể mang lại cho bạn sự thoải mái về mặt tinh thần, cũng như tạo cơ hội cho những bất ngờ mới phát triển.

3.4 Tìm cách thư giãn

Thật khó để tránh hoàn toàn tình trạng kiệt sức về mặt tinh thần. Nhưng bạn có thể học cách kích hoạt phản ứng thư giãn tự nhiên của cơ thể. Bạn có thể thử mát-xa, hoặc bạn có thể thử thiền, yoga hoặc điều gì đó đơn giản như xem một bộ phim vui nhộn. Hãy liên lạc với bạn bè, gia đình hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần nếu bạn cần thêm hỗ trợ.

3.5 Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Tình trạng “bộ não mệt mỏi” do rất nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó có những nguyên nhân do thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Nhưng tình trạng mệt mỏi nặng đầu cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cho một bệnh lý nguy hiểm.

Vì vậy, khi tình trạng mệt mỏi nặng đầu của bạn có những dấu hiệu sau thì bạn cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bao gồm:

• Mệt mỏi nặng đầu kèm với các triệu chứng khác như mất thăng bằng, chóng mặt, đau nhức người, buồn nôn, sợ ánh sáng,...
• Tình trạng “bộ não mệt mỏi” kéo dài liên tục mà không thuyên giảm dù bạn đã thay đổi thói quen sinh hoạt
• Mệt mỏi nặng đầu kèm với suy giảm thị lực, mất trí nhớ hoặc khó thở, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày của bạn
• Mệt mỏi nặng đầu lặp đi lặp lại liên tục không rõ nguyên nhân và không thể giải thích
• Nếu bạn mắc các bệnh lý như tiểu đường, mỡ máu và tăng huyết áp thì bạn cần đi khám càng sớm càng tốt khi xuất hiện triệu chứng mệt mỏi nặng đầu

Bài viết đã giúp chúng ta biết được những dấu hiệu của một “bộ não mệt mỏi” như mất ngủ, giảm tập trung, trầm cảm, thay đổi tính cách và giảm hiệu suất làm việc. Tình trạng “bộ não mệt mỏi” nếu kéo dài trong thời gian dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, sức khỏe thể chất và chất lượng cuộc sống của bạn. Vì vậy, bạn cần tìm ra nguyên nhân khiến bạn mệt mỏi và có những biện pháp giúp khắc phục sớm tình trạng này. Tập thể dục thường xuyên, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, thư giãn tinh thần và ngủ đủ giấc là những biện pháp có thể giúp bạn trẻ hóa não bộ, tăng cường khả năng học động của não và làm chậm quá trình lão hóa não, giúp bạn duy trì đầu óc minh mẫn và sáng suốt.