Vì sao béo phì là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong?

1. Vì sao tử vong vì béo phì chiếm tỉ lệ cao hàng đầu?

Một cuộc khảo sát về xu hướng toàn cầu cho thấy tỷ lệ tử vong vì béo phì ở châu Âu hiện chỉ đứng sau hút thuốc. Một nghiên cứu trên gần 4 triệu người từ 32 quốc gia cho thấy thừa cân (cũng như thiếu cân) làm tăng nguy cơ tử vong sớm so với những người có cân nặng khỏe mạnh.

Các nhà nghiên cứu tính toán rằng, ở châu Âu, 1/7 (14%) trường hợp tử vong sớm có thể được ngăn chặn nếu mọi người có cân nặng khỏe mạnh, thay vì thừa cân hoặc béo phì. Nghiên cứu không chứng minh rằng béo phì gây tử vong sớm, mà chỉ chứng minh rằng những người thừa cân hoặc béo phì có nhiều khả năng chết sớm hơn. Các yếu tố khác như chế độ ăn uống, tập thể dục, tình trạng kinh tế xã hội và sắc tộc có thể ảnh hưởng đến rủi ro cá nhân của mọi người, cũng như chỉ số khối cơ thể (BMI) của họ. Dưới đây là những lý do giải thích tại sao tỉ lệ tử vong vì béo phì cao hàng đầu:

• Béo phì là một căn bệnh phổ biến, nghiêm trọng và tốn kém: Tỷ lệ béo phì ở Hoa Kỳ là 41,9% trong năm 2017 – tháng 3 năm 2020. Các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì bao gồm bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường loại 2 và ung thư. Theo số liệu của Hiệp hội Nghiên cứu Béo phì Châu Âu, 44% gánh nặng bệnh tiểu đường, 23% gánh nặng bệnh tim thiếu máu cục bộ và từ 7% đến 41% gánh nặng ung thư nhất định là do thừa cân và béo phì gây ra. Đây là những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm, tuy nhiên có thể ngăn ngừa được. 
• Cơ thể béo phì nguy hiểm thế nào? Béo phì ở trẻ em và người lớn làm tăng nguy cơ mắc các vấn sức khỏe như huyết áp cao, cholesterol cao, bệnh tim, bệnh tiểu đường tuýp 2, các vấn đề về khớp như viêm xương khớp, các vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn và ngưng thở khi ngủ.... Ngoài ra, béo phì ở trẻ em cũng liên quan đến các vấn đề tâm lý như lo lắng, trầm cảm, chất lượng cuộc sống thấp hơn và các vấn đề xã hội như bắt nạt, kỳ thị, béo phì khi trưởng thành. Tất cả những tình trạng sức khỏe này đều liên quan đến tỉ lệ tử vong vì béo phì cao hàng đầu trong các nguyên nhân gây tử vong.

2. Cách phòng để làm giảm nguy cơ tử vong vì béo phì

Tử vong vì béo phì chiếm tỷ lệ cao, nhưng may mắn thay đây là nguyên nhân có thể phòng ngừa được bằng cách thực hiện những thay đổi nhỏ trong lối sống và chế độ dinh dưỡng, cụ thể:

• Thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa: Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng cho thấy rằng việc tiêu thụ chất béo lành mạnh trong chế độ ăn uống như chất béo không bão hòa đa, có hiệu quả trong cải thiện mức cholesterol và giảm nguy cơ béo phì. Theo một nghiên cứu năm 2016 được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng Hoa Kỳ, việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và siêu chế biến có liên quan đến tỉ lệ béo phì cao hơn. Những loại thực phẩm chế biến chứa nhiều chất béo, muối và đường, có thể khiến bạn ăn quá nhiều.
• Ăn nhiều rau và trái cây hơn: Khuyến nghị hàng ngày về lượng trái cây và rau quả là từ 5 đến 9 khẩu phần mỗi ngày cho người lớn. Lấp đầy thực đơn của bạn với rau và trái cây có thể giúp kiểm soát lượng calo hợp lý và giảm nguy cơ ăn quá nhiều.
• Ăn nhiều chất xơ: Các nghiên cứu tiếp tục chỉ ra rằng chất xơ đóng một vai trò trong việc duy trì cân nặng. Một thử nghiệm được tiến hành vào năm 2012 cho thấy những người bổ sung phức hợp chất xơ 3 lần/ ngày trong vòng 12 tuần đã giảm tới 5% trọng lượng cơ thể.
• Tập trung vào việc ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp: Chỉ số đường huyết (GI) là thang đo được sử dụng để đo mức độ làm tăng đường máu của một loại thực phẩm. Sử dụng thực phẩm có chỉ số GI thấp có thể giúp giữ ổn định đường máu và kiểm soát cân nặng hiệu quả hơn.
• Tham gia hoạt động aerobic thường xuyên: Kết hợp hoạt động thể chất thường xuyên vào lịch trình là điều quan trọng để duy trì hoặc giảm cân, bên cạnh những lợi ích khác. Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến nghị nên thực hiện 150 phút hoạt động aerobic vừa phải hoặc 75 phút hoạt động aerobic mạnh mẽ mỗi tuần.
• Tập trung vào việc giảm căng thẳng hàng ngày: Căng thẳng có thể có nhiều ảnh hưởng đến cơ thể và tâm trí. Một nghiên cứu năm 2012 gợi ý rằng căng thẳng có thể kích hoạt phản ứng của não làm thay đổi cách ăn uống và dẫn đến cảm giác thèm ăn thực phẩm giàu calo. Ăn quá nhiều thực phẩm giàu calo có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh béo phì.

Béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều căn bệnh nguy hiểm, vì thế mà tử vong vì béo phì chiếm tỷ lệ cao. May mắn thay, đây là vấn đề sức khỏe có thể phòng ngừa được bằng những biện pháp lối sống, dinh dưỡng hoặc thực hiện các phương pháp hỗ trợ giảm cân chuyên sâu như liệu pháp tiêu hao năng lượng.

Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, người thừa cân sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.