Uống sắt và vitamin C cùng lúc được không?

1. Uống vitamin C và sắt có tác dụng gì?

Sắt đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể và nó thường được cung cấp thông qua thức ăn. Trong đó, sắt từ thức ăn động vật dễ hấp thu hơn so với thực vật. Trong một số nghiên cứu, vitamin C và protein trong khẩu phần ăn được cho là giúp tăng khả năng hấp thu sắt. Vì thế, trong một vài tình huống, người bệnh thường được chỉ định uống vitamin C và sắt cùng lúc. Vậy uống 2 loại vitamin và khoáng chất này sẽ có tác dụng gì?

1.1. Tác dụng của vitamin C trong cơ thể

Vitamin C có nhiều lợi ích cho sức khỏe, chẳng hạn như tăng cường hệ thống miễn dịch, hạ huyết áp. Tuy nhiên, cơ thể không tự sản xuất vitamin C mà cần được cung cấp từ bên ngoài thông qua chế độ dinh dưỡng, thuốc, … Dưới đây là những lợi ích đã được khoa học chứng minh của vitamin C đối với cơ thể:

• Phòng ngừa bệnh mãn tính
• Hỗ trợ kiểm soát huyết áp 
• Giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch
• Giúp làm giảm nồng độ acid uric máu và giúp ngăn ngừa các đợt gút cấp
• Giúp ngăn ngừa vấn đề thiếu máu thiếu sắt
• Tăng cường khả năng miễn dịch
• Bảo vệ trí nhớ và sức khỏe tâm thần khi già

1.2. Tác dụng của sắt trong cơ thể

Sắt là một khoáng chất thiết yếu giúp duy trì máu khỏe mạnh để vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Nó cần thiết để sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và đảm bảo chức năng huyết sắc tố thích hợp. Bổ sung sắt giúp giảm mệt mỏi, hỗ trợ chức năng thần kinh và hệ miễn dịch tốt. Ngoài ra, sắt cũng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể. Thiếu hụt sắt có thể dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt. Nếu không cung cấp đủ chất sắt, sẽ không có đủ tế bào hồng cầu để vận chuyển oxy đi khắp cơ thể, từ đó sẽ dẫn đến mệt mỏi và sức khỏe kém.

2. Uống sắt và vitamin C cùng lúc được không? 

Đến đây, vấn đề được đặt ra là uống sắt và vitamin C cùng lúc được không? Vitamin C là một vitamin tan trong nước, được tìm thấy chủ yếu trong thực vật và một ít trong động vật. Tuy nhiên, con người đã tổng hợp được vitamin C và bào chế dưới nhiều dạng như viên uống, thuốc tiêm, hỗn dịch, …Vitamin C được hấp thu qua niêm mạc ruột rất tốt trước khi được phân bố tới các mô và cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, nó là vitamin tan trong nước nên không tích lũy trong cơ thể mà sẽ thải trừ qua nước tiểu dưới dạng đã chuyển hóa.

Đặc biệt, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong cơ chế hấp thu sắt của cơ thể. Các loại viên uống sắt thường được bào chế dưới dạng hợp chất và có hóa trị 2, thế nhưng sắt hóa trị 3 mới có thể được hấp thu vào cơ thể. Do đó, cần có quá trình chuyển hóa từ sắt 2 thành sắt 3 để cơ thể hấp thu và sử dụng. Quá trình này diễn ra tại ruột non và cần sự xúc tác của vitamin C. Vì vậy, sự thiếu hụt vitamin C sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt và gây nguy cơ thiếu máu thiếu sắt. Đó là lý do vì sao bác sĩ thường chỉ định uống vitamin C và sắt cùng lúc để tối ưu hóa khả năng hấp thu sắt của cơ thể. 

Sắt được tìm thấy trong các thực phẩm như thịt, đậu (đậu đen, đậu pinto, đậu hình thận, đậu nành và đậu lăng), các loại rau lá xanh đậm và ngũ cốc ăn sáng tăng cường chất sắt. Sắt có nguồn gốc từ thịt (sắt heme) và nguồn thực vật (sắt không heme) được hấp thụ khác nhau, trong đó sắt hem được hấp thu tốt hơn. 

Người ta phát hiện ra rằng, vitamin C có thể làm tăng lượng sắt mà cơ thể hấp thụ từ nguồn thực vật, loại sắt không phải heme. Vitamin C được tìm thấy trong các loại thực phẩm thực vật như trái cây họ cam quýt, dâu tây, kiwi, cà chua, khoai tây, ớt chuông xanh và đỏ, bông cải xanh, cải Brussels, ... 

Do đó, bạn có thể kết hợp uống vitamin C và sắt cùng lúc để hấp thụ tối đa từ các nguồn không phải heme (thực vật). Thêm dâu tây cắt lát vào bột yến mạch hoặc uống một ly nước cam cùng với một bát ngũ cốc tăng cường chất sắt.

Tóm lại, thiếu máu thiếu sắt là tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng phổ biến ở Hoa Kỳ, đặc biệt là ở trẻ em, phụ nữ mang thai và trong độ tuổi sinh đẻ, người ăn chay, ... Các dấu hiệu thiếu sắt bao gồm mệt mỏi, da và móng tay nhợt nhạt, suy nhược, chóng mặt, đau đầu thường xuyên và viêm lưỡi. Tuy nhiên, những triệu chứng này chỉ phát sinh khi tình trạng thiếu sắt đã đến mức thiếu máu. Do đó, điều quan trọng là phải kiểm tra nồng độ sắt thường xuyên để phát hiện tình trạng thiếu hụt trước khi tiến triển thành thiếu máu và uống vitamin C và sắt để bổ sung kịp thời hoặc thực hiện các điều trị y tế khác.