Người bị tiểu đường mỡ máu cao nên ăn gì để kiểm soát cân nặng?

1. Chế độ ăn ảnh hưởng thế nào đến người tiểu đường mỡ máu cao?

Để tìm ra đáp án cho thắc mắc người bị tiểu đường mỡ máu nên ăn gì, trước hết chúng ta nên biết những ảnh hưởng của chế độ ăn đến sức khỏe của người bệnh. Thông thường, bác sĩ điều trị thường sẽ tư vấn hoặc thậm chí chỉ định khám chuyên khoa dinh dưỡng với người bệnh tiểu đường mỡ máu cao để xây dựng một kế hoạch ăn uống phù hợp, qua đó gia tăng hiệu quả kiểm soát đường huyết, mỡ máu và đặc biệt là cân nặng. 

Đồng thời một chế độ dinh dưỡng lành mạnh còn góp phần giảm thiểu tối đa các biến cố tim mạch có thể xảy ra ở người tiểu đường mỡ máu cao, bao gồm tăng huyết áp, bệnh mạch vành hay bệnh mạch máu não.

Với chế độ ăn quá dư thừa calo, carbohydrate và cholesterol, chỉ số đường huyết và mỡ trong máu chắc chắn sẽ tăng lên, từ đó đưa đến nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng như tổn thần kinh, suy thận và suy tim. Ngược lại người bệnh hoàn toàn có thể duy trì ổn định chỉ số đường huyết cũng như nồng độ cholesterol máu nếu biết cách chọn lựa thực phẩm lành mạnh và thay đổi thói quen ăn uống theo hướng khoa học, tích cực hơn.

Đối với hầu hết người bị tiểu đường mỡ máu cao, giảm cân là một mục tiêu điều trị và là yếu tố góp phần kiểm soát đường huyết ổn định hơn. Bên cạnh đó chế độ ăn giúp giảm cân còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác. Theo bác sĩ, tiểu đường tuýp 2 xảy ra khi cơ thể đề kháng với insulin, qua đó khiến đường tích tụ trong máu nhiều hơn. Trong khi đó thừa cân hoặc béo phì sẽ khiến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn và góp phần khiến lượng đường trong máu khó kiểm soát hơn.

Theo nhiều nghiên cứu, một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp người tiểu đường mỡ máu cao giảm cân mà còn mang đến nhiều lợi ích khác, bao gồm

• Cải thiện tình trạng đề kháng insulin;
• Tăng hiệu quả kiểm soát đường huyết;
• Cải thiện mức năng lượng tổng thể cũng như tâm trạng người bệnh;
• Cải thiện khả năng di chuyển;
• Giảm nguy cơ phát triển các biến chứng do bệnh tiểu đường mỡ máu gây ra.

2. Người bị tiểu đường mỡ máu cao nên ăn gì để kiểm soát cân nặng?

2.1. Thực phẩm chứa acid béo không bão hòa

Với câu hỏi người bị mỡ máu cao nên ăn gì, đặc biệt là khi đi kèm với bệnh tiểu đường, các bác sĩ cho biết lựa chọn đầu tiên nên là những loại thực phẩm giàu acid béo không bão hòa (cấu trúc hóa học chứa nhiều nối đôi) để giảm nồng độ cholesterol dư thừa trong máu, điển hình là acid béo Omega-3 và Omega-6.

Theo đó, acid béo không bão hòa thường có nhiều trong các loại cây họ đậu, bao gồm đậu nành, đậu đen… hay các loại cá béo như cá hồi, cá thu…

2.2. Thực phẩm chứa acid béo bão hòa một nối đôi

Các loại dầu có nguồn gốc từ thực vật chứa nhiều acid béo bão hoà một nối đôi đã được chứng minh là tốt cho sức khỏe của người bị tiểu đường mỡ máu cao, đặc biệt là khả năng kiểm soát nồng độ LDL (một dạng xấu). Khi nhắc đến vấn đề người bị tiểu đường mỡ máu cao nên ăn gì, chúng ta sẽ không thể bỏ qua các loại dầu thực vật như dầu olive, dầu hạt cải… hay các loại đậu như đậu tương, đậu Hà Lan…

2.3. Thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ có trong thực vật giúp ngăn ngừa hấp thu đường và mỡ sau khi tiêu hóa thức ăn, do đó sẽ rất tốt cho sức khỏe của người bị tiểu đường mỡ máu cao. Theo bác sĩ, những loại thực phẩm giàu chất xơ quen thuộc với chúng ta sẽ là đậu đen, rau xanh và các loại hoa quả… Kèm theo đó, các loại thực phẩm này ngoài cung cấp chất xơ còn cung cấp thêm các vitamin và khoáng chất giúp chống oxy hóa và kháng viêm, qua đó góp phần ngăn ngừa các biến chứng tim mạch và đột quỵ ở người bệnh tiểu đường mỡ máu.

2.4. Thực phẩm không làm tăng đường huyết sau ăn

Người bị tiểu đường mỡ máu nên ăn gì? Danh sách đáp án sẽ không thể thiếu các loại thực phẩm không gây tăng đường huyết quá mức sau ăn, cụ thể là những món ăn chứa tinh bột ở dạng phức hợp. Ngoài ra, vỏ ngoài của những loại thực phẩm này còn chứa nhiều chất xơ và vitamin nên rất có ích cho sức khỏe người bệnh, có thể kể đến gạo lứt, khoai, yến mạch… 

2.5. Thực phẩm có độ nhờn cao

Theo nhiều nghiên cứu, các loại thực phẩm có độ nhờn cao sẽ giúp hỗ trợ giảm cholesterol trong máu rất hiệu quả, do đó người bệnh tiểu đường mỡ máu cao nên lựa chọn vào chế độ ăn hàng ngày, có thể kể đến như đậu bắp hay mồng tơi… 

2.6. Thực đơn giảm cân tham khảo cho người tiểu đường mỡ máu cao

Người bị tiểu đường mỡ máu ngoài việc hạn chế thực phẩm nhiều đường còn phải kiêng thêm một số loại thực phẩm gây tăng nồng độ mỡ trong máu. Sau đây là một số thực đơn tham khảo trong một ngày dành cho người tiểu đường mỡ máu mà người bệnh có thể áp dụng:

• Thực đơn 1:
  • Bữa sáng: 1 tô bún mọc;
  • Bữa giữa trưa: 200g đu đủ chín ăn kèm sữa đậu nành không đường;
  • Bữa trưa: ¾ chén cơm ăn cùng chả cá kho, canh bắp cải thịt heo, su su luộc và tráng miệng với quả lê;
  • Bữa chiều: 170g đậu bắp luộc;
  • Bữa tối: ½ chén cơm ăn cùng cá kèo kho, canh cải xoong thịt heo và 124ml sữa không đường;
• Thực đơn 2:
  • Bữa sáng: Bánh mì trứng;
  • Giữa trưa: 3 tép bưởi tráng miệng và uống sữa không đường;
  • Bữa trưa: 1 chén cơm ăn cùng gà kho gừng, canh bí đao, rau lang luộc và tráng miệng với thanh long;
  • Bữa chiều: ½ củ khoai lang;
  • Bữa tối: ¾ chén cơm ăn cùng đậu hũ dồn thịt sốt cà, canh rau dền nấu tôm và 147ml sữa không đường;
• Thực đơn 3:
  • Bữa sáng: 1 tô bún riêu vừa;
  • Giữa trưa: 1 quả cam và uống sữa không đường;
  • Bữa trưa: ½ chén cơm, cá thu sốt cà, bí xanh luộc và tráng miệng với ổi;
  • Bữa chiều: ½ trái thanh long nhỏ;
  • Bữa tối: ½ chén cơm, tép kho, canh mồng tơi nấu tôm, bông cải luộc và 166ml sữa không đường.

3. Một số điểm cần lưu ý

Sau khi được giải đáp thắc mắc người bị tiểu đường mỡ máu cao nên ăn gì để kiểm soát cân nặng, vấn đề mà người bệnh cần chú ý là những loại thực phẩm nên tránh, cụ thể như sau:

• Thực phẩm giàu cholesterol như nội tạng động vật, mỡ, da động vật và các loại thịt đỏ;
• Thực phẩm giàu acid béo bão hòa như dầu dừa, mỡ động vật, sữa nguyên kem, các loại bánh nướng…;
• Thực phẩm chứa chất béo dạng trans: Đây là dạng chất béo sinh ra trong quá trình thực phẩm chuyển từ dầu thực vật dạng lỏng sang dạng đặc để kéo dài thời gian bảo quản hoặc có thể gặp khi dùng dầu thực vật chiên đi chiên lại nhiều lần. Chất béo dạng trans làm tăng LDL (mỡ xấu) và giảm HDL (mỡ tốt) trong máu, qua đó làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ;
• Đường đơn: Khi sử dụng các loại đường đơn để chế biến thực ăn sẽ dễ gây tăng đường huyết đột ngột. Do đó, người tiểu đường mỡ máu cao nên hạn chế dùng những thực phẩm chứa có chứa đường đơn như đường mật, đường mía, nước ngọt có gas, bánh ngọt hay mứt hoa quả…

Đặc biệt, nếu bạn đang thực hiện các chế độ ăn kiêng lành mạnh để giúp giảm cân thì có thể cân nhắc sử dụng liệu pháp tiêu hao năng lượng để đạt được hiệu quả nhanh và bền vững hơn. Đây là phương pháp giảm cân đa trị liệu, được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch các vi hoạt chất có tác dụng thúc đẩy quá trình chuyển hóa. Cùng với chế độ ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý, liệu pháp tiêu hao năng lượng sẽ giúp bạn đào thải mỡ tới cấp độ tế bào và giảm cân hiệu quả mà không gây mệt mỏi hay ảnh hưởng gì đến sức khỏe.

Tài liệu tham khảo: Mayoclinic.org, Healthline.com