Các nguyên nhân gây ra chán ăn tâm thần

1. Chán ăn tâm thần là gì?

Chán ăn có nghĩa là chán ăn và không ăn được, thường là do bệnh tật. Chán ăn tâm thần là khi một người cố tình hạn chế lượng thức ăn của mình.

Chán ăn tâm thần là tên của một tình trạng sức khỏe tâm thần. Đây là một căn bệnh nghiêm trọng, nhưng nếu được điều trị đúng cách, bệnh có thể hồi phục. Đây là một phần của chứng rối loạn sức khỏe tâm thần có khả năng đe dọa tính mạng, liên quan đến những thách thức về cảm xúc, hình ảnh cơ thể không thực tế và nỗi sợ hãi quá mức về việc tăng cân.

Một người mắc chứng chán ăn tâm thần sẽ cố tình hạn chế lượng thức ăn của họ như một cách để giảm cân hoặc tránh tăng cân. Một người mắc chứng chán ăn tâm thần thường sẽ có nỗi sợ hãi tột độ về việc tăng cân, ngay cả khi họ có trọng lượng cơ thể thấp trầm trọng.

Khi bạn muốn giảm cân, bạn sẽ giảm chế độ ăn uống dẫn đến thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng.

Những thách thức về cảm xúc và tâm lý của chứng chán ăn tâm thần có thể khó vượt qua.

Chứng chán ăn tâm thần thường xuất hiện ở tuổi thiếu niên hoặc giai đoạn đầu trưởng thành của một người, nhưng đôi khi nó có thể bắt đầu ở tuổi thiếu niên hoặc muộn hơn trong cuộc đời. Chán ăn tâm thần xảy ra chủ yếu ở giới nữ nhiều hơn so với giới nam.

Trong một số trường hợp, một cá nhân có thể giảm cân đáng kể và biểu hiện các hành vi đặc trưng của chứng biếng ăn nhưng không có trọng lượng cơ thể hoặc chỉ số khối cơ thể quá thấp. Các nhà nghiên cứu coi đây là chứng chán ăn tâm thần không điển hình.

2. Nguyên nhân gây ra chán ăn tâm thần là gì?

Có nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ được đưa ra để giải thích cho lý do vì sao bị chán ăn tâm thần. Trong đó các yếu tố tâm lý, môi trường và sinh học được cho là đều có vai trò quan trọng dẫn đến mắc chứng chán ăn tâm thần. 

Yếu tố tâm lý

Có một số đặc điểm tính cách và hành vi nhất định có liên quan đến chứng chán ăn tâm thần và được cho là có liên quan đến sự phát triển của tình trạng này. Những yếu tố này bao gồm:

• Tiền sử trầm cảm hoặc lo âu
• Xử lý căng thẳng kém
• Sợ hãi hoặc nghi ngờ quá mức về tương lai
• Kiềm chế cảm xúc
• Xu hướng theo chủ nghĩa hoàn hảo
• Cảm thấy bị ám ảnh và/hoặc bị ép buộc
• Nỗi ám ảnh béo.

Một số người mắc chứng chán ăn tâm thần có thể có những đặc điểm tính cách ám ảnh cưỡng chế khiến họ dễ dàng tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt và bỏ ăn dù đang đói. Họ có thể có xu hướng cầu toàn cực độ, điều này khiến họ nghĩ rằng mình không bao giờ đủ gầy. Và họ có thể có mức độ lo lắng cao và ăn uống hạn chế để giảm bớt điều đó.

Nhân tố môi trường

Có một số ảnh hưởng từ môi trường xung quanh có thể ảnh hưởng đến khả năng một cá nhân bị ảnh hưởng bởi chứng chán ăn tâm thần.

Văn hóa và chuẩn mực xã hội trong xã hội hiện đại rất coi trọng vẻ đẹp hình thể và trong văn hóa phương Tây, thân hình gầy thường được coi là đẹp hơn. Khái niệm này được củng cố bởi các thông điệp truyền thông trên các tạp chí và các nguồn trực tuyến tập trung vào vẻ đẹp hình thể và những khuyết điểm nhỏ của những người nổi tiếng.

Có thể do sự lý tưởng hóa này đặt vào giới tính nữ nên phụ nữ trẻ có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi chứng rối loạn này hơn nam giới. Ngoài ra, những người đàn ông được xác định là đồng tính luyến ái hoặc chuyển giới cũng có nguy cơ mắc chứng biếng ăn cao hơn so với những người đàn ông dị tính.

Áp lực phải tuân theo hình ảnh cơ thể lý tưởng cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của một cá nhân và làm tăng nguy cơ bị ảnh hưởng bởi chứng chán ăn tâm thần. Ví dụ, những người làm việc hoặc tham gia các hoạt động như khiêu vũ hoặc thể thao phải đối mặt với nhiều áp lực hơn trong việc giữ dáng cơ thể phù hợp với tiêu chuẩn được chấp nhận.

Các yếu tố môi trường khác có thể dẫn đến mắc chứng chán ăn tâm thần bao gồm:

• Căng thẳng ở trường hoặc nơi làm việc
• Lạm dụng thể chất và/ hoặc tình dục
• Mối quan hệ gia đình khó khăn
• Bắt nạt về trọng lượng hoặc hình dáng cơ thể
• Các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống (ví dụ: Mất việc, đổ vỡ mối quan hệ)

Trong nhiều trường hợp, chứng biếng ăn bắt nguồn từ một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt trở nên quá mức và không lành mạnh, dẫn đến nhiều bệnh lý của cơ thể.

Yếu tố sinh học

Dường như có mối liên hệ gia đình với chứng chán ăn và những người có tiền sử gia đình mắc chứng rối loạn ăn uống, trầm cảm hoặc lạm dụng chất gây nghiện ở chỗ những người này có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn. Trên thực tế, một người có người thân mắc chứng chán ăn có nguy cơ mắc chứng chán ăn tâm thần cao gấp 10 lần so với người không có tiền sử gia đình.

Sự liên kết này có thể là do sự hiện diện của một liên kết di truyền được thừa hưởng từ cha mẹ. Nó cũng có thể là một đặc điểm có được từ hoàn cảnh môi trường, chẳng hạn như phát triển những suy nghĩ tiêu cực về hình ảnh cơ thể tương tự như các thành viên khác trong gia đình.

Sự thay đổi về não và nội tiết tố ở tuổi dậy thì cũng được cho là có liên quan đến chứng chán ăn tâm thần và tỷ lệ mắc bệnh này cao nhất trong thời gian này. Đặc biệt, cảm giác căng thẳng, lo lắng và lòng tự trọng thấp được cho là nguyên nhân gây ra chứng chán ăn.

Một cấu trúc sinh hóa bất thường của não cũng có thể liên quan. Trục hạ đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận (HPA) điều chỉnh việc giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, norepinephrine và dopamine, ảnh hưởng đến tâm trạng và sự thèm ăn của cá nhân. Những người mắc chứng chán ăn tâm thần thường có mức độ serotonin và norepinephrine giảm, cho thấy rằng họ có thể liên quan đến bệnh lý của tình trạng này.

Hiện nay, với xu hướng làm đẹp ngày càng tăng cao, con người càng ngày càng muốn hướng đến vẻ đẹp hoàn mỹ kể cả vóc dáng và cân nặng. Ngoài ra, có thể lời chỉ trích hoặc chê bai vóc dáng của bạn từ một ai đó, khiến bạn bị ám ảnh và sợ hãi. Từ đó, sinh ra chứng chán ăn tâm thần vì muốn đạt được và duy trì hình thể mong manh. Đó là một trong những lý do vì sao bị chán ăn tâm thần. 

Ngoài ra, có nhiều nguyên nhân gây ra chán ăn tâm thần. Nếu bạn mắc tình trạng này, nó sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tinh thần và đời sống của bạn. Nếu mắc chứng chán ăn tâm thần thời gian dài, cơ thể bạn sẽ bị suy giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh lý về hô hấp. Ngoài ra, nó sẽ ảnh hưởng đến tim mạch, bệnh lý tiêu hoá, cơ xương khớp… Ở mức độ nghiêm trọng nhất, có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, khi bạn có các yếu tố nguy cơ và biểu hiện của mắc chứng chán ăn tâm thần, bạn cần đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. 

Nếu bạn đang bị thừa cân béo phì, bạn có nhu cầu hướng đến cân nặng lý tưởng và vóc dáng hoàn mỹ nhưng không muốn ăn uống kiêng cử quá nghiêm ngặt hoặc bạn sợ mắc chứng chán ăn tâm thần, bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng để đạt được hiệu quả nhanh và bền vững hơn. Đây là phương pháp giảm cân đa trị liệu, được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch các vi hoạt chất có tác dụng thúc đẩy quá trình chuyển hóa. Cùng với chế độ ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý, liệu pháp tiêu hao năng lượng sẽ giúp bạn đào thải mỡ tới cấp độ tế bào và giảm cân hiệu quả mà không gây mệt mỏi hay ảnh hưởng gì đến sức khỏe.

Tài liệu tham khảo: Medicalnewstoday.com