Xét nghiệm máu suy thận thực hiện thế nào?

1. Xét nghiệm máu có biết suy thận không?

Nhiều người đặt ra câu hỏi liệu rằng thực hiện xét nghiệm máu có biết suy thận không? Câu trả lời là có. Xét nghiệm máu suy thận hay còn được hiểu là xét nghiệm máu đánh giá chức năng thận xem thận hoạt động tốt như thế nào. Hầu hết các xét nghiệm máu suy thận đều đo mức lọc cầu thận (GFR). GFR đánh giá mức độ hiệu quả của thận trong việc loại bỏ chất thải khỏi cơ thể.

Thận là một phần của hệ thống tiết niệu trong cơ thể. Hai quả thận nằm ở phía sau bụng, ngay dưới lồng ngực. Chúng giúp cơ thể bạn lọc các chất thải và thải chúng ra ngoài dưới dạng nước tiểu. Thận rất quan trọng để sản xuất các hormone duy trì huyết áp, các tế bào hồng cầu, mang oxy đi khắp cơ thể, vitamin D, giúp duy trì sức khỏe xương và cơ bắp.

Bác sĩ điều trị có thể chỉ định thực hiện một hoặc một vài loại xét nghiệm chức năng thận khác nhau. Bạn có thể được xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng thận, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN) đo lượng nitơ (được tạo ra từ sự phân hủy protein) trong máu của bạn.
• Xét nghiệm GFR ước tính (eGFR) tính toán tốc độ lọc dựa trên mức protein, độ tuổi, giới tính, kích thước và chủng tộc của bạn.
• Xét nghiệm creatinin huyết thanh tìm kiếm sự tích tụ creatinine, một sản phẩm thải ra từ sự phân hủy mô cơ.

Bác sĩ sử dụng kết quả xét nghiệm máu cùng với với độ tuổi, kích thước, giới tính và nhóm dân tộc để tính toán lượng chất thải mà thận có thể lọc trong một phút. Tính toán này được gọi là mức lọc cầu thận ước tính (eGFR). Thận khỏe mạnh sẽ có khả năng lọc hơn 90ml/phút. Bạn có thể bị mắc bệnh thận suy thận mạn tính nếu tỷ lệ của bạn thấp hơn mức này.

2. Vai trò của xét nghiệm máu đánh giá chức năng thận

Suy thận là tình trạng thận bị tổn thương theo thời gian và không thể lọc máu tốt như bình thường. Bệnh tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh suy thận, thường không gây ra triệu chứng nào cho đến khi thận bị tổn thương nặng.

Nếu bạn phát hiện và điều trị bệnh thận sớm sẽ làm cho bệnh thận không trở nặng và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe khác như bệnh tim. Cách duy nhất để biết thận hoạt động tốt như thế nào là đi xét nghiệm máu suy thận.

Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, bạn cần biết tầm quan trọng của việc ngăn ngừa các biến chứng như suy thận. Bác sĩ sẽ sẽ chỉ định thực hiện kiểm tra sức khỏe thận bằng cách xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm máu suy thận.

Thận có tác dụng loại bỏ chất thải, chất độc và chất lỏng dư thừa trong máu nên bác sĩ cũng sẽ sử dụng xét nghiệm máu suy thận để kiểm tra chức năng thận. Các xét nghiệm máu suy thận bao gồm một loại các xét nghiệm máu để đánh giá thận hoạt động tốt như thế nào và chất thải được loại bỏ nhanh như thế nào. Dưới đây là một số xét nghiệm máu suy thận được sử dụng:

• Xét nghiệm creatinin huyết thanh: Xét nghiệm này đo lượng creatinin trong máu. Nếu chức năng thận không hoạt động như bình thường, mức creatinin huyết thanh sẽ tăng lên. Mức bình thường sẽ phụ thuộc vào giới tính, độ tuổi và khối lượng cơ mà cơ thể có. Thông thường, mức creatinine cao hơn 1,2 đối với phụ nữ và hơn 1,4 đối với nam giới có thể là dấu hiệu cho thấy thận không hoạt động bình thường. Nếu kết quả xét nghiệm creatinin huyết thanh cao hơn bình thường, bác sĩ điều trị có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm khác.
• Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN): Đây là xét nghiệm máu suy thận có công dụng đo lượng nitơ urê trong máu. Nitơ urê là một chất thải mà cơ thể tạo ra từ sự phân hủy protein trong thực phẩm sử dụng hàng ngày. Thận khỏe mạnh lọc nitơ urê ra khỏi máu và nó rời khỏi cơ thể bạn qua nước tiểu. Quá trình này giúp giữ mức BUN ở mức bình thường. Mức nitơ urê bình thường sẽ tùy thuộc vào độ tuổi và các tình trạng sức khỏe khác nhưng thường dao động từ 7 đến 20. Nếu mức nitơ urê cao hơn bình thường, đây có thể là dấu hiệu cho thấy thận không hoạt động tốt như bình thường. nên. Khi bệnh thận tiến triển, mức BUN sẽ tăng lên. Nếu mức BUN của bạn cho thấy dấu hiệu của bệnh thận, bác sĩ sẽ sử dụng kết quả xét nghiệm BUN cùng với các xét nghiệm khác để quyết định kế hoạch điều trị phù hợp nhất với điều kiện sức khỏe.
• Mức lọc cầu thận (GFR): Xét nghiệm này là thước đo mức độ thận loại bỏ chất thải, chất độc và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu. Mức creatinin huyết thanh, tuổi và giới tính được sử dụng để tính chỉ số GFR. Tương tự như các xét nghiệm thận khác, chỉ số GFR bình thường sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và giới tính. Nếu mức lọc cầu thận GFR thấp, thận có thể không hoạt động như bình thường. Khi bệnh thận tiến triển, chỉ số GFR sẽ giảm xuống. Kết quả kiểm tra của bạn có thể có nghĩa như sau:
• Nếu chỉ số GFR từ 60 trở lên cùng với xét nghiệm albumin trong nước tiểu bình thường thì bạn đang ở mức bình thường. Nhưng bạn vẫn muốn nói chuyện với bác sĩ về thời điểm bạn nên kiểm tra lại.

• Nếu chỉ số GFR dưới 60, điều đó có thể có nghĩa là có nguy cơ bị bệnh thận. Bác sĩ điều trị sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng khác để chẩn đoán xác định bệnh.
• Nếu bạn có số GFR nhỏ hơn 15, điều đó có thể có nghĩa là thận của đang bị suy. Nếu kết quả cho thấy suy thận, bạn có thể sẽ cần phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận. Bạn nên biết rằng nếu mức GFR của bạn luôn thấp hơn 20 trong khoảng thời gian 6 đến 12 tháng, để đề phòng, bác sĩ có thể cân nhắc ghép thận cho bạn.

3. Xét nghiệm máu suy thận thực hiện thế nào?

Nhiều người đặt ra câu hỏi xét nghiệm máu suy thận thực hiện thế nào? Đối với xét nghiệm máu suy thận bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn giấy chỉ định bao gồm các chỉ số cần thực hiện. Hầu hết các xét nghiệm máu đều lấy một lượng nhỏ máu từ tĩnh mạch. Để làm được điều đó, các nhân viên y tế sẽ tiến hành:

• Làm sạch vùng da cần lấy máu;
• Đặt một sợi dây thun (dải garô) phía trên khu vực đó để các tĩnh mạch nổi lên;
• Đâm kim vào tĩnh mạch thường là ở vị trí cánh tay phía trong khuỷu tay hoặc trên mu bàn tay;
• Kéo mẫu máu vào lọ hoặc ống tiêm;
• Tháo dây chun và rút kim ra khỏi tĩnh mạch.

4. Phân tích kết quả xét nghiệm máu suy thận

Kết quả xét nghiệm máu suy thận có thể cho biết thận của bạn có hoạt động bình thường hay không. Hầu hết các bài kiểm tra chức năng đều tìm kiếm hai phép đo:

• GFR dưới 60 có thể chỉ ra bệnh thận.
• Tỷ lệ albumin-to-creatinine trong nước tiểu (UACR) hơn 30 miligam mỗi gram có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh thận.

Nếu xét nghiệm cho thấy kết quả bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm khác liên quan và đưa ra các lựa chọn điều trị. Bạn có thể nhận được thuốc để kiểm soát huyết áp. Hoặc bạn có thể được chuyển đến khoa thận, tiết niệu để theo dõi và điều trị thêm.

Nếu kết quả xét nghiệm của bạn không điển hình, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm chức năng thận thường xuyên hơn trong tương lai. Xét nghiệm thường xuyên giúp bác sĩ theo dõi sức khỏe và tiên lượng về bệnh.

Có thể nói, xét nghiệm máu suy thận là bộ xét nghiệm quan trọng để đánh giá chức năng hay hoạt động của thận. Trong trường hợp bạn đang nghi ngờ bản thân có các vấn đề sức khỏe thì điều cần làm là đăng ký xét nghiệm tại cơ sở y tế uy tin. Sau khi có kết quả xét nghiệm thì các bác sĩ điều trị sẽ đưa ra  những tư vấn tốt nhất về tình trạng sức khỏe của bạn và hướng xử lý cụ thể.