Xét nghiệm máu CA 19-9 là gì?

1. Xét nghiệm máu CA 19-9 là gì ?

Kháng nguyên ung thư 19-9 (CA 19-9) là một loại protein được tìm thấy trong máu. Trong cơ thể của người khỏe mạnh có thể chứa một lượng nhỏ CA 19-9. Chỉ số CA 19-9 bình thường trong huyết thanh là ≤ 37U/ml. Giá trị CA 19-9 bình thường có thể thay đổi chút ít, tùy theo phương pháp định lượng, hệ thống máy phân tích và các kit của từng phòng thí nghiệm.

Xét nghiệm ca 19-9 nghĩa là gì? Xét nghiệm máu CA 19-9 được thực hiện để đo lượng protein CA 19-9 có trong máu. Nồng độ CA 19-9 cao thường là dấu hiệu của một số loại ung thư như : ung thư tuyến tụy, đại tràng và trực tràng, ống mật, buồng trứng… hoặc bệnh lý sỏi mật và xơ gan, viêm tụy cấp hoặc mãn tính, xơ nang, bệnh tuyến giáp,…

2. Mục đích của xét nghiệm máu CA 19-9 ?

2.1. Chẩn đoán ung thư và các bệnh lý khác

CA 19-9 là xét nghiệm gì? Câu trả lời là xét nghiệm máu CA 19-9 giúp chẩn đoán ung thư và các bệnh lý khác do CA 19-9 có thể tăng cao do ung thư tuyến tụy và các bệnh ung thư khác của hệ tiêu hóa. Nó cũng có thể tăng lên do các tình trạng không gây ung thư như sỏi mật và xơ gan... 

Tỷ lệ tăng của CA 19-9 có sự liên quan với vị trí của khối u với ngưỡng >37 U/mL, khối u ở vị trí đầu tụy thì tỷ lệ tăng của CA 19-9 là 80%, khi khối u ở thân và ở đuôi tụy thì tỷ lệ tăng của CA 19-9 là 57%. Độ nhạy lâm sàng của chỉ số CA 19-9 trong ung thư biểu mô tế bào gan là 22 - 49%. Độ nhạy lâm sàng của chỉ số CA 19-9 trong ung thư dạ dày là 26 - 60% và phụ thuộc vào giai đoạn ung thư.

Trong một số bệnh lý khác như: viêm ruột, viêm đường mật, tắc mật, xơ gan, viêm tụy cấp hoặc mãn tính, xơ nang, bệnh tuyến giáp,… chỉ số CA 19-9 huyết tương cũng tăng. Khoảng 10 – 30% số trường hợp là tăng CA 19-9 nhẹ, còn phụ thuộc vào mức độ của bệnh. Mức tăng thường <100 U/ml, tối đa 500 U/ml hoặc tăng nhẹ nhưng dai dẳng, cần theo dõi ít nhất trong 2 tuần.

Vì nó có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều tình trạng nên xét nghiệm máu CA 19-9 không được sử dụng làm xét nghiệm duy nhất để chẩn đoán. Thay vào đó, phép đo CA 19-9 thường được kết hợp với kết quả của các xét nghiệm khác, chẳng hạn như hình ảnh và sinh thiết, để chẩn đoán ung thư hoặc các bệnh khác.

2.2. Đánh giá điều trị ung thư

Đối với những người đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, việc theo dõi định kỳ CA 19-9 có thể giúp các bác sĩ đánh giá mức độ đáp ứng của ung thư với điều trị. Ví dụ, ở những bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy, mức CA 19-9 thường sẽ được thực hiện sau khi chẩn đoán.

2.3. Đánh giá tiên lượng ung thư

Mức độ tăng CA 19-9, cả lúc chẩn đoán ban đầu và sau khi điều trị, là một trong nhiều yếu tố có thể giúp bác sĩ ước tính tiên lượng của bệnh nhân. Tiên lượng là kết quả có thể xảy ra của một căn bệnh và nó cũng có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố như giai đoạn hoặc mức độ của bệnh, bất kỳ tình trạng bệnh lý nào cùng tồn tại và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

2.4. Theo dõi tái phát ung thư

Sau khi điều trị (cắt bỏ tụy, hóa trị liệu) cần làm các xét nghiệm này để xác định chỉ số CA 19-9 có trong huyết tương, xác định tái phát ung thư, mức độ khả quan sau điều trị của bệnh nhân. Đối với chỉ số CA 19-9 ở mức dưới 37 UI/ml thì thời gian sống trung bình của bệnh nhân từ 32 - 36 tháng, cao hơn 37 UI/ml thời gian sống của bệnh nhân chỉ còn từ 12 - 15 tháng.

Chỉ số CA 19-9 sau điều trị của bệnh nhân trở về giá trị an toàn hoặc giảm từ 20% đến 50%, có liên quan đến thời gian sống kéo dài hơn so với khi CA 19-9 không trở về bình thường hoặc tăng lên.

Tóm lại, xét nghiệm máu CA 19-9 là một công cụ quan trọng trong việc theo dõi sức khỏe tụy, gan, và ổ bụng. Nó có thể giúp bác sĩ đưa ra các quyết định chẩn đoán và điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một mức độ CA 19-9 cao không luôn đồng nghĩa với việc có ung thư, và các yếu tố khác cũng cần được xem xét để đưa ra kết luận chính xác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc lo ngại nào về xét nghiệm này, hãy thảo luận cùng bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn thêm.