Tình trạng tăng cân đột ngột do đâu?

1. Tăng cân đột ngột là gì và dấu hiệu nhận biết tăng cân đột ngột?

Thực tế trong một ngày cân nặng của cơ thể có thể dao động lên xuống. Điều này sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố chẳng hạn như lượng thức ăn nạp vào cơ thể vượt quá nhu cầu so với khuyến nghị, hoặc mức độ vận động của cơ thể hạn chế… Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp tăng cân đột ngột không phải do ăn quá nhiều và không vận động, nó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm hoặc cũng có thể không rõ nguyên nhân. 

Một số dấu hiệu nhận biết tăng cân đột ngột: 

• Cân nặng có thể tăng bất thường trong thời gian ngắn, có thể trong 1 tuần tăng từ 1.5 đến 3kg hoặc trong một tháng tăng từ 4 đến 5kg. 
• Khuôn mặt và thân hình trở nên tròn trịa, cơ thể luôn ở trạng thái ì ạch, nặng nề do tích mỡ thừa dưới da khá nhiều đặc biệt ở các vị trí lưng, bụng, đùi.
• Trên cơ thể xuất hiện vết rạn gây mất thẩm mỹ. Những vùng có vết rạn sâu và nặng nhất là đùi, bụng, mông…

Một số đối tượng có thể gặp tình trạng đột nhiên tăng cân:

• Phụ nữ đang ở thời kỳ tiền mãn kinh hay mãn kinh. Ở giai đoạn này, chu kỳ diễn ra khá bất thường, nồng độ estrogen thấp. Khi đó sẽ làm cơ thể thèm ăn nhiều hơn. Và đây chính là nguyên nhân khiến phụ nữ ăn nhiều và tăng cân đột ngột. Thêm vào đó, những người phụ nữ ở độ tuổi này ít vận động hoặc hoạt động thể chất làm cho việc tích mỡ thừa trong cơ thể và tăng cân nhanh chóng. 

• Phụ nữ mang thai. Ở đối tượng này thường có xu hướng ăn nhiều để đáp ứng nhu cầu cho cả thai nhi nhi và thai phụ. Việc ăn quá mức lượng thức ăn cần thiết sẽ khiến cho cơ thể tăng cân đột ngột. Hệ quả của việc tăng cân đột ngột và quá nhiều ở phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và bé: bà mẹ có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật…
• Những trường hợp mắc một số bệnh lý chẳng hạn như bệnh tuyến giáp có thể khiến cơ thể tăng cân đột ngột trong thời gian ngắn. 

2. Nguyên nhân gây ra tình trạng tăng cân đột ngột

Một số nguyên nhân gây ra tình trạng tăng cân đột ngột gồm: 

• Mất cân bằng nội tiết tố: Khi cơ thể rơi vào trạng thái mất cân bằng này với việc nồng độ estrogen trong cơ thể suy giảm, thì trọng lượng của người phụ nữ có nguy cơ tăng đột ngột. Hơn nữa, rối loạn nội tiết tố sẽ khiến cho cơ thể có nhiều cảm giác khó chịu, căng thẳng, thay đổi tâm trạng. Lúc này sẽ tìm đến đồ ăn nhiều hơn đặc biệt các loại đồ ăn chứa hàm lượng đường hoặc dầu mỡ cao.
• Mất ngủ: Mất ngủ có thể góp phần làm tăng cân ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học của một người, điều này có thể dẫn đến tăng cân do ảnh hưởng đến hormone thèm ăn, nhu cầu và chi tiêu năng lượng, lựa chọn thực phẩm. 
• Bỏ hút thuốc: Một số người ban đầu có thể tăng cân khi họ ngừng hút các sản phẩm thuốc lá. Nicotine, được tìm thấy trong thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá khác, có thể làm tăng quá trình trao đổi chất của một người và làm giảm sự thèm ăn của họ. Khi một người bỏ thuốc lá, họ có thể cảm thấy đói hơn và ăn nhiều hơn, gây tăng cân.
• Suy tim: Tăng cân nhanh hoặc sưng tấy ở một số vùng trên cơ thể (phù nề) có thể là do ứ nước. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, tăng cân hơn 1–1.5 kg trong 24 giờ hoặc 5 lb trong một tuần có thể là dấu hiệu của bệnh suy tim. Nếu máu chảy chậm đến và đi từ tim, nó sẽ ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan chính khác trong cơ thể. Kết quả là chất lỏng tích tụ trong các mô, có thể gây tăng cân và sưng tấy ở: Vùng bụng, mắt cá chân, chân và bàn chân.
• Thận hư: Tăng cân đột ngột hoặc sưng tấy ở chân, mắt cá chân hoặc bàn chân có thể là dấu hiệu của bệnh thận, chẳng hạn như suy thận hoặc hội chứng thận hư. Thận có trách nhiệm lọc các chất thải và chất lỏng ra khỏi cơ thể. Nếu chúng bị hư hỏng, chúng có thể không bài tiết được những chất này đúng cách và cơ thể có thể giữ lại chất lỏng, dẫn đến tăng cân.
• Tình trạng tâm lý căng thẳng, stress liên tục: Khi áp lực cuộc sống đè nặng lên vai, hầu hết mọi người sẽ rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Đây chính là nguyên nhân gây tăng cân đột ngột. Căng thẳng còn được coi là kẻ giết người thầm lặng có tác động đến chức năng nội tiết của tuyến thượng thận. 

• Thói quen ăn uống không hợp lý có thể sẽ khiến tăng cân nhanh: Nhiều người có quan niệm nhịn ăn hoặc bỏ bữa sẽ khiến cho cơ thể giảm cân nhanh chóng. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng thói quen này không chỉ khiến cân nặng tăng lên một cách nhanh chóng mà còn gây ra các ảnh hưởng tiềm ẩn tới sức khoẻ tổng thể. Hơn nữa, khi cắt giảm bữa ăn đột ngột và kéo dài sẽ khiến cơ thể rơi vào trạng thái đói và ăn ngấu nghiến. Khi đó sẽ đi tìm đồ ăn đặc biệt các loại đồ ăn có chứa hàm lượng đường hoặc dầu mỡ cao khiến cho việc tăng cân càng nhanh hơn nữa. 
• Tác dụng phụ của một số thuốc có thể gây ra tăng cân nhanh đột ngột chẳng hạn như thuốc điều trị trầm cảm, thuốc trị đái tháo đường, nhóm thuốc chẹn beta giao cảm, hay các loại thuốc kháng viêm corticosteroid, hay thuốc tránh thai… Ngoài ra, các loại thuốc hạ huyết áp hoặc dược phẩm trong điều trị chứng đau nửa đầu.
• Hội chứng buồng trứng đa nang là một trong những bệnh lý do tình trạng rối loạn nội tiết xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Hội chứng này thường gây ra những ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất cũng như chức năng nội tiết trong cơ thể. Từ đó gây ra các hiện tượng bất thường như đột ngột tăng cân.
• Nồng độ insulin trong máu: Sau tuổi 30 thì cơ thể cũng có nhiều thay đổi. Vậy tăng cân đột ngột do đâu. Khi đó hàm lượng insulin trong máu suy giảm đến đến ảnh hưởng đến chức năng sử dụng tinh bột của cơ thể. Các tế bào của cơ thể sẽ đề kháng với insulin và dẫn đến tình trạng tăng cân nhanh không kiểm soát. 
• Quá trình lão hoá tự nhiên của cơ thể cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho việc đột ngột tăng cân diễn ra. Khi cơ thể bắt đầu già hoá, sức khoẻ có thể trở nên giảm sút, các hoạt động thể chất cũng trở nên yếu ớt hơn khiến cho quy trình vận động hàng ngày bị hạn chế. Đồng thời quá trình lão hoá còn khiến cho quá trình chuyển hoá của cơ thể suy giảm dẫn đến đột nhiên tăng cân. 
• Hội chứng Cushing gây ra tình trạng rối loạn nội tiết tố do dư thừa hormone cortisol trong máu. Đây là hormone có tác dụng chống lại sự căng thẳng cũng như điều chỉnh huyết áp và quá trình chuyển hóa năng lượng trong cơ thể. Vì vậy, khi mất đi sự cân bằng này sẽ khiến ảnh hưởng đến sức khoẻ trong đó có vấn đề đột nhiên tăng cân. 

3. Các phương pháp cần thực hiện để cải thiện tình trạng tăng cân đột ngột

Để duy trì cân nặng ở mức độ bình thường đồng thời tránh nguy cơ tăng cân đột ngột, cần thực hiện một số lưu ý sau: 

• Sử dụng thực phẩm đa dạng: Việc cắt giảm tinh bột cũng như các loại chất béo trong khẩu phần có thể mang lại những tiêu cực cho cơ thể. Khi đó không kiểm soát được sự tăng cân mà còn khiến cơ thể mệt mỏi. Nên tăng cường rau xanh và quả chín cùng với các thực phẩm có hàm lượng chất béo có lợi để giúp cho quá trình chuyển hoá dễ dàng hơn, hạn chế việc ăn quá độ cũng như tích mỡ thừa dưới da. 
• Sử dụng chất béo đúng cách sẽ giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả hơn. Vì vậy, không nhất thiết phải loại bỏ chất dinh dưỡng này ra khỏi khẩu phần ăn. Nên tiêu thụ chất béo ở mức độ vừa phải, vừa đủ để đảm bảo cho các chức năng trong cơ thể. 
• Hoạt động thể chất hàng ngày: Việc luyện tập thể dục giúp cơ thể đốt cháy năng lượng từ đó loại bỏ được mỡ thừa tích lũy dưới da. Nên lập kế hoạch luyện tập thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày để đạt hiệu quả duy trì cân nặng. Ngoài ra, khi cơ thể đã quen với hoạt động này thì có thể kết hợp thêm các bài tập cường độ cao để giúp cơ thể giảm mỡ tốt hơn và duy trì vóc dáng thon gọn. 

Tăng cân nhanh đột ngột có thể xảy ra do nhiều lý do. Có thể là quá trình lão hoá tự nhiên của cơ thể có thể áp dụng thay đổi lối sống hoặc thực hiện chế độ ăn hợp lý để cải thiện. Nhưng cũng có thể do bệnh lý tiềm ẩn, như bệnh về tuyến giáp, tim mạch… Vì thế khi tăng cân đột ngột cần đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và xây dựng kế hoạch cải thiện và điều trị phù hợp. 

Ngày nay, nếu muốn giảm cân hiệu quả, bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng. Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, bạn sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.

Tài liệu tham khảo: Healthline.com, Medicalnewstoday.com