Zalo

Chế độ ăn giàu protein có an toàn không?

Trang chủ | Tin tức | Thông tin Y khoa Theo dõi thông tin từ Dripcare trên google news
Chế độ ăn giàu protein được áp dụng rộng rãi trong khi bổ sung dinh dưỡng. Tuy nhiên ăn nhiều protein có sao không, chế độ ăn protein có tốt không lại chưa được nhiều người quan tâm. Sau đây là một vài chia sẻ về chế độ ăn giàu protein và những ảnh hưởng của protein với sức khỏe nếu không cân đối trong khẩu phần dinh dưỡng.

1. Thế nào là chế độ ăn giàu protein?

Protein hay còn gọi là chất đạm thuộc nhóm thành phần dinh dưỡng đa lượng thiết yếu. Cơ thể khỏe mạnh hay suy nhược đều có nhu cầu cần bổ sung nên chế độ ăn giàu protein đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên nhu cầu thực sự của mỗi cơ thể lại không giống nhau tùy theo các yếu tố khác quyết định. 

Theo đánh giá trung bình cơ thể cần 2 gam protein cho mỗi kilogam để duy trì hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên protein phân bố khắp nơi nên những vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng trao đổi chất và hấp thụ protein sẽ khiến lượng protein cần biến đổi. Ăn protein có tốt không là do tình trạng mỗi đối tượng. Do đó các yếu tố cần lưu ý khi sử dụng chế độ ăn giàu protein là:

  • Tuổi tác
  • Giới tính
  • Giai đoạn mang thai
  • Đang nuôi con bằng sữa mẹ
  • Nhu cầu vận động

Chế độ ăn giàu protein được đánh giá theo mỗi yếu tố, đặc biệt là khi mang thai, nuôi con bằng sữa mẹ hay người vận động cường độ cao sẽ có nhu cầu bổ sung nhiều dinh dưỡng hơn. Ngoài ra người cao tuổi và bệnh nhân hấp thụ kém sẽ cần ăn nhiều protein để đảm bảo nhu cầu.

Chế độ ăn giàu protein xuất phát từ một chế độ ăn kiêng xuất hiện từ những năm 90 của thế kỷ XX. Lúc này phần lớn dinh dưỡng đa lượng được bổ sung đến từ protein. Ngay cả chế độ ăn kiêng keto cũng có xu hướng ăn nhiều protein để giúp giảm mỡ và thúc đẩy chuyển hóa. 

Từ đó chế độ ăn giàu protein trở thành một chế độ ăn kiêng với mục đích giảm cân. Phần lớn các chế độ ăn giàu protein sẽ hạn chế chất béo và năng lượng dư thừa. Đồng thời protein cũng đảm bảo cho cơ thể trao đổi chất và thiêu đốt năng lượng. Một chế độ ăn có thể sử dụng 10 - 35% năng lượng đến từ protein. Với năng lượng hợp lý, chế độ ăn chứa 20% -  35% năng lượng từ protein chính là chế độ ăn giàu protein.

2. Chế độ ăn giàu protein có tốt không?

Chế độ ăn giàu protein là một chế độ ăn hỗ trợ giảm trọng lượng cơ thể. Theo đánh giá khi cơ thể giảm trọng lượng hạn chế tích lũy mỡ thừa sẽ là tín hiệu tốt cho sức khỏe. Do đó, chế độ ăn giàu protein có thể gián tiếp mang lại lợi ích cho sức khỏe. 

Đánh giá về hiệu quả giảm cân của protein trong chế độ ăn cần phải phân tích đa chiều. Trước hết năng lượng đến từ protein thấp hơn chất béo giúp cơ thể không gặp tình trạng nạp quá nhiều năng lượng. Thêm vào đó chế độ ăn protein có thể giúp tăng cường cơ bắp và tăng khả năng thiêu đốt năng lượng từ cơ bắp sinh ra. Cơ bắp phát triển cũng là nền tảng để cơ thể vận động rèn luyện và trao đổi chất tốt hơn.

Không dừng lại ở đó, khi sử dụng chế độ ăn giàu protein cơ thể sẽ mau no và hạn chế thèm ăn. Thời gian protein bị phân hủy thường kéo dài hơn thực phẩm khác giúp cơ thể no lâu và hạn chế ăn vặt hay mệt mỏi trong thời gian dài. Không những thế protein cũng tốt cho hoạt động não bộ và cơ xương khớp.

Mặc dù chế độ ăn protein khá tốt nhưng đôi khi chế độ ăn này cũng ảnh hưởng đến sức khỏe. Một số quan điểm sai về chế độ ăn protein khiến sự cân bằng dinh dưỡng mất đi. Đôi khi 50% năng lượng đến từ protein khiến các dinh dưỡng khác bị giảm làm cơ thể khó tổng hợp đủ dinh dưỡng theo nhu cầu.

Không những mất cân bằng dinh dưỡng dẫn đến thiếu chất, chế độ ăn giàu protein không đúng cách sẽ gây ra nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Chế độ ăn giàu protein được áp dụng rộng rãi trong khi bổ sung dinh dưỡng
Chế độ ăn giàu protein được áp dụng rộng rãi trong khi bổ sung dinh dưỡng

3. Những đối tượng nào nên cân nhắc giảm chế độ ăn giàu protein?

Chất đạm cần thiết để phát triển và sửa chữa tế bào nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng chế độ ăn giàu protein. Một số trường hợp bệnh nhân gặp vấn đề tiêu hóa thường được khuyến khích hạn chế dung nạp protein để phòng ngừa rủi ro. Tùy vào trường hợp cụ thể sẽ có một số đối tượng không nên quá nhiều protein như:

  • Suy giảm chức năng gan
  • Thận suy
  • Bệnh nhân tiểu đường
  • Bệnh nhân Gout
  • Cơ thế mất cân bằng dinh dưỡng
  • Bệnh nhân bị mỡ máu
  • Bệnh nhân dị ứng với đạm động vật
  • Bệnh nhân cao huyết áp
  • Bệnh nhân gan nhiễm mỡ
  • Phụ nữ được xác định u xơ tử cung
  • Bệnh nhân thủy đậu
  • Bệnh nhân sỏi thận

Phần lớn các đối tượng gặp ảnh hưởng khi sử dụng protein từ động vật, đặc biệt là các loại thịt đỏ. Một số trường hợp trẻ nhỏ dị ứng đạm bò sẽ không nên sử dụng protein từ động vật để tránh các phản ứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Tình trạng cơ thể tương tác khi sử dụng chế độ ăn giàu protein không phải luôn luôn xuất hiện. Tuy nhiên mỗi đối tượng đều nên chú ý để sử dụng lượng vừa đủ và loại thực phẩm thích hợp. Tránh dùng quá nhiều protein gây ra ảnh hưởng xấu.

4. Ăn nhiều protein có sao không?

Ăn nhiều protein có sao không là thắc mắc của những đối tượng cần tăng cường bổ sung protein. Trên thực tế mọi thành phần dinh dưỡng đều được khuyên chỉ sử dụng vừa đủ. Một số rủi ro sẽ xuất hiện khi ăn kéo dài và ăn dư thừa protein quá nhiều như:

  • Ăn quá nhiều protein gây tăng cân

Mặc dù chế độ ăn giàu protein là chế độ ăn kiêng hỗ trợ giảm béo nhưng nếu ăn quá nhiều protein cũng có thể gây tăng cân dẫn đến thừa cân. Nguyên nhân được xác định là khi cơ thể hấp thụ đủ protein sẽ chuyển hóa axit amin giúp tăng cường trao đổi chất. Tuy nhiên axit amin nạp quá nhiều do dư thừa protein không được dự trữ nên sẽ bị đào thải chỉ còn lại protein dư thừa. Lượng protein dư thừa không chứa axit amin sẽ chuyển hóa thành mỡ thừa khiến quá trình ăn kiêng giảm cân thất bại.

  • Ăn quá nhiều protein khiến hơi thở có mùi

Chế độ ăn giàu protein có thể gây ra mùi hôi ở khoang miệng rất khó loại bỏ. Theo đánh giá đó là mùi lên men và được cho là dấu hiệu cơ thể rơi vào trạng thái ketosis.

  • Táo bón 

Các protein từ thịt động vật có nguy cơ gây khó tiêu do cơ thể không đủ chất xơ để chuyển hóa thực phẩm. Từ đó ăn nhiều protein từ thịt sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

  • Tiêu chảy

Trái ngược với thịt động vật, các sản phẩm như sữa và làm từ sữa lại bổ sung nhiều men vi sinh thúc đẩy hoạt động của ruột. Chính vì vậy sử dụng quá nhiều protein từ sữa có thể gây ra tiêu chảy và tăng nhu động ruột.

Thịt đỏ có xu hướng gây táo bón nhưng thịt cá, thịt gia cầm thì lại có nguy cơ gây tiêu chảy. Tình trạng này là do phần lớn các loại thịt gia cầm và cá chứa chất béo cùng nước giúp kích thích tiêu hóa và tăng chất xơ khi dùng

  • Thận bị ảnh hưởng dẫn đến mất nước

Ăn nhiều protein sẽ làm tăng hoạt động của thận. Thêm vào đó thành phần của protein cũng có thể làm thận bị tổn thương khi chuyển hóa. Khi thận hoạt động quá nhiều sẽ bị tổn thương do nito trong protein được giải phóng. Hơn thế nitơ dư thừa sẽ khiến cơ thể mất nước nếu không bổ sung nước liên tục.

  • Thịt đỏ có thể gây ra bệnh tim mạch và ung thư

Các loại thịt đỏ có chỉ số đường huyết khá cao đặc biệt là sản phẩm qua chế biến sẵn. Những thực phẩm này giàu chất béo bão hòa nên gây ra béo phì. Từ đó có thể dẫn đến các biến chứng tim mạch và ung thư. 

Ngoài ra khi cơ thể sử dụng thịt đỏ quá trình phân giải ruột sẽ sinh ra trimethylamine N-oxide tăng nguy cơ mắc bệnh tim

  • Tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính

Cơ thể cần protein để tăng trưởng và sửa chữa tế bào bị lỗi. Tuy nhiên dư thừa protein sẽ tạo phản ứng sưng đỏ ở các khớp. Bệnh nhân gout chính là minh chứng của dư thừa protein. Hầu hết bệnh nhân gout là do ăn quá nhiều chất đạm trọng thời gian dài. Ngoài ra bệnh tiểu đường hay bệnh tim mạch có thể nghiêm trọng hơn nếu liên tục cung cấp protein cho cơ thể quá nhiều.

Ăn quá nhiều protein có thể làm mất cân bằng đinh dưỡng trong cơ thể
Ăn quá nhiều protein có thể làm mất cân bằng đinh dưỡng trong cơ thể

5. Lượng protein được khuyến nghị nên sử dụng

Nhu cầu protein được phân bố theo độ tuổi, nhu cầu vận động. Chế độ ăn giàu protein sẽ dựa theo kết quả thống kê nhu cầu để bổ sung. Do đó cần xác định đủ các đặc điểm của người dùng để đưa ra lượng protein sử dụng phù hợp:

  • Nhu cầu cho chế độ ăn giàu protein theo lứa tuổi
    • Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi cần 9,1 gam protein mỗi ngày 
    • Trẻ nhỏ 6 - 21 tháng cần 11 gam protein mỗi ngày
    • Trẻ nhỏ khoảng 1 - 3 tuổi cần 13 gam protein mỗi ngày
    • Trẻ trong khoảng 4 - 8 tuổi cần 19 gam protein mỗi ngày
  • Nhu cầu sử dụng protein theo giới tính
    • Nam 
      • Trẻ vị thành niên 9 - 13 tuổi cần 34 gam protein mỗi ngày
      • Thanh thiếu niên 14 - 18 tuổi cần 52 gam protein mỗi ngày 
      • Thanh niên và người cao tuổi từ 19 cần 56 gam protein mỗi ngày
    • Nữ
      • Trẻ vị thành niên 9 - 13 tuổi cần 34 gam protein mỗi ngày
      • Thanh thiếu niên và người cao tuổi cần 46 gam protein mỗi ngày 
      • Phụ nữ đang trong thai kỳ hoặc nuôi con bằng sữa mẹ cần 71 gam protein mỗi ngày
  • Nhu cầu sử dụng protein theo hoạt động thể chất
    • Đối tượng có nhu cầu hoạt động ít cần 1 gam protein/ kg mỗi ngày
    • Đối tượng có nhu cầu hoạt động vừa phải cần 1,3 gam protein/ kg mỗi ngày
    • Đối tượng có nhu cầu hoạt động cao thường dùng trên 1,6 gam protein/ kg mỗi ngày

Nhu cầu sử dụng protein tăng dần theo độ tuổi và tùy vào tình trạng cơ thể. Với các vận động viên hay người luyện tập thể thao cường độ cao có thể dùng đến 2 gam protein/ kg mỗi ngày. Do đó cần thường xuyên kiểm soát nhu cầu và có chế độ ăn giàu protein lành mạnh để mang lại lợi ích cho sức khỏe.

6. Chế độ ăn giàu protein tốt cho sức khỏe

Chế độ ăn giàu protein về cơ bản là an toàn nhưng chế độ ăn lành mạnh mới là vấn đề đáng quan tâm. Các thực phẩm giàu protein đến từ cả thực vật và động vật, do đó nên cân đối để có nguồn dinh dưỡng hợp lý. Một số thực phẩm chứa nhiều protein có thể tham khảo như:

  • Thịt động vật
  • Sữa
  • Sản phẩm được làm từ sữa
  • Quả hạch
  • Ngũ cốc
  • Hạt thuộc họ đậu
  • Hạt dinh dưỡng…

Các thực phẩm dinh dưỡng có thể giàu protein nhưng thực phẩm giàu protein thì chưa chắc đã an toàn cho sức khỏe. Do đó, chế độ ăn giàu protein lành mạnh cần đảm bảo cơ thể nhận đủ protein cùng các dinh dưỡng thiết yếu và không bị dư thừa năng lượng. Sau đây là một số gợi ý cho thực phẩm dùng trong chế độ ăn giàu protein nhưng ít năng lượng:

  • 85,05 gam ức gà nạc không có da chứa khoảng 26 gam protein tương đương 113 calo
  • Một muỗng đạm whey cho người luyện tập chứa khoảng 24 - 26 gam protein tương đương 130 calo
  • 170,1 gam sữa chua Hy Lạp chứa khoảng 17 gam protein tương đương 100 calo
  • 2 quả trứng cỡ lớn chứa khoảng 12 gam protein tương đương 144 calo
  • 2 muỗng bơ đậu phộng chứa khoảng 8 gam protein tương đương 190 calo

Chế độ ăn giàu protein có cả lợi ích và nhược điểm cho người sử dụng. Tuy nhiên ảnh hưởng từ chế độ ăn giàu protein không quá lớn. Theo đánh giá từ nhiều nghiên cứu phần lớn ảnh hưởng đến từ chế độ ăn kém lành mạnh và mất cân bằng dinh dưỡng. Do đó, cần đảm bảo cân đối carbs, protein và chất béo trong khẩu phần ăn để bảo đảm hoạt động cơ thể. 

Nếu bạn đang thực hiện chế độ ăn giàu protein để hỗ trợ giảm cân thì có thể cân nhắc sử dụng liệu pháp tiêu hao năng lượng để đạt được hiệu quả nhanh và bền vững hơn. Đây là phương pháp giảm cân đa trị liệu, được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch các vi hoạt chất có tác dụng thúc đẩy quá trình chuyển hóa. Cùng với chế độ ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý, liệu pháp tiêu hao năng lượng sẽ giúp bạn đào thải mỡ tới cấp độ tế bào và giảm cân hiệu quả mà không gây mệt mỏi hay ảnh hưởng gì đến sức khỏe.

Để đặt hẹn thăm khám và tư vấn tại phòng khám DripCare, Quý khách vui lòng bấm số 094 164 8888
Bài viết của Bác sĩ Vũ Thị Quỳnh Chi xem thêm bài viết cùng tác giả
ĐĂNG KÍ TƯ VẤN
xem thêm
Quả roi bao nhiêu calo? Ăn roi có béo không?

Quả roi bao nhiêu calo? Ăn roi có béo không?

Ưu và nhược điểm của chế độ ăn giàu protein để giảm mỡ, tăng cơ

Ưu và nhược điểm của chế độ ăn giàu protein để giảm mỡ, tăng cơ

Chế độ ăn ít calo để giảm cân: Ít như thế nào là đủ?

Chế độ ăn ít calo để giảm cân: Ít như thế nào là đủ?

Dầu hào bao nhiêu calo? Ăn có béo không?

Dầu hào bao nhiêu calo? Ăn có béo không?

Trong một tô bánh canh bao nhiêu calo?

Trong một tô bánh canh bao nhiêu calo?

31

Bài viết hữu ích?