Các bệnh về đường hô hấp dễ bùng phát trong mùa rét đậm

1. Vì sao mùa rét đậm lại dễ bị các bệnh về đường hô hấp?

Hằng năm, khi thời tiết trở lạnh thì số ca mắc các bệnh đường hô hấp bắt đầu gia tăng, đặc biệt ở miền Bắc và miền Trung. Có thể nói rằng, sự lây lan và nhiễm các bệnh về đường hô hấp ở mùa lạnh không có xu hướng giảm hàng năm mà có diễn biến ngày càng phức tạp hơn. Vậy, vì sao mùa lạnh, mùa rét đậm lại dễ mắc các bệnh liên quan đến hô hấp? 

• Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột từ nóng sang lạnh, cùng với sự tăng độ ẩm trong không khí và ánh sáng mặt trời ít hơn, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn, virus và vi sinh vật khác. 
• Hệ hô hấp là cơ quan đầu tiên trực tiếp chịu tác động của những yếu tố này. Những người có sức đề kháng yếu như trẻ em, người già, người mắc các bệnh nền mạn tính, phụ nữ mang thai thường dễ bị ảnh hưởng nhiều hơn và dễ mắc bệnh hơn.
• Không khí khô và lạnh có thể làm co hẹp đường thở và kích thích phổi, gây khó thở. Ngoài ra, không khí lạnh có thể làm khô lớp hơi ẩm bên trong đường hô hấp, làm cho nó bay hơi nhanh hơn bình thường. Điều này có thể làm cho chất nhầy trong họng trở nên dính và đặc hơn, gây cản trở đường thở và tăng nguy cơ bị nhiễm trùng hoặc cảm cúm.
• Các yếu tố khác như sự ô nhiễm không khí, khói bụi, các hạt khói và bụi, cũng như dị ứng mùa có thể gây ra các vấn đề về hô hấp trong mùa đông.

2. Các bệnh về đường hô hấp dễ bùng phát trong mùa rét đậm 

Khi thời tiết trở lạnh, các nhóm bệnh đường hô hấp có khả năng lây lan cao. Dưới đây là một số bệnh về đường hô hấp mà bạn có nguy cơ mắc cao hơn trong mùa lạnh. 

2.1. Bệnh hen suyễn 

Bệnh hen suyễn thường được kích thích bởi không khí lạnh, là một nguyên nhân phổ biến và thường gây ra các cơn hen suyễn. Ngoài ra, trong mùa đông, cúm, cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng khác cũng thường tăng cường, làm tăng nguy cơ bùng phát hen suyễn. Những tình trạng này có thể làm trầm trọng hóa các triệu chứng hen suyễn ở một số người.

2.2. Bệnh viêm phế quản

Một trong các bệnh về đường hô hấp có tỷ lệ mắc cao ở mùa lạnh, mùa rét đó là viêm phế quản. Viêm phế quản là một vấn đề phổ biến trong mùa đông do viêm đường hô hấp, gây ra tắc nghẽn ngực, người bệnh thường cảm thấy khó thở và thở khò khè. Tình trạng viêm phế quản mãn tính và cấp tính đều có thể biểu hiện các triệu chứng giống như cảm lạnh nhưng nghiêm trọng hơn, kéo dài khó điều trị dứt điểm nếu thời tiết chưa hết lạnh.

2.3. Viêm phổi / Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính

Thời tiết lạnh cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi, một bệnh có thể được gây ra bởi nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Không khí lạnh có thể làm trầm trọng hóa các triệu chứng như thở nhanh, thở khò khè, khó thở và sốt khi mắc viêm phổi.

Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một trong các bệnh về đường hô hấp có nguy cơ dẫn đến hẹp đường thở và tử vong cho người bệnh. Đặc biệt bệnh này dễ bùng phát vào mùa đông khi thời tiết lạnh gió và nhiệt độ thấp. Tiếp xúc với không khí lạnh có thể gây ra những biến đổi đáng kể trong hệ thống hô hấp, làm hẹp đường thở và gây ra các cơn khó thở, hoặc sản xuất chất nhầy liên tục ở đường hô hấp. Các cơn bùng phát và đợt cấp không chỉ làm gia tăng sự khó chịu mà còn có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân COPD.

2.4. Cảm cúm 

Trong các bệnh lây qua đường hô hấp thì cảm cúm là bệnh có số lượng người mắc nhiều nhất trong 4 mùa và đặc biệt tăng mạnh vào mùa lạnh, khi thời tiết có sự gia tăng về độ ẩm trong không khí. Cảm cúm có thể bắt nguồn từ các cơn hoặc vi khuẩn tấn công mũi, họng và thậm chí là phổi.

Khi virus xâm nhập vào cơ thể, chúng có thể gây ra triệu chứng cảm cúm như sốt, viêm họng, chảy nước mũi hoặc tắc nghẽn mũi, cảm giác ớn lạnh, ho, đau cơ, đau đầu, và những triệu chứng khác.

2.5. Viêm xoang - Viêm mũi dị ứng

Viêm xoang, viêm mũi là hai trong số các bệnh về đường hô hấp mà bạn có thể dễ dàng bị nhiễm hay tái phát triệu chứng khi gặp thời tiết mùa lạnh, mùa rét đậm. 

Viêm mũi xoang là một bệnh lý xảy ra khi các tác nhân gây hại, chủ yếu là vi khuẩn, xâm nhập và làm viêm lớp niêm mạc bên trong các xoang xung quanh mũi. Sự phù nề của lớp niêm mạc do các tác nhân này gây ra dẫn đến tăng tiết chất nhầy và làm tắc nghẽn các xoang.

Người bệnh bị viêm mũi - viêm xoang thường sẽ có các triệu chứng như sau

• Đau nhức ở vùng trán, thái dương hoặc gò má.
• Ho kéo dài và dai dẳng, đặc biệt là vào ban đêm.
• Dịch mũi chảy xuống họng, thường có màu xanh hoặc vàng, kèm theo mùi hôi do vi khuẩn gây ra và có thể có mủ.
• Sự suy giảm của khứu giác, khó khăn trong việc phát hiện mùi hương, thậm chí là mất khả năng phát hiện mùi.
• Hơi thở có mùi hôi khó chịu và cảm giác đau ở răng trên hàm.
• Đau và sưng xung quanh khu vực mắt, làm hạn chế tầm nhìn.
• Sốt và các triệu chứng liên quan khác.

3. Cách phòng tránh bệnh đường hô hấp dễ lây lan trong mùa lạnh

Mùa lạnh hằng năm thì nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp hay lây nhiễm sẽ tăng cao. Tuy nhiên, tin mừng là bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh của mình bằng cách giữ ấm cho cơ thể và nâng cao sức đề kháng. Dưới đây là cách phòng tránh các bệnh về đường hô hấp dễ lây lan trong mùa lạnh. 

• Giữ ấm cho thân thể: Để phòng tránh các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là khi thời tiết trở lạnh, bạn hãy sử dụng khăn quàng cổ để bảo vệ mũi và miệng trước không khí lạnh.
• Vệ sinh và sạch sẽ: Dọn dẹp môi trường sống để tránh lông thú cưng, bụi và nấm mốc lưu thông nhiều trong không khí. Việc hít phải bụi bặm, lông thú cưng có thể gây ra cơn viêm mũi dị ứng. 
• Hạn chế hoạt động ngoài trời: Tránh các hoạt động có thể hao hụt thể lực nhiều như chạy nhanh hoặc chạy bộ ngoài trời, vì chúng có thể làm bạn kiệt sức và hổn hển hơn, gây ra vấn đề về hô hấp. Thay vào đó, thực hiện các bài tập nhẹ nhàng tại nhà hay tại trung tâm thể dục thể thao, nên tập trung vào các bài tập thở để cải thiện dung tích phổi.
• Chế độ dinh dưỡng tốt cho mùa lạnh: Dùng chế độ ăn uống lành mạnh và uống đủ nước để hỗ trợ sức khỏe phổi. Cà rốt và ớt chuông đỏ được biết đến với khả năng cải thiện các triệu chứng hen suyễn và tăng cường sức khỏe phổi.
• Tuân thủ các đơn thuốc mà bác sĩ đã kê: Nếu bạn mắc bệnh hô hấp, tiếp tục sử dụng thuốc theo chỉ định và luôn mang theo ống hít trong mùa đông.
• Không uống/ăn các thực phẩm lạnh: Thực phẩm lạnh có thể kích thích khiến cổ họng bị viêm, gây sưng to amidan.

Các bệnh về đường hô hấp kể trên có nguy cơ lây lan nhanh hơn khi thời tiết trở lạnh hoặc bước vào mùa rét đậm. Cách tốt nhất để phòng tránh các bệnh lây lan qua đường hô hấp đó là giữ ấm cho cơ thể, kiêng các thức ăn dầu mỡ hoặc có nhiệt độ lạnh. Ngoài ra, nếu bạn đã có tiền sử mắc các bệnh đường hô hấp mãn tính thì việc tuân theo chế độ điều trị của bác sĩ cũng là cách tốt để mùa lạnh không bị tái phát triệu chứng của các bệnh về đường hô hấp.