Nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể là gì?

1. Nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể là gì?

Rất nhiều người thắc mắc rằng nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể là gì? Nguồn năng lượng chính cho cơ thể là glucose, một loại đường có nguồn gốc từ thực phẩm mà chúng ta ăn hằng ngày, đặc biệt là các thực phẩm chứa carbohydrate. Glucose được các tế bào của cơ thể con người sử dụng để tạo ra ATP (tên tiếng anh là Adenosine triphosphate), là phân tử cung cấp năng lượng cho hầu hết tất cả các quá trình tế bào trong cơ thể. Ngoài glucose, cơ thể cũng có thể sử dụng các nguồn năng lượng khác từ thực phẩm, bao gồm chất béo và protein. Chất béo được cơ thể phân hủy thành axit béo và glycerol, có thể được sử dụng để tạo ra ATP trong một quá trình được gọi là quá trình oxy hóa beta. Protein cũng có thể được cơ thể phân hủy thành các axit amin, có thể được sử dụng để tạo ra ATP trong một quá trình được gọi là tân tạo đường. Cụ thể hơn:

• Carbohydrate: Carbohydrate chính là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, vì chúng được phân hủy thành glucose có thể được sử dụng để tạo ra ATP. Carbohydrate được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau và một số loại đường. Carbohydrate đơn giản, chẳng hạn như đường ăn hằng ngày được tiêu hóa nhanh chóng và có thể cung cấp năng lượng nhanh chóng cho cơ thể. Trong khi đó carbohydrate phức tạp, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt và một số loại thực vật, được tiêu hóa chậm hơn và cung cấp nguồn năng lượng ổn định cho cơ thể trong thời gian dài hơn.
• Chất béo: Chất béo hay Lipid là nguồn năng lượng quan trọng cho cơ thể không kém gì Carbohydrate, đặc biệt là trong thời gian chúng ta ăn ít thực phẩm chứa carbohydrate (chế độ Low - Carbs) hoặc tập thể dục trong thời gian dài (cơ thể sử dụng hết Glucose để tạo năng lượng cho các hoạt động). Chất béo được phân hủy thành axit béo và glycerol, những thành phần có thể được sử dụng để tạo ra ATP thông qua một quá trình gọi là beta - oxy hóa. Chất béo được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm các loại hạt, dầu cá, dầu thực vật và thịt mỡ.
• Chất đạm: Chất đạm hay Protein mặc dù không phải là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, nhưng chất đạm - Protein có thể được phân hủy thành các axit amin, nguyên liệu được sử dụng để tạo ra ATP thông qua một quá trình gọi là tân tạo đường. Quá trình này thường chỉ có thể xảy ra khi cơ thể thiếu glucose và chất béo để tạo ra năng lượng (những vận động viên thể hình siết cân). Protein được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm các loại thịt, cá, các sản phẩm từ sữa, đậu và các loại hạt.
• Các nguồn khác: Ngoài Carbohydrate, chất béo và protein, cơ thể cũng có thể sử dụng các nguồn khác để tạo ra năng lượng, chẳng hạn như ketone và lactate. Xeton được tạo ra khi cơ thể chúng ta phân hủy chất béo và có thể được sử dụng làm năng lượng cho não và các cơ quan khác khi cần thiết. Lactate được sản xuất trong quá trình tập luyện thể dục cường độ cao và có thể được sử dụng để tạo năng lượng cho cơ bắp hoạt động.

Điều quan trọng cần lưu ý là cơ thể sử dụng kết hợp các nguồn năng lượng kể trên để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong từng trường hợp cụ thể, tùy thuộc vào các yếu tố như loại và cường độ hoạt động thể chất, thời gian và thành phần từng bữa ăn, cũng như sức khỏe trao đổi chất tổng thể. Một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng là điều cần thiết để cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng duy trì các hoạt động một cách tối ưu.

2. Làm sao để cơ thể luôn tràn đầy năng lượng?

Nếu bạn đang tự hỏi làm sao để luôn tràn đầy năng lượng, thì dưới đây là những gợi ý tuyệt vời dành cho bạn:

• Xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng: Một thực đơn hay một thói quen ăn uống cân bằng bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, những nguồn thực phẩm này có thể giúp cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể chúng ta. Tập trung vào việc lựa chọn tiêu thụ những loại thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc, trái cây, rau và chất béo không bão hòa là cách tốt nhất để có được một chế độ ăn uống cân bằng. Đồng thời, bạn cũng cần tránh các loại thực phẩm có nhiều đường đơn, đường bổ sung, các loại carbohydrate tinh chế và chất béo không lành mạnh như chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, vì những thứ này có thể dẫn đến sự mất cân bằng về năng lượng.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Nước chiếm phần lớn trong cơ thể chúng ta (70%), vì thế không có gì lạ nếu nói việc uống nước đầy đủ là câu trả lời hợp lý cho câu hỏi làm sao để luôn tràn đầy năng lượng. Cơ thể mất nước sẽ dẫn đến mệt mỏi và suy giảm mức năng lượng, vì vậy điều quan trọng là phải uống đủ nước trong suốt cả ngày với lượng khoảng tám cốc nước mỗi ngày hay 2,5 - 3 lít nước. Có thể phải cần uống nhiều hơn nếu bạn hoạt động thể chất nhiều hoặc ở trong môi trường nóng.
• Chia nhỏ các bữa ăn: Ăn các bữa chính và đồ ăn nhẹ trong ngày bằng cách chia thành nhiều bữa (5 - 6 bữa ăn) có thể giúp duy trì mức năng lượng ổn định trong suốt một ngày. Hạn chế việc bỏ bữa hoặc nhịn ăn quá lâu, vì chúng có thể dẫn đến giảm lượng đường trong máu, cũng như mức năng lượng. Bạn nên lựa chọn các loại đồ ăn nhẹ lành mạnh như trái cây, sữa chua Hy Lạp, các loại hạt, quả hạch…để tránh dung nạp quá nhiều Calo.
• Thực hành thói quen ăn uống chánh niệm: Ăn uống có chánh niệm là một thói quen ăn uống liên quan đến việc chú ý đến những gì bạn đang ăn, chẳng hạn như việc ăn chậm nhai kỹ, thưởng thức từng món ăn cũng như hương vị của từng loại thực phẩm và chú ý đến các dấu hiệu hay cảm giác đói và no của bạn. Ăn uống có chánh niệm có thể giúp ngăn ngừa việc ăn quá nhiều và thúc đẩy mối quan hệ lành mạnh với việc tiêu thụ thực phẩm, đồng thời giúp duy trì mức năng lượng ổn định.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để giúp cơ thể luôn tràn đầy năng lượng cho một ngày làm việc dài. Đặt mục tiêu ngủ đủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm, đảm bảo chất lượng giấc ngủ và thiết lập lịch trình và thói quen cho giấc ngủ phù hợp để giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn được ổn định hơn.
• Thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt: Ngoài việc ngủ đủ giấc, việc đảm bảo chất lượng giấc ngủ cũng rất quan trọng để giúp cơ thể luôn tràn đầy năng lượng. Thực hành vệ sinh và nâng cao chất lượng giấc ngủ tốt bằng cách tạo môi trường ngủ thoải mái, phòng tối, nhiệt độ thích hợp, yên tĩnh và tránh các thiết bị điện tử trước giờ đi ngủ.

• Hoạt động thể chất thường xuyên: Hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp tăng mức năng lượng trong cơ thể bằng cách cải thiện lưu thông máu, tăng cường trao đổi chất và giảm căng thẳng. Đặt mục tiêu tập thể dục vừa phải ít nhất khoảng 30 phút mỗi ngày và ít nhất 5 - 6 ngày mỗi tuần để giúp cơ thể luôn tràn đầy năng lượng.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng dù trong thời gian ngắn hay dài cũng là nguyên nhân chính làm cạn kiệt mức năng lượng bên trong chúng ta, vì vậy tìm cách kiểm soát căng thẳng là điều quan trọng để giúp cơ thể luôn tràn đầy năng lượng. Bạn có thể xem xét các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc yoga, hoặc cũng có thể thư giãn bằng cách thực hiện những công việc yêu thích của bản thân như nói chuyện với bạn bè, người thân… hoặc đôi khi là với các chuyên gia tư vấn tâm lý.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Trong một ngày làm việc dài, ngoài thời gian ngủ thì bạn cũng nên dành ra những khoảng nghỉ ngắn để giúp ngăn ngừa mệt mỏi và cải thiện năng suất. Bạn hãy thử đi bộ ngắn, vươn vai hoặc tập ngồi thiền hoặc thở nhanh để cảm thấy thoải mái hơn.
• Hạn chế rượu và caffein: Caffein và rượu là các loại thức uống có thể cung cấp năng lượng tạm thời cho cơ thể, nhưng chúng cũng là nguyên nhân gây cản trở giấc ngủ, cũng như dễ dẫn đến mất nước. Hạn chế tiêu thụ những loại đồ uống này để giúp cơ thể luôn tràn đầy năng lượng.
• Kết hợp vận động với sinh hoạt: Nếu ai đó hỏi bạn việc làm sao để cơ thể luôn tràn đầy năng lượng nếu họ không có thời gian tập thể dục thì câu trả lời hợp lý nhất là hãy kết hợp các hoạt động thể chất vào thói quen sinh hoạt hằng ngày của bạn. Ví dụ như ưu tiên lựa chọn thang bộ thay vì thang máy, tăng cường làm việc nhà, đậu xe ở xa nơi làm việc, đi bộ đến siêu thị… Sự kết hợp này sẽ giúp bạn luôn tràn trề năng lượng trong suốt một ngày dài
• Xem xét sử dụng các chất bổ sung: Các loại Vitamin, đặc biệt là Vitamin B, muối khoáng, các loại vi chất như sắt, Magie, kẽm… đều rất tốt cho cơ thể. Ngoài chế độ ăn, bạn cũng có thể sử dụng các loại thuốc hay thực phẩm chức năng có chứa các chất bổ sung này để giúp duy trì mức năng lượng trong cơ thể. Tuy nhiên, trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại dược phẩm nào, bạn cũng cần nói chuyện trực tiếp với bác sĩ của mình, để hạn chế được những tác dụng phụ có thể xảy ra.

Nguồn cung cấp năng lượng chính của cơ thể là Glucose, Lipid và Protein. Các nguồn dinh dưỡng này đến chủ yếu từ lượng thực phẩm mà bạn tiêu thụ hằng ngày. Ngoài ra, còn rất nhiều phương pháp khác cũng có thể được áp dụng để giúp duy trì mức năng lượng này ở mức ổn định, đảm bảo cho các hoạt động thường ngày của chúng ta được diễn ra bình thường.