Dầu cá có làm giảm cholesterol không?

1. Dầu cá là gì ? Tác dụng của dầu cá trong việc ngăn ngừa bệnh tật 

Đúng như tên gọi, dầu cá được tìm thấy trong mô cá và rất giàu axit béo omega-3. Omega-3 là chất dinh dưỡng thiết yếu quan trọng để duy trì một cơ thể khỏe mạnh.

Dầu cá chứa hai axit béo không bão hòa đa omega-3 là axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA). Các loại cá giàu omega-3 bao gồm cá hồi, cá mòi, cá thu, cá trích, cá ngừ, v.v.

Bạn có thể nhận được các chất dinh dưỡng DHA và EPA thiết yếu thông qua các nguồn thực phẩm hoặc bằng cách bổ sung omega-3 được bán ở dạng lỏng, thuốc viên hoặc viên nang.

Những lợi ích tiềm năng của việc tiêu thụ dầu cá, bao gồm giảm chất béo trung tính trong máu, cải thiện sức khỏe của não, chống viêm, cải thiện sức khỏe của tim, giảm huyết áp, cải thiện sức khỏe của xương, tăng cường sức khỏe của da và giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp.

• Bệnh tim: Trong khi nghiên cứu cho thấy những người ăn các nguồn dầu cá ít nhất hai lần một tuần có nguy cơ tử vong vì bệnh tim thấp hơn, thì việc bổ sung dầu cá qua các sản phẩm chức năng dường như có rất ít hoặc không có lợi cho sức khỏe tim mạch.
• Huyết áp cao: Nhiều nghiên cứu báo cáo mức giảm huyết áp vừa phải ở những người bổ sung dầu cá. Có một số bằng chứng cho thấy tác dụng có lợi của dầu cá có thể lớn hơn đối với những người bị huyết áp cao từ trung bình đến nặng so với những người bị tăng huyết áp nhẹ.
• Triglyceride và cholesterol cao: Có bằng chứng mạnh mẽ rằng axit béo omega-3 có thể làm giảm đáng kể nồng độ chất béo trung tính trong máu. Và dường như cũng có một sự cải thiện nhẹ về cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL, hay cholesterol "tốt"), mặc dù sự gia tăng nồng độ cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL, hay cholesterol "xấu") cũng được quan sát thấy.
• Viêm khớp dạng thấp: Các nghiên cứu cho thấy bổ sung dầu cá có thể giúp giảm đau, cải thiện chứng cứng khớp buổi sáng và giảm đau khớp ở những người bị viêm khớp dạng thấp. Mặc dù mức độ thuyên giảm thường rất khiêm tốn, nhưng nó có thể đủ để giảm nhu cầu dùng thuốc chống viêm.

2. Tính an toàn và tác dụng phụ của dầu cá

Axit béo omega-3 rất cần thiết cho sức khỏe tốt. Bạn nên cố gắng bổ sung chúng từ chế độ ăn uống hàng ngày bằng cách ăn cá - nướng hoặc hấp, không nên chiên. Bổ sung dầu cá có thể hữu ích nếu bạn có chất béo trung tính cao hoặc viêm khớp dạng thấp.

Dầu cá dường như hầu như không chứa thủy ngân, đây thường là nguyên nhân gây lo ngại ở một số loại cá. Mặc dù nhìn chung là an toàn, nhưng dùng quá nhiều dầu cá có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và có thể ảnh hưởng đến phản ứng miễn dịch của bạn. Không rõ liệu dầu cá có an toàn cho những người bị dị ứng với hải sản hay không nhưng bạn cần uống bổ sung dầu cá dưới sự giám sát của bác sĩ.

Bạn cũng cần lưu ý, việc bổ sung dầu cá có thể gây ra tác dụng phụ nhẹ, bao gồm:

• Dư vị tanh
• Hôi miệng
• Ợ nóng, buồn nôn hoặc tiêu chảy
• Phát ban
• Uống bổ sung dầu cá liều cao có thể làm tăng nguy cơ chảy máu và có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.

3. Dầu cá có làm giảm cholesterol không?

Các thành phần hoạt tính trong dầu cá được gọi là axit béo omega 3. Cụ thể, có hai loại omega-3 có trong dầu cá là Axit docosahexaenoic (DHA) và Axit eicosapentaenoic (EPA).

Một số chất bổ sung dầu cá bao gồm cả hai loại axit béo omega-3, trong khi những loại khác có thể chỉ có loại này hoặc loại kia.

Bạn có biết sự khác biệt giữa cholesterol LDL và HDL không? Mặc dù DHA và EPA đều là omega-3, nhưng chúng có tác dụng khác nhau đối với mức cholesterol. Cuối cùng, một nghiên cứu từ Báo cáo xơ vữa động mạch hiện tại đưa ra mối quan hệ giữa dầu cá và cholesterol như sau:

• DHA và EPA đều có thể làm giảm chất béo trung tính “xấu”
• DHA có thể làm tăng mức cholesterol HDL “tốt”, trong khi EPA có thể không
• DHA có thể làm tăng mức cholesterol LDL “xấu”, trong khi EPA có thể không

Như vậy, quan niệm uống dầu cá hạ cholesterol có đúng không ? Thay thế chất béo bão hòa bằng dầu cá có thể giúp kiểm soát cholesterol. Tuy nhiên, nếu bạn đã có mức LDL không lành mạnh, việc tiêu thụ dầu cá sẽ chỉ làm tăng mức cholesterol. Nói cách khác, dầu cá không thể điều trị cholesterol cao vì nó không có tác dụng làm làm cholesterol.

Trong khi hầu hết các nghiên cứu cho rằng dầu cá không làm giảm cholesterol, thì cũng có một số nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng việc sử dụng đồng thời axit béo omega-3 (chiết xuất từ dầu cá) và statin làm tăng kích thước phân tử của LDL. Tăng kích thước phân tử của LDL làm giảm khả năng chúng dính vào thành động mạch, giảm nguy cơ mắc bệnh tim do lưu lượng máu bị hạn chế.

4. Những cách khác để giảm cholesterol

Thay vì uống dầu cá hạ cholesterol, nếu bạn bị cholesterol cao, bạn có thể giảm nó bằng cách sử dụng thuốc, cũng như thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.

4.1. Thuốc

Có một số loại thuốc được sử dụng để điều trị tăng cholesterol, bao gồm:

Statin

Statin là một trong những loại thuốc hiệu quả nhất được khuyên dùng để giảm cholesterol LDL. Theo đó, statin hoạt động theo hai cách. Nó làm chậm quá trình sản xuất cholesterol trong gan và tăng cường khả năng loại bỏ LDL khỏi máu của gan.

Chất cô lập axit mật

Sử dụng chất cô lập axit mật giúp loại bỏ cholesterol LDL khỏi máu, được phân hủy để tạo ra axit mật.

• Fibrate: Fibrate giúp tăng loại bỏ các phân tử LDL và do đó làm tăng HDL.
• Axit nicotinic: Axit nicotinic giúp tạo sự cân bằng bằng cách tăng mức cholesterol HDL và giảm LDL.

Thuốc tiêm

Những người bị tăng cholesterol máu gia đình (một tình trạng đặc trưng bởi mức cholesterol LDL cao) được tiêm thuốc để giảm mức cholesterol xấu trong máu.

Thay đổi chế độ ăn uống

Khi bạn đang điều trị để giảm cholesterol, bạn cũng hãy thay đổi chế độ ăn uống để duy trì mức độ khỏe mạnh của cơ thể. Để bắt đầu điều này, hãy thay thế thực phẩm chứa chất béo bão hòa bằng thực phẩm chứa chất béo lành mạnh là bước đầu tiên bạn nên thực hiện.

Nguồn thực phẩm chứa chất béo bão hòa bao gồm thịt mỡ, phô mai và sữa cần được hạn chế. Tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ hòa tan, chẳng hạn như yến mạch, đậu, chuối và cam, đồng thời thay thế bánh mì trắng, bột mì và gạo bằng bột mì hoặc ngũ cốc nguyên hạt. Tăng cường việc tiêu thụ trái cây và rau quả cũng làm tăng các hợp chất làm giảm cholesterol.

Thay đổi lối sống khác

Bên cạnh việc thay đổi chế độ ăn uống của bạn, hãy thực hiện các thay đổi lối sống khác có thể giúp kiểm soát lượng cholesterol.

• Hoạt động thể chất thường xuyên

Nếu là người lớn, bạn nên cố gắng thực hiện các hoạt động cường độ vừa phải ít nhất 150 phút mỗi tuần hoặc 30 phút mỗi ngày. Trong khi đó, trẻ em từ 6 đến 17 tuổi nên vận động ít nhất 60 phút với cường độ vừa phải mỗi ngày.

• Giảm cân

Thừa cân làm tăng nguy cơ tích tụ nhiều cholesterol LDL. Nếu bạn thừa cân, hãy giảm lượng calo nạp vào bằng cách loại bỏ các thực phẩm có hàm lượng calo cao khỏi chế độ ăn uống của bạn. Ví dụ, thay vì các loại nước có đường thì bạn hãy chọn uống nước khi khát.

• Uống rượu vừa phải

Nếu bạn uống rượu, hãy hạn chế mức độ tiêu thụ và tăng cường hoạt động thể chất hàng ngày để đốt cháy nhiều calo hơn và kiểm soát mức cholesterol của bạn. Tiêu thụ rượu, bổ sung thêm calo cho cơ thể của bạn có thể dẫn đến tăng cân và cuối cùng có thể làm tăng mức cholesterol của bạn. Đàn ông nên tránh uống nhiều hơn hai ly mỗi ngày để duy trì mức cholesterol khỏe mạnh. Đồng thời, phụ nữ nên hạn chế ở mức uống không quá một ly mỗi ngày.

Như vậy, câu trả lời cho câu hỏi dầu cá có làm giảm cholesterol không thì câu trả lời là KHÔNG. Mối quan hệ giữa dầu cá và cholesterol rất phức tạp, tuy nhiên, nếu bạn đang có nồng độ LDL cholesterol cao thì việc uống dầu cá hạ cholesterol là điều không đem lại cho bạn hiệu quả, mà ngược lại còn có thể làm tăng nồng độ cholesterol máu. Hãy áp dụng các biện pháp khác như thay đổi chế độ sống, thay đổi chế độ ăn uống và sử dụng thuốc hạ cholesterol theo chỉ định của bác sĩ để đạt được mức cholesterol khỏe mạnh.