Cách giảm chỉ số CEA trong máu

1. Tìm hiểu về xét nghiệm CEA trong xét nghiệm máu là gì?

Trước khi đi tìm hiểu về cách giảm chỉ số CEA trong máu, chúng ta hãy giải đáp thắc mắc chỉ số CEA trong xét nghiệm máu là gì?

1.1. Chỉ số CEA trong xét nghiệm máu là gì?

CEA máu (Kháng nguyên carcinoembryonic) là một loại protein "dấu hiệu khối u" thường được sử dụng để đánh giá sự hiện diện hoặc tình trạng của ung thư. Kháng nguyên này có thể được tạo ra bởi cả tế bào ung thư lẫn tế bào bình thường. Mức độ tăng cao của CEA máu thường xuất hiện trong nhiều trường hợp ung thư khác nhau như ung thư đại tràng, ung thư phổi, ung thư vú và nhiều loại khối u khác.

Việc theo dõi mức CEA máu thông qua xét nghiệm CEA trong máu có thể giúp bác sĩ theo dõi sự phát triển của khối u hoặc đánh giá hiệu quả của điều trị ung thư.

Mức độ CEA cao ở thai nhi là điều bình thường và thường mất đi sau khi thai kỳ kết thúc. Sau khi sinh, nồng độ CEA trong cơ thể người mẹ thường trở lại mức rất thấp hoặc biến mất hoàn toàn.

CEA thường không được tạo ra hoặc tạo ra ở mức rất thấp ở người lớn khỏe mạnh. Nồng độ CEA có thể tăng cao trong trường hợp ung thư hoặc các tình trạng bệnh lý khác. CEA không phải là chỉ số bình thường để kiểm tra sức khỏe hàng ngày. 

Các bệnh ung thư sau đây có thể gây ra nồng độ CEA tăng cao trong máu:

• Ung thư đại tràng: Đây là tình trạng phổ biến nhất liên quan đến nồng độ CEA tăng cao. Xét nghiệm CEA trong máu thường được sử dụng để theo dõi sự phát triển và phản ứng điều trị của ung thư đại tràng.
• Ung thư phổi: Các loại ung thư phổi, đặc biệt là ung thư biểu mô biểu mô tuyến tiền liệt (adenocarcinoma), cũng có thể gây tăng nồng độ CEA máu.
• Ung thư vú: Một số trường hợp ung thư vú, đặc biệt là những loại ung thư vú biểu mô tuyến tiền liệt, cũng có thể dẫn đến nồng độ CEA máu tăng cao.
• Ung thư tiền liệt: Ung thư tiền liệt có thể làm tăng mức CEA trong máu.
• Ung thư tử cung: Một số tình trạng ung thư tử cung có thể gây tăng nồng độ CEA máu.
• Ung thư dạ dày: Một số loại ung thư dạ dày cũng có thể liên quan đến tăng nồng độ CEA.
• Ung thư tụy: Ung thư tụy là một loại ung thư hiếm gặp nhưng có thể gây tăng nồng độ CEA.

Lưu ý rằng, nồng độ CEA máu không chỉ tăng do ung thư, mà còn có thể tăng do nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau như viêm nhiễm hoặc bệnh lý tiền liệt. Do đó, khi có kết quả xét nghiệm CEA bất thường, cần thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra khác để xác định nguyên nhân cụ thể và đưa ra đánh giá chính xác. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra cách giảm chỉ số CEA trong máu.

1.2. Ý nghĩa của xét nghiệm CEA trong máu

Xét nghiệm CEA có thể được sử dụng trong các tình huống sau để theo dõi sự tiến triển của ung thư:

• Đánh giá sau phẫu thuật: Sau khi người bệnh đã tiến hành phẫu thuật để loại bỏ khối u ung thư thì xét nghiệm CEA trong máu có thể được sử dụng để theo dõi xem có sự tái phát của ung thư hay không. Nếu mức CEA tăng cao sau phẫu thuật, đó có thể là dấu hiệu của sự tái phát của ung thư. Bác sĩ sẽ tìm ra cách giảm chỉ số CEA trong máu người bệnh.
• Theo dõi điều trị: Trong quá trình điều trị ung thư, xét nghiệm CEA máu có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả của liệu pháp. Nếu liệu pháp là cách giảm chỉ số CEA trong máu, điều này cho thấy rằng liệu pháp đang hiệu quả. Tuy nhiên, mức CEA máu không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác tình trạng của ung thư và cần được xem xét cùng với các thông tin khác.
• Điều trị theo dõi dài hạn: Người bệnh ung thư đại tràng giai đoạn cao có thể được theo dõi bằng cách kiểm tra định kỳ mức CEA máu để theo dõi sự tiến triển của bệnh và sự phản ứng với điều trị theo dõi. Nếu phác đồ điều trị hiệu quả thì đây là cách giảm chỉ số CEA trong máu. 
• Sàng lọc: Mặc dù xét nghiệm CEA không được sử dụng rộng rãi làm công cụ sàng lọc ung thư nhưng được xem xét trong một số trường hợp đặc biệt như người có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng hoặc ung thư phổi.

1.3. Cần chuẩn bị gì khi xét nghiệm CEA trong máu

• Thông báo cho bác sĩ và nhân viên y tế về các loại thuốc bạn đang sử dụng bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm CEA máu. Bác sĩ có thể quyết định tạm ngừng một số loại thuốc trước khi thực hiện xét nghiệm.
• Không hút thuốc: Hút thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Nếu bạn hút thuốc, hãy tạm ngừng ít nhất 24 giờ trước khi thực hiện xét nghiệm.
• Tuân thủ hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn tuân thủ một chế độ ăn uống cụ thể trước khi xét nghiệm CEA.
• Tránh thực hiện xét nghiệm sau các thủ thuật phẫu thuật hoặc xạ trị: Nếu bạn đã phẫu thuật hoặc thực hiện xạ trị gần đây, hãy thảo luận với bác sĩ về thời điểm thích hợp để thực hiện xét nghiệm CEA.
• Tuân thủ các hướng dẫn riêng của bác sĩ: Nếu có bất kỳ hướng dẫn cụ thể nào từ bác sĩ hoặc nhân viên y tế, hãy tuân thủ chúng.

1.4. Xét nghiệm CEA trong máu thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm CEA máu là một xét nghiệm máu đơn giản được thực hiện trong phòng thí nghiệm. Dưới đây là quy trình thực hiện xét nghiệm CEA:

• Lấy mẫu máu: Nhân viên y tế sẽ sử dụng một cây kim mỏng để lấy mẫu máu từ tĩnh mạch trong cánh tay hoặc vùng khác trên cơ thể của người bệnh. Trước khi lấy mẫu, họ sẽ vệ sinh vùng da để tránh nhiễm trùng.
• Gửi mẫu máu vào phòng thí nghiệm: Mẫu máu sẽ được đặt trong các ống chất lỏng chuyên dụng và gửi vào phòng thí nghiệm để tiến hành xét nghiệm.
• Phân tích mẫu: Trong phòng thí nghiệm, mẫu máu sẽ được xử lý để đo nồng độ CEA. Phương pháp xử lý và đo lường có thể khác nhau tùy theo phòng thí nghiệm và thiết bị sử dụng.
• Đánh giá kết quả: Sau khi xét nghiệm hoàn thành, kết quả sẽ được đánh giá. Nồng độ CEA máu sẽ được báo cáo thông qua bệnh viện hoặc phòng thí nghiệm. Kết quả thường được báo cáo dưới dạng "ng/ml" (nanogram trên mỗi mililit) hoặc "µg/L" (microgram trên mỗi lít).

Xét nghiệm CEA thường không gây đau đớn và nhanh chóng được thực hiện. Kết quả có thể giúp trong việc theo dõi hoặc đánh giá sự phát triển của ung thư và hiệu quả của điều trị.

Đôi khi các bác sĩ sẽ kiểm tra nồng độ CEA trong một chất dịch cơ thể khác, chẳng hạn như:

• Chất dịch trong tử cung: Trong trường hợp ung thư tử cung, CEA có thể được kiểm tra trong chất dịch từ tử cung để xác định sự lan rộng của bệnh.
• Nước tiểu: Một số loại ung thư như ung thư tiền liệt, có thể gây tăng nồng độ CEA trong nước tiểu.
• Nước bọt dịch màng phổi: Trong trường hợp ung thư phổi, chất dịch màng phổi có thể được kiểm tra để đánh giá nồng độ CEA.
• Dịch bụng hoặc dịch tiểu bể: CEA máu cũng có thể được kiểm tra trong dịch bụng hoặc dịch tiểu bể để đánh giá tình trạng của ung thư trong vùng bụng.

1.5. Đọc kết quả xét nghiệm CEA trong máu

Nồng độ CEA máu của người lớn khỏe mạnh thường rất thấp hoặc không đáng kể. Giới hạn tham chiếu cho nồng độ CEA trong máu có thể thay đổi tùy theo phòng thí nghiệm và phương pháp thử nghiệm, nhưng thường nằm trong khoảng từ 0 đến 5 ng/ml (nanogram trên mỗi mililit) hoặc từ 0 đến 5 µg/L (microgram trên mỗi lít).

Kết quả bình thường thường nhỏ hơn 2,5 nanogram/ml. Kết quả CEA máu có thể khác nhau giữa các phòng thí nghiệm. Mức CEA cao hơn bình thường và tăng theo thời gian có thể báo hiệu rằng bệnh ung thư của bạn đã phát triển hoặc quay trở lại sau khi điều trị. Cụ thể:

• CEA trên 2,5 (hoặc 5,0 ở người hút thuốc) có thể có nghĩa là ung thư hoặc tình trạng viêm lành tính (hoặc cả hai).
• CEA trên 10,0 ng/ml có nghĩa là ung thư.
• CEA trên 20,0 ng/ml có nghĩa là ung thư đã di căn.
• Mức độ rất cao (đôi khi trên 100 ng/ml) thường thấy khi ung thư di căn đến khoang màng phổi, khoang phúc mạc và hệ thần kinh trung ương.
• CEA máu trên 20,0 có thể là do ung thư giai đoạn đầu cộng với một tình trạng lành tính, chẳng hạn như suy giáp ở người hút thuốc.

2. Cách giảm chỉ số CEA trong máu

Dưới đây là một số cách giảm chỉ số CEA trong máu:

• Điều trị ung thư hiệu quả là cách giảm chỉ số CEA trong máu: Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc ung thư và CEA cao, điều quan trọng nhất là phải điều trị căn bệnh. Điều trị có thể bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc các phương pháp khác tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn của bệnh.
• Theo dõi sau khi điều trị ung thư, bạn cần theo dõi sự thay đổi của chỉ số CEA theo thời gian để xác định liệu căn bệnh có tái phát hay không. Thường xuyên kiểm tra y tế theo lịch hẹn với bác sĩ là điều vô cùng quan trọng để tìm ra cách giảm chỉ số CEA trong máu.
• Sử dụng phương pháp kiểm soát nguy cơ là cách giảm chỉ số CEA trong máu: Nếu bạn có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng hoặc có tiền sử gia đình, bạn nên tuân thủ các hướng dẫn về việc kiểm tra sớm và kiểm soát nguy cơ. Điều này bao gồm việc thực hiện các xét nghiệm định kỳ và duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối và việc tập thể dục đều đặn.
• Một trong những cách giảm chỉ số CEA trong máu là ngừng hút thuốc: Hút thuốc là một trong những yếu tố gây ra ung thư đại tràng và tăng chỉ số CEA. Nếu bạn hút thuốc, hãy cân nhắc ngừng lại và tìm kiếm sự hỗ trợ cần thiết để bỏ thuốc.
• Giảm cận thị là cách giảm chỉ số CEA trong máu: Cận thị là một trong những yếu tố nguy cơ cho ung thư đại tràng. Hãy thảo luận với bác sĩ về cách duy trì trọng lượng cơ thể cân đối và kiểm soát cận thị.

Để có kế hoạch về cách giảm chỉ số CEA trong máu, người bệnh cần tham vấn ý kiến bác sĩ. Đồng thời trong quá trình điều trị, luôn tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.