Bao nhiêu phần trăm bệnh tiểu đường loại 2 là do béo phì?

1. Tỉ lệ béo phì gây tiểu đường là bao nhiêu?

Theo báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), 42,5% người trưởng thành ở Hoa Kỳ năm 2018 bị béo phì và khoảng 31% bị thừa cân. Thừa cân béo phì là một yếu tố rủi ro chính đối với các tình trạng sức khỏe khác nhau, bao gồm cả bệnh tiểu đường loại 2. Theo Báo cáo thống kê bệnh tiểu đường quốc gia, trong năm 2013–2016, tỉ lệ tiểu đường do béo phì ở người trưởng thành là 45,8% Báo cáo cũng lưu ý rằng trong số những người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường ở Hoa Kỳ, 89% bị thừa cân hoặc béo phì.

Ngoài ra, có nhiều bằng chứng chỉ ra rằng, 1 người mắc bệnh béo phì có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn khoảng 10 lần so với người có cân nặng bình thường. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tỉ lệ tiểu đường do béo phì ở Hoa Kỳ có thể tăng lên 300 triệu người trưởng thành vào năm 2025.

Có nhiều cơ chế dẫn đến một người bị tiểu đường do thừa cân béo phì, cụ thể:

• Thừa cân béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất trong gia tăng tỉ lệ mắc các bệnh chuyển hóa, trong đó có cả tiền tiểu đường và tiểu đường loại 2. Điều này được giải thích là do tình trạng thừa cân béo phì khiến cơ thể mất nhạy cảm với hoạt động của insulin, dẫn đến khó sử dụng insulin một cách tự nhiên để điều hòa đường máu. Tuy nhiên, vấn đề này không đồng nghĩa với việc tất cả các trường hợp béo phì đều trực tiếp gây ra bệnh tiểu đường loại 2 hoặc bệnh tiểu đường loại 2 làm tăng nguy cơ thừa cân béo phì. Thay vào đó, béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Số liệu thống kê cho thấy 80–90% người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường loại 2 bị thừa cân hoặc béo phì.
• Mỡ cơ thể dư thừa, đặc biệt là quanh bụng, dường như là tác nhân chính gây ra chứng viêm có thể dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2. Béo phì thường dẫn đến tình trạng viêm ở mức độ thấp nhưng mãn tính, và nghiên cứu nhấn mạnh rằng tình trạng viêm đóng một vai trò trong sự phát triển của bệnh tiểu đường. Mặc dù các chuyên gia vẫn chưa hiểu đầy đủ về cơ chế hoàn chỉnh, nhưng chứng viêm liên quan đến béo phì góp phần gây ra tình trạng kháng insulin. 

2. Bị tiểu đường do thừa cân béo phì phải làm thế nào?

3 cách quan trọng nhất để giảm nguy bị tiểu đường do thừa cân béo phì liên quan đến việc thay đổi hoặc duy trì một số thói quen sinh hoạt nhất định, cụ thể đó là:

• Duy trì một mô hình ăn uống lành mạnh
• Hoạt động thể chất thường xuyên
• Giới hạn thời gian ngồi

2.1. Chế độ ăn uống lành mạnh giảm nguy cơ bị tiểu đường do thừa cân béo phì

Nếu bạn đang trong tình trạng thừa cân béo phì, một chế độ ăn uống cân bằng có thể giúp bạn giảm tỉ lệ tiểu đường do béo phì. Ngoài ra, duy trì cân nặng khỏe mạnh còn có thể làm giảm nguy cơ mắc các biến chứng như tổn thương thần kinh, bệnh tim và đột quỵ. Điều quan trọng là phải ăn nhiều loại thực phẩm bổ dưỡng từ tất cả các nhóm thực phẩm với số lượng phù hợp, bao gồm:

• Rau, bao gồm các loại rau không chứa tinh bột, chẳng hạn như bông cải xanh, cà rốt và cà chua, các loại rau có tinh bột, chẳng hạn như khoai tây, ngô và đậu xanh.
• Trái cây, bao gồm cam, táo, chuối, dưa, quả mọng và nho, …
• Ngũ cốc, chẳng hạn như bánh mì, mì ống và ngũ cốc tốt nhất là bao gồm lúa mì, gạo và yến mạch.
• Protein, chẳng hạn như thịt gà, cá và thịt thay thế.
• Sữa, chẳng hạn như sữa không béo hoặc ít béo, sữa chua và pho mát.
• Chất béo từ thực vật lành mạnh, chẳng hạn như bơ, các loại hạt, dầu hạt cải hoặc dầu ô liu.

2.2. Hoạt động thể chất

Tham gia hoạt động thể chất đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm cân và duy trì cân nặng vừa phải. Mức độ chính xác của hoạt động thể chất cần thiết thay đổi từ người này sang người khác. Tuy nhiên, một mục tiêu tốt để hướng tới là 150–300 phút tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải mỗi tuần. Điều này có thể bao gồm các hình thức vận động như đi bộ nhanh. Ngoài ra, một người có thể đặt mục tiêu tập thể dục cường độ mạnh trong 75–150 phút mỗi tuần, chẳng hạn như chạy hoặc đạp xe.

Có một mối liên hệ chặt chẽ giữa béo phì và bệnh tiểu đường. Dư thừa mỡ trong cơ thể là 1 yếu tố nguy cơ đối với bệnh tiểu đường loại 2 và nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của một người theo những cách khác nhau. Để giúp quản lý và có khả năng ngăn ngừa bệnh tiểu đường, mọi người nên duy trì cân nặng vừa phải. Các chiến lược để đạt được điều này bao gồm tập thể dục thường xuyên, thực hiện một kế hoạch ăn uống đa dạng và kiểm soát khẩu phần ăn.

Đặc biệt, nếu bạn đang thực hiện các chế độ ăn kiêng lành mạnh để giúp giảm cân thì có thể cân nhắc sử dụng liệu pháp tiêu hao năng lượng để đạt được hiệu quả nhanh và bền vững hơn. Đây là phương pháp giảm cân đa trị liệu, được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch các vi hoạt chất có tác dụng thúc đẩy quá trình chuyển hóa. Cùng với chế độ ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý, liệu pháp tiêu hao năng lượng sẽ giúp bạn đào thải mỡ tới cấp độ tế bào và giảm cân hiệu quả mà không gây mệt mỏi hay ảnh hưởng gì đến sức khỏe.