Vitamin B làm chậm quá trình lão hóa như thế nào?

1. Vitamin B làm giảm quá trình lão hóa như thế nào?

Con người sinh ra đã có đồng hồ sinh học bên trong tế bào, đồng hồ này phản ánh tình trạng lão hóa của cơ thể. Đây được gọi là đồng hồ biểu sinh và nó có thể thay đổi bởi những gì chúng ta ăn. Trong một số nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng những phụ nữ bổ sung axit folic (vitamin B9) và vitamin B12 sẽ có quá trình lão hóa chậm hơn. Nhiều nghiên cứu khác cũng cho thấy chế độ ăn uống đối với đồng hồ biểu sinh sẽ giúp mọi người sống lâu hơn và có sức khỏe tốt hơn.

Thông tin di truyền được sử dụng để xây dựng cơ thể và giữ cho chúng hoạt động bình thường được tìm thấy trong DNA của chúng ta. Thông tin đó được tổ chức dưới dạng gen. Gen sẽ hướng dẫn để tạo ra protein, đây là khối xây dựng của tất cả các tế bào. Quá trình sử dụng thông tin trong DNA để tạo ra protein được gọi là biểu hiện gen. Tuy nhiên, các tế bào không phải lúc nào cũng biểu hiện tất cả các gen, vì vậy tế bào của chúng ta cần một hệ thống điều khiển để cho chúng biết gen nào sẽ biểu hiện (bật) và gen nào sẽ không (tắt). Hệ thống kiểm soát đó được gọi là biểu sinh.

Một trong những phần nổi bật về biểu sinh là quá trình methyl hóa DNA - quá trình sinh học trong đó nhóm metyl (-CH3) được thêm vào trình tự DNA. Quá trình methyl hóa sẽ làm “tắt” biểu hiện gen. Nếu tăng cường việc “tắt” các gen lão hóa, cơ thể chúng ta sẽ lão hóa chậm hơn. Tuy nhiên nếu “tắt” các gen liên quan đến sức khỏe sẽ dẫn đến khả năng mắc bệnh cao hơn khi chúng ta già đi. 

Mặc dù quá trình methyl hóa DNA là giống nhau ở hầu hết mọi người, nhưng lượng methyl hóa có thể tăng hoặc giảm tùy theo những gì chúng ta ăn, do hoạt động thể chất, bệnh tật và do tiếp xúc với hóa chất hoặc do ô nhiễm trong môi trường. Các chất tự nhiên có trong một số loại thực phẩm có thể chống lại một số tác động tiêu cực của ô nhiễm lên cơ thể. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm B, có thể làm giảm tổn thương tế bào do ô nhiễm không khí. Những vitamin này hoạt động bằng cách duy trì mức độ methyl hóa DNA ở mức bình thường và làm chậm lão hóa, hay nói cách khác vitamin B giúp trẻ lâu hơn.

2. Chế độ ăn uống lành mạnh làm chậm quá trình lão hóa sinh học

Cơ thể chúng ta cần thực phẩm lành mạnh và chế độ ăn uống cân bằng để hoạt động hiệu quả. Trái cây và rau quả là một trong những nhóm thực phẩm chính chứa vitamin. Vitamin rất cần thiết cho sự tăng trưởng, phát triển và chức năng của tế bào. Điều này đồng nghĩa với việc vitamin giúp cơ thể hoạt động bình thường. Thiếu vitamin trong thời gian dài có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như chảy máu nướu răng có thể do thiếu vitamin C và thiếu vitamin A gây ra thị lực kém vào ban đêm.

Trong đó, Vitamin B rất quan trọng cho quá trình trao đổi chất của tế bào. Đặc biệt Vitamin B9 được tìm thấy trong các loại rau lá xanh đậm như rau bina, bông cải xanh, măng tây và mầm Brussels. Vitamin B9 giúp tổng hợp DNA và RNA, đồng thời rất cần thiết cho quá trình phân chia tế bào, giúp tế bào tăng trưởng và phát triển. Sự thiếu hụt vitamin B9 có thể dẫn đến thiếu máu - một vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển tế bào máu, dẫn đến việc vận chuyển oxy kém và có thể gây mệt mỏi, suy nhược. Bên cạnh B9, nguồn cung cấp vitamin B12 tốt là thịt, cá, sữa, phô mai và trứng. Vitamin B12 giúp giữ cho các tế bào máu và thần kinh khỏe mạnh và cũng giúp tạo ra DNA. Thiếu vitamin B12 cũng có thể gây thiếu máu. Nói chung, hầu hết mọi người đều nhận đủ vitamin B12 từ chế độ ăn uống cân bằng. Tuy nhiên, người lớn tuổi và những người có khả năng hấp thụ vitamin kém có thể được hưởng lợi từ việc bổ sung vitamin, cách này thường được coi là an toàn ngay cả khi dùng liều cao.

Cả vitamin B9 và B12 đều tham gia vào các phản ứng sinh hóa liên quan đến quá trình methyl hóa DNA. Theo các kết quả nghiên cứu, có những khác biệt nhỏ trong DNA tự nhiên của mỗi người, đây được gọi là đa hình nucleotide (SNP). SNP đóng một vai trò quan trọng trong quá trình methyl hóa gen. Những người có SNP “bình thường” sẽ có mức độ methyl hóa các gen lão hóa cao hơn, nghĩa là là làm “tắt” một số gen gây lão hóa cụ thể, dẫn đến hạn chế sự lão hóa sinh học theo thời gian. Trong khi đó những người có SNP “bị lỗi” ở cùng một vị trí trên DNA thì quá trình methyl hóa sẽ xảy ra ít hơn. Sau khi bổ sung vitamin B, những phụ nữ có SNP “bình thường” sẽ có đồng hồ biểu sinh chạy chậm hơn so với những phụ nữ có SNP “bị lỗi”. Tuy nhiên, đồng hồ biểu sinh của phụ nữ có SNP “bị lỗi” và nam giới không bị ảnh hưởng bởi việc bổ sung vitamin. Những kết quả này cho thấy tác dụng của vitamin B9 và B12 dường như còn tùy theo giới tính và di truyền.

Tóm lại, chúng ta không phủ nhận chế độ ăn uống đóng một vai trò nhất định trong những thay đổi biểu sinh, đặc biệt là quá trình methyl hóa DNA. Vitamin B9 và B12 có thể làm chậm quá trình lão hóa sinh học theo giới tính và SNP cụ thể. Dù không phải ai cũng chịu ảnh hưởng bởi việc bổ sung vitamin B9 và B12 theo cách giống nhau, nhưng kết quả của việc bổ sung vitamin rất đáng khích lệ. Bổ sung vitamin nhóm B sẽ giúp mọi người sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn. Để đạt được mục tiêu này, chúng ta phải ăn thực phẩm lành mạnh, có nhiều vitamin để giữ cho đồng hồ biểu sinh của chúng ta hoạt động bình thường.