Uống xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng được không?

1. Xuyên tâm liên là gì? Thành phần và công dụng là gì?

1.1 Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng là một loại thảo dược có nhiều tên gọi khác như: cây lá đắng, khổ đởm, tên khoa học là Andrographis paniculata. Loại thảo dược này được dùng trong Y học cổ truyền với công dụng điều trị cảm cúm hoặc thanh nhiệt giải độc,... 

Chiều cao của cây xuyên tâm liên khoảng từ 30 đến 80cm, trên thân cây có nhiều các đốt và cành lá mọc đối xứng nhau. Lá cây có hình mác hoặc hình trứng thuôn dài. Hoa xuyên tâm liên nhỏ, có màu trắng và mọc thành chùm. Hơn nữa, quả của chúng dài khoảng 15mm. 

Ở nước ta, cây xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng mọc hoang nhiều ở khu vực phía Bắc, nó được coi là một trong 70 vị thuốc nam được Bộ Y Tế công nhận và khuyến khích trồng ở các vườn thuốc tại Trạm Y Tế. Toàn thân trên mặt đất của cây được sử dụng để làm thuốc. Sau khi hái, cây xuyên tâm liên được cắt ngắn, phơi nắng và được sấy khô để bảo quản. 

1.2 Thành phần và công dụng

Nhiều người không biết uống xuyên tâm liên có tác dụng gì? Xuyên tâm liên được sử dụng trong nhiều thế kỷ trên khắp châu Á để điều trị nhiều loại bệnh, từ bệnh tiểu đường, huyết áp cao đến bệnh cảm cúm và sốt rét. 

Các thành phần hoá học của loại cây này được tìm thấy như glucozit đắng, tanin, neoandrographiolide và androgaphiolide. Thảo dược xuyên tâm liên được sử dụng để điều trị các tình trạng như:

• Sức khỏe hô hấp: Việc sử dụng xuyên tâm liên hiệu quả nhất có thể là làm giảm các triệu chứng cảm lạnh thông thường và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác, chẳng hạn như ho và đau họng. Gần đây, xuyên tâm liên đã được sử dụng như một phương pháp điều trị cho bệnh nhân nhiễm Covid 19. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại vẫn chưa có nghiên cứu nào cụ thể. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng dùng xuyên tâm liên liều cao trong 3 ngày cũng có hiệu quả trong việc làm giảm các dấu hiệu viêm amidan tương tự như acetaminophen. 
• Chống viêm: Thảo dược xuyên tâm liên có đặc tính chống viêm. Nó hoạt động bằng cách giảm số lượng cytokine trong cơ thể bạn (Cytokine là hoá chất gây viêm quanh vùng bị ảnh hưởng). Điều này có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp, một tình trạng do viêm ở khớp gây ra. 
• Viêm xương khớp: Một nghiên cứu từ năm 2019 đã xác nhận rằng sau 28 ngày sử dụng thực phẩm bổ sung có chứa thành phần cây xuyên tâm liên, những người bị viêm xương khớp nhẹ đến trung bình ở khớp gối đã thấy giảm đau đáng kể. 

Công dụng chữa bệnh khác như: 

• Viêm loét đại tràng: Đặc tính chống viêm của xuyên tâm liên đã được chứng minh là có tác dụng hạn chế đáng kể các protein gây viêm dẫn đến tình trạng viêm loét đại tràng. 
• Viêm khớp dạng thấp (RA): RA là một tình trạng tự miễn dịch. Các đặc tính chống viêm xuyên tâm liên giúp loại bỏ các tế bào miễn dịch tấn công khớp của bạn trong điều kiện phòng thí nghiệm. Nhiều nghiên cứu có thể cho thấy đây là một liệu pháp khả thi cho RA.
• Bảo vệ khỏi nhiễm viêm gan C: Xuyên tâm liên có thể giúp bảo vệ gan của bạn trong quá trình nhiễm viêm gan C. Phần hoạt động của andrographis, andrographolide, giúp hạn chế sự tăng trưởng của virus, làm giảm tốc độ phát triển của nhiễm trùng. Điều này giúp ngăn ngừa tổn thương gan có thể được coi là hậu quả của nhiễm trùng viêm gan C. 

2. Xuyên tâm liên có tăng sức đề kháng không? 

Hầu hết các nhà nghiên cứu đều cho rằng xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng và có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch của nó. Một nghiên cứu gần đây được thực hiện vào năm 2021 cho thấy trong vòng 30 ngày kể từ ngày sử dụng thảo dược xuyên tâm liên, 21 trong số 30 người trưởng thành khỏe mạnh thấy số lượng tế bào miễn dịch tăng lên, đặc biệt là tế bào lympho và tế bào T. Điều này có nghĩa là hệ thống miễn dịch chống lại bệnh tật của họ sẽ phản ứng nhanh hơn với các bệnh nhiễm trùng có thể xảy ra như cảm lạnh thông thường. 

Một nghiên cứu khác cho thấy, các thành phần hoạt chất của thảo dược xuyên tâm liên làm tăng sản xuất tế bào bạch cầu lên 14%. Tế bào bạch cầu là một phần của hệ thống miễn dịch, chúng giúp chống lại nhiễm trùng và các bệnh khác. Vì vậy, có thể coi thảo dược xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể để chống lại virus trong cơ thể. 

Uống xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng an toàn khi sử dụng 600mg mỗi ngày trong một thời gian tạm thời. Bên cạnh đó, uống xuyên tâm liên có những tác dụng phụ cần cân nhắc nếu bạn dùng liều bổ sung cao. Chúng có thể bao gồm:

• Bệnh tiêu chảy
• Nôn mửa
• Phát ban
• Đau đầu
• Mệt mỏi
• Ăn mất ngon

Ngoài ra, thảo dược xuyên tâm liên có tác dụng phụ không sẽ phụ thuộc vào mỗi người, nó có thể không an toàn nếu bạn:

• Mang thai: Chất bổ sung andrographis có thể gây sảy thai nếu bạn dùng trong giai đoạn mang thai
• Cho con bú: Andrographis có thể không an toàn cho trẻ sơ sinh nếu nó được truyền qua sữa trong thời gian cho con bú.
• Sắp trải qua phẫu thuật: Do đặc tính làm loãng máu của andrographis, bạn phải ngừng sử dụng nó ít nhất 2 tuần trước khi thực hiện phẫu thuật
• Mắc bệnh tự miễn: Bổ sung Andrographis có thể làm tăng hoạt động của hệ thống miễn dịch, từ đó dẫn đến các triệu chứng của bệnh tự miễn dịch. 

Trong nghiên cứu gần đây, các chuyên gia phát hiện ra rằng trong một mẫu gồm 810 người đang sử dụng thảo dược xuyên tâm liên, có 44% thấy sự gia tăng lượng alanine aminotransferase (ALT) trong máu của họ. Mức ALT cao có thể cho thấy gan của bạn có vấn đề, điều này có thể cho thấy rằng việc sử dụng thảo dược xuyên tâm liên có thể gây căng thẳng không cần thiết tới gan. Cần có nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về mối liên hệ giữa andrographis và các vấn đề về gan. Vì vậy, tốt nhất bạn nên tránh sử dụng thảo dược xuyên tâm liên nếu bạn đã hoặc đang có vấn đề về gan. 

3. Hướng dẫn sử dụng xuyên tâm liên tăng sức đề kháng

Bạn có thể chọn cách sử dụng xuyên tâm liên phù hợp nhất với mình. Liều khuyến cáo bổ sung xuyên tâm liên để giảm các triệu chứng cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp là:

• Viêm nang định lượng trước: 300mg, 4 lần mỗi ngày;
• Thuốc nước có vị đắng: 3g đến 6g, một lần một ngày.

Sau khi sử dụng, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy các triệu chứng của mình mờ dần sau 5 đến 14 ngày. Bạn có thể thấy số lượng thành phần hoạt chất andrographolide trên bao bì, phổ biến nhất là 30% hoặc 1:3. Lưu ý, không nên dùng andrographis với cường độ cao. Đây là một chất mạnh và bạn có thể gặp tác dụng phụ nếu sử dụng quá lâu. Tuy nhiên, dùng sử dụng trước mùa cúm vài tháng, xuyên tâm liên giúp tăng cường sức đề kháng và khả năng miễn dịch của bạn. 

Tóm lại, xuyên tâm liên giúp tăng sức đề kháng là một loại thảo dược truyền thống được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng sức khoẻ, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường, viêm xương khớp và viêm loét đại tràng. Ngoài ra, loại thảo dược này còn có đặc tính đó là tăng cường miễn dịch và chống viêm.

 Xuyên tâm liên được coi là an toàn cho hầu hết mọi người, tuy nhiên uống xuyên tâm liên có tác dụng phụ không, nó còn tùy thuộc vào mỗi người, có thể sẽ không phù hợp với tất cả mọi người. Nếu bạn đang cân nhắc việc bổ sung andrographis để tăng sức đề kháng, bạn cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thêm nó vào thói quen hàng ngày của bạn. 

Tài liệu tham khảo: webmd.com, healthline.com