Thường xuyên uống sắt có tăng cân không?

1.Thường xuyên uống sắt có tăng cân không? Vì sao?

Theo bác sĩ, bổ sung sắt thực tế là một biện pháp duy trì khả năng tạo máu của cơ thể. Các loại thuốc sắt hiện nay đã được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau, bao gồm dạng viên, dạng dung dịch uống… và tất cả đều nhằm mục đích bổ sung sắt cho cơ thể và điều trị bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Đối với các trường hợp thiếu sắt nhẹ, người bệnh có thể bổ sung lượng sắt thiếu hụt thông qua thực phẩm, tuy nhiên với các trường hợp thiếu sắt nặng thì việc bổ sung bằng thực phẩm sẽ không đủ. Khi đó, chỉ định uống viên sắt sẽ được đặt ra. 

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm viên bổ sung sắt khác nhau với từng cách sử dụng cũng như nguy cơ tác dụng phụ khác nhau. Điều người bệnh cần làm là chỉ sử dụng thuốc sắt theo đúng chỉ định của bác sĩ, tránh dùng bừa bãi để đảm bảo an toàn và phụ hợp nhất với thể trạng bản thân. Tuy nhiên nhiều người bệnh than phiền rằng quá trình uống thuốc sắt khiến họ bị tăng cân. Vậy thực sự uống sắt có bị tăng cân không?

Theo bác sĩ, câu trả lời chính xác cho thắc mắc này là uống sắt không trực tiếp gây tăng cân và thay đổi cân nặng hoàn toản không phải là một tác dụng ngoại ý của thuốc sắt. Tuy nhiên thực tế vẫn có nhiều trường hợp người bệnh uống thuốc sắt bị tăng cân và nguyên nhân xuất phát từ những vấn đề sau:

• Cơ thể tăng cường chuyển hóa: Bổ sung sắt đầy đủ sẽ giúp cho quá trình chuyển hóa diễn ra tốt hơn, qua đó giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu một cách thuận lợi hơn. Kết quả là những người thiếu cân khi uống sắt sẽ có thể tăng cân trở lại;
• Tăng cường chức năng miễn dịch: Quá trình chuyển hóa được cải thiện khi uống sắt sẽ kéo theo hệ miễn dịch và sức đề kháng được tăng cường. Khi đó, khả năng tăng cân sẽ tăng lên do sức khỏe được duy trì và ít mắc các bệnh vặt;
• Tăng nồng độ ferritin trong máu: Ferritin bản chất là một loại protein với nhiệm vụ dự trữ sắt tại các cơ quan như lách, gan và tủy xương. Khi cơ thể được bổ sung đủ nhu cầu sắt, nồng độ ferritin sẽ tăng lên. Theo một số nghiên cứu, Ferritin huyết thanh tăng lên sẽ khiến lượng mỡ tích trữ ở vùng bụng tăng lên, qua đó góp phần gây ra hiện tượng tăng cân khi uống sắt;
• Tình trạng thiếu máu được cải thiện: Những bệnh nhân thiếu máu do thiếu sắt thường có vẻ ngoài xanh xao, gầy gò, suy giảm khả năng tập trung, dễ bị khó thở, trí nhớ kém và thường xuyên hoa mắt/chóng mặt. Bổ sung sắt sẽ giúp cải thiện thiếu máu và làm các triệu chứng kể trên biến mất, thay vào đó là vẻ ngoài khỏe khoắn, người bệnh ăn uống ngon miệng hơn và tăng cân là điều dễ hiểu.

Tóm lại với câu hỏi uống thuốc sắt có tăng cân không thì đáp án là không. Tuy nhiên khi cơ thể đã được cung cấp đủ sắt thì sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của người bệnh sẽ được cải thiện theo hướng tích cực, và chính điều này sẽ khiến họ tăng cân. 

Các bác sĩ cho biết, người bị tăng cân do uống viên sắt cũng không cần quá lo lắng bởi tình trạng này sẽ không xảy ra một cách mất kiểm soát, thay vào đó nên chú ý duy trì cân nặng ở mức hợp lý bằng nhiều biện pháp để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

2. Cách uống sắt không bị tăng cân và một số lưu ý

Thắc mắc uống sắt có tăng cân không đã được giải đáp. Theo bác sĩ, để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng sắt và hạn chế các tác dụng phụ, người dùng cần tìm hiểu kỹ về các sản phẩm viên sắt hiện có trên thị trường và lưu ý một số vấn đề sau để không bị tăng cân mất kiểm soát:

2.1. Lựa chọn viên sắt phù hợp

Vấn đề quan trọng nhất mà người uống sắt cần chú ý là phải lựa chọn sản phẩm với loại sắt phù hợp, trong đó nên ưu tiên những loại dễ hấp thu và ít nguy cơ tác dụng phụ. Hiện nay trên thị trường có 2 loại sắt chính là sắt vô cơ và sắt hữu cơ, trong đó sắt hữu cơ có mức độ hấp thu tốt hơn, ít lắng đọng trong đường ruột và mùi vị cũng dễ uống hơn so với sắt vô cơ. Vì vậy mà loại sắt này được sử dụng phổ biến hơn.

2.2. Lựa chọn thời gian uống hợp lý

Theo bác sĩ, cơ thể sẽ hấp thu sắt tốt nhất khi dạ dày không có thức ăn. Do đó thời điểm thích hợp nhất để uống viên sắt là trước ăn khoảng 30 phút. Tuy nhiên, với người có chức năng dạ dày kém hoặc có cơ địa nhạy cảm thì viên sắt nên được điều chỉnh sang cách uống sau ăn khoảng 30 phút.

2.3. Kết hợp bổ sung thực phẩm giàu sắt

Nhu cầu sắt mỗi ngày của cơ thể dao động từ 10 đến 60mg, phụ thuộc vào tuổi, giới tính và cơ địa. Bên cạnh sử dụng viên bổ sung sắt, người dùng nên kết hợp với chế độ ăn gồm nhiều loại thực phẩm giàu sắt, ví dụ như

• Các loài động vật có vỏ như ốc, hến, trai… Những loại hải sản này không chỉ thơm ngon mà còn cung cấp một lượng sắt lý tưởng cho người bị thiếu hụt;
• Gan và nội tạng động vật như thận, não hoặc tim được biết đến là chứa rất nhiều sắt, bên cạnh đó là nhiều dưỡng chất khác như vitamin nhóm B, đồng… Vì vậy nhóm thực phẩm này được cho là rất tốt để bồi bổ cơ thể;
• Các loại đậu như đậu nành, đậu lăng, đậu đỏ… đều chứa một lượng sắt tương đối lớn, đi kèm với đó là hàm lượng cao folate, kali, magie…;
• Các loại thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò, cừu… chứa nhiều sắt và một số loại vitamin nhóm B, kẽm, protein…;
• Rau bina: Loại rau này được biết đến với hàm lượng vitamin C rất lớn, đi kèm với đó còn chứa nhiều sắt, vì vậy rất phù hợp để tăng cường bổ sung sắt cho cơ thể;
• Bông cải xanh: Tương tự như rau bina, bông cải xanh cũng chứa nhiều sắt và vitamin C, đặc biệt hàm lượng sắt bên trong bông cải xanh còn được cơ thể hấp thu rất dễ dàng;
• Cá là món ăn quá quen thuộc với người Việt, đặc biệt là cá ngừ vì thành phẩm dinh dưỡng rất giàu sắt, acid béo omega 3, selen, vitamin B12… Do đó cá ngừ thường là lựa chọn yêu thích của người bệnh thiếu sắt thiếu sắt.

2.4. Một số lưu ý khác

Các chuyên gia khuyến khích nên uống sắt cùng với vitamin C, bởi loại vitamin này có thể làm tăng khả năng hấp thu sắt của cơ thể, qua đó giúp biện pháp bổ sung sắt mang lại hiệu quả cao hơn. Ngoài ra, vitamin C còn giúp giảm đáng kể nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ của viên sắt trên đường tiêu hóa.

Một lưu ý quan trọng khác là tránh sử dụng viên sắt cùng canxi, vì canxi cạnh tranh và làm giảm khả năng hấp thu của sắt. Vì vậy bác sĩ khuyến cáo người dùng nên uống viên sắt cách viên canxi ít nhất 2 giờ.

Lưu ý cuối cùng là những người có cơ địa viêm đau dạ dày không nên uống viên sắt lúc đói, vì sản phẩm này có thể gây kích ứng hoặc gây ra các tác dụng phụ khác trên đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn ói, táo bón…

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã tìm được câu trả lời, thường xuyên uống sắt có tăng cân không. Điều này sẽ giúp bạn biết cách bổ sung  chất dinh dưỡng phù hợp để cơ thể hấp thu được tối đa chất dinh dưỡng. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung thông qua các loại thực phẩm chức năng hoặc liệu trình bổ sung cả vitamin và khoáng chất khác qua đường tĩnh mạch để cơ thể hấp thu nhanh hơn, phòng ngừa bệnh tật hiệu quả hơn.