Tăng cân ở người cao tuổi có tốt không?

1. Tăng cân ở người cao tuổi có tốt không?

Có nhiều quan điểm cho rằng, sự hấp thu chất dinh dưỡng ở người cao tuổi sẽ diễn ra kém, cho nên việc bị sụt cân, suy dinh dưỡng, thể trạng kém ở độ tuổi này là hoàn toàn bình thường. Do đó, tăng cân ở người cao tuổi được xem là dấu hiệu tốt. 

Tuy vậy, theo các nhà khoa học, ở độ tuổi già, cụ thể là trên 60, việc duy trì cân nặng ở mức cân đối là vô cùng quan trọng. Lúc này, các cơ quan chuyển hóa chất dinh dưỡng cũng đã hoạt động kém đi, cộng với việc vận động về tuổi già trở nên khó khăn, khiến cho nguồn năng lượng nạp vào không được sử dụng triệt để và gây ra tình trạng tích lũy mỡ thừa. 

Ở người cao tuổi, nếu việc tăng cân nhằm mục đích đạt được chỉ số BMI cân đối và khối lượng cơ bắp khoẻ mạnh, thì đây là dấu hiệu tăng cân tốt. Tuy vậy, có không ít người lớn tuổi tăng cân nhanh chóng và rơi vào tình trạng thừa cân và béo phì. 

Thừa cân béo phì ở người cao tuổi không chỉ gây ra sự mất cân đối trong cơ thể, làm cho việc di chuyển trở nên chậm chạp và gánh nặng hơn, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống một cách đáng kể. Dưới đây là các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến thừa cân và béo phì:

• Vấn đề về xương khớp: Đây thường là vấn đề đầu tiên mà những người béo phì phải đối mặt. Nguy cơ của việc thoái hóa khớp và loãng xương tăng lên đối với những người này do áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể. Đau nhức cơ thể thường xuyên là một biểu hiện phổ biến, đặc biệt là tại các khớp gối và cột sống.
• Bệnh tim mạch: Béo phì tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch như rối loạn lipid máu, mỡ máu cao và cholesterol cao. Cholesterol cao có thể dẫn đến xơ hóa các động mạch, tăng nguy cơ của đột quỵ và bệnh nhồi máu cơ tim.

• Hệ tim mạch làm việc quá sức: Tim của những người béo phì thường phải làm việc nặng nề hơn để cung cấp máu cho cơ thể. Điều này có thể dẫn đến tình trạng quá tải cho tim và tăng nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch.
• Bệnh tiểu đường: Tăng cân ở người cao tuổi có thể dẫn tới béo phì, điều này tìm ẩn nguy cơ bị tiểu đường. Do lượng insulin để kiểm soát đường huyết thấp hơn ở những người thừa cân và béo phì, nên tỷ lệ mắc bệnh này cao trong nhóm này.
• Bệnh về đường tiêu hóa: Sự tích tụ mỡ thừa trong cơ thể có thể dẫn đến tình trạng táo bón và bệnh trĩ do ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Ngoài ra, tình trạng ứ đọng phân kéo dài có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như ung thư đại tràng.
• Bệnh lý đường hô hấp: Thừa cân và béo phì ảnh hưởng đến hoạt động của cơ hoành và phần khí phế quản, dẫn đến rối loạn nhịp thở, ngáy ngủ và nguy cơ ngưng thở khi ngủ. Điều này càng đặc trưng khi mức độ béo phì càng cao.
• Giảm tuổi thọ: Tăng cân ở người cao tuổi không chỉ có nguy cơ dẫn đến béo phì, mà điều này còn làm giảm tuổi thọ từ 6 đến 8 năm so với những người có cân nặng lý tưởng.
• Ung thư: Tình trạng tăng cân ở người cao tuổi không kiểm soát có thể dẫn tới béo phì. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư thực quản, ung thư gan, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú và ung thư tử cung.

2. Khi nào tăng nên tăng cân cho người già? Mức tăng bao nhiêu là hợp lý? 

Mặc dù tăng cân ở người cao tuổi đôi khi mất kiểm soát và có thể tiềm ẩn nguy cơ tiểu đường, béo phì, bệnh về tim mạch. Tuy nhiên, việc thiếu cân mới là yếu tố gây nguy cơ tử vong cao hơn ở người già. Do đó, không chỉ giảm cân để không phải béo phì, mà việc duy trì cân nặng để không rơi vào tình trạng thiếu cân cũng cực kỳ quan trọng ở tuổi già. Vậy, tăng cân cho người già bao nhiêu là hợp lý?

Nếu như tăng cân ở người cao tuổi gây ra nguy cơ béo phì, bệnh lý tim mạch thì việc thiếu hụt chất dinh dưỡng có thể làm suy giảm quá trình trao đổi chất, làm yếu sức đề kháng và làm giảm khả năng phục hồi sau khi mắc bệnh. Người cao tuổi mắc đột quỵ và sụt cân thường đối mặt với nguy cơ biến chứng nghiêm trọng hơn so với những người khác.

Do đó, để duy trì cân nặng ở mức hợp lý, người già cần chú ý đến việc ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và duy trì một lối sống vận động nhẹ nhàng hàng ngày. Điều này giúp tăng cường khả năng phòng ngừa bệnh tật và duy trì sức khỏe cho cơ thể.

Việc tăng cân cho người già có vẻ sẽ phức tạp hơn vì đôi khi họ không thể áp dụng chế độ ăn lành mạnh cho sức khoẻ mà chỉ có thể ăn những món ăn họ thích hay trong khả năng ăn nhai của bản thân. Bên cạnh đó, việc tăng cân ở người cao tuổi cần sự theo dõi chặt chẽ của người thân hay bác sĩ. Chỉ số BMI nên được theo dõi chặt chẽ, bên cạnh đó, cách áp dụng chế độ ăn khoa học cũng tránh việc tăng cân cho người già bị mất kiểm soát. 

• Ăn đúng thực phẩm: Khuyến khích chọn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và protein, cùng với chất béo lành mạnh, ngũ cốc nguyên hạt và ít đường để tăng cân mà không gây tổn hại cho sức khỏe. Bạn cũng có thể sử dụng các thực phẩm như hạt, bơ, đậu, trứng, phô mai, cá, thịt gà và sữa chua để bổ sung calo một cách lành mạnh.

• Hãy thử những bữa ăn nhỏ hơn và nhẹ bổ sung: Tăng cân cho người già không khó như bạn nghĩ, hãy làm cho họ hướng tới việc ăn nhiều bữa nhỏ và ăn vặt thường xuyên thay vì ba bữa lớn mỗi ngày khi cảm thấy thèm ăn giảm đi.
• Chế biến cho món ăn dễ ăn: Ở người lớn tuổi, trở ngại về việc thiếu răng, sức nhai giảm hay các cơ thực hiện chức năng nuốt bị lão hoá là rất cần được chú ý. Do đó, để tăng cân cho người già thì việc chế biến các món ăn ở dạng xay nhuyễn, lỏng, dễ nuốt cũng là cách hiệu quả để dung nạp dinh dưỡng tốt. Ngoài ra, việc sử dụng cân vi lượng cũng là cách tính toán dinh dưỡng hợp lý, kiểm soát calo nạp vào tránh tình trạng gây tăng cân ở người cao tuổi mất kiểm soát. Bên cạnh đó, sử dụng thực phẩm bổ sung cũng là cách nạp dinh dưỡng hiệu quả, nhanh chóng ở người cao tuổi có sức nhai và khả năng nuốt kém. 

Về mức tăng cân, điều này phụ thuộc vào chiều cao, giới tính và thể trạng hiện tại. Bằng cách tính chỉ số BMI, cân nặng ở mức trung bình và BMI tiêu chuẩn là phù hợp. 

3. Giảm cân ở người lớn tuổi sao cho hiệu quả?

Béo bụng, béo phì ở người lớn tuổi là một trong những vấn đề nan giải hiện nay mà nhiều người gặp phải. Nguyên nhân chính là do sự vận động kém dẫn đến việc đốt cháy năng lượng ở người cao tuổi bị kém đi. Bên cạnh đó, ở người già thì việc sử dụng năng lượng từ thực phẩm không tối ưu như ở người trẻ, nên mức độ tích trữ mỡ thừa cũng được ghi nhận cao hơn. Vậy việc giảm cân ở người lớn tuổi nên thực hiện theo phương pháp nào hiệu quả? 

3.1. Ăn nhiều rau xanh 

Ăn nhiều rau xanh là một trong những cách tốt để giảm cân ở người lớn tuổi. Rau xanh có nhiều chất xơ, dễ tiêu hóa và không gây béo. Hơn nữa, ở người lớn tuổi, hệ tiêu hóa kém nên việc giảm tải các món ăn như thịt mỡ, đồ chiên rán và thay vào đó bằng rau xanh, củ quả sẽ giảm tải cho hệ tiêu hóa trong quá trình hoạt động. 

3.2. Vận động nhẹ nhàng 

Bên cạnh ăn uống thì mấu chốt giảm cân ở người lớn tuổi quan trọng đó là vận động để đốt năng lượng, đây cũng là cách tốt nhất để giảm mỡ thừa trong cơ thể. Ở người lớn tuổi, việc giảm cân được chú trọng xoay quanh các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ và đạp xe trong nhà, đây cũng là 2 dạng bài tập được ưa chuộng nhiều ở các nước trên thế giới nhờ tính an toàn cao. 

3.3. Không nên ăn quá nhiều đồ ngọt

Bánh ngọt, nước ngọt hay các loại đồ ăn vặt là nguyên nhân gây tăng cân nhanh chóng, điều này hoàn toàn có thể khiến cho việc tăng cân ở người lớn tuổi khó kiểm soát. Do đó, nên hạn chế các dạng thức ăn nhanh hay đồ ăn ngọt, chỉ nên ăn trái cây cho bữa tráng miệng là sự lựa chọn tốt với người lớn tuổi. 

Nhìn chung, vấn đề tăng cân ở người cao tuổi hiện nay đang diễn ra ở nhiều quốc gia trên thế giới và đặc biệt là các nước phát triển. Việc tăng cân khó kiểm soát ở người cao tuổi có thể dẫn đến những tình trạng khác như tiểu đường, tim mạch hay ung thư. Do đó, việc kiểm soát chế độ ăn, vận động và khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để hạn chế tăng cân ở người cao tuổi, góp phần đảm bảo sức khỏe tuổi già và phòng tránh bệnh tật.

Ngày nay, nếu muốn giảm cân hiệu quả, bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng. Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, bạn sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.

Tài liệu tham khảo: Ncbi.nlm.nih.gov, Vha.ca