Các tác dụng phụ của thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực

1. Ai cần dùng thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực?

Rối loạn lưỡng cực là một bệnh lý rối loạn cảm xúc, người bệnh thường có sự chuyển đổi từ trạng thái hưng cảm sang trạng thái trầm cảm. Người bệnh có thể đang ở tình trạng quá khích, tăng động, vui vẻ thái quá chuyển sang tình trạng mệt mỏi, chán nản, thiếu sức sống. Các giai đoạn hưng cảm và trầm cảm thường kéo dài vài ngày hoặc lâu hơn.

Khi bạn có những triệu chứng nghi ngờ đang mắc bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực, bạn cần đi khám ngay tại các bệnh viện lớn, bệnh viện tâm thần. Các bác sĩ sẽ thăm khám, hỏi bệnh và sử dụng các bộ câu hỏi để sàng lọc bệnh. Sau khi thăm khám và sàng lọc, họ sẽ dựa vào tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh rối loạn lưỡng cực để xác định xem bạn có phải đang mắc bệnh không. Nếu bạn được chẩn đoán là mắc bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực thì bạn cần phải dùng thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực.

Mục đích của thuốc điều trị rối loạn lưỡng cực nhằm:

• Cải thiện triệu chứng bệnh, ổn định cảm xúc: Việc dùng thuốc có thể giúp kiềm chế cảm xúc kích động, quá khích trong giai đoạn hưng cảm và giảm cảm giác mệt mỏi, uể oải, vô vọng trong giai đoạn trầm cảm. Thuốc cũng giúp cải thiện các triệu chứng về rối loạn giấc ngủ.
• Giảm số lượng các giai đoạn trầm cảm và hưng cảm: Nếu một người không được điều trị, các cơn hưng cảm liên quan đến lưỡng cực có thể kéo dài từ 3 đến 6 tháng. Các giai đoạn trầm cảm có xu hướng kéo dài hơn, thường từ 6 đến 12 tháng. Nhưng với cách điều trị hiệu quả, các đợt bệnh của rối loạn lưỡng cực thường được cải thiện hơn.
• Giảm nguy cơ tái phát bệnh: Bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực thường có khả năng tái phát nhiều đợt nếu không được điều trị hiệu quả và tâm lý của người bệnh không ổn định.
• Những người có ý nghĩ và hành vi tự sát cần được điều trị bằng thuốc chữa rối loạn lưỡng cực.

2. Chỉ định và chống chỉ định của thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực?

Thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực hiện nay có rất nhiều loại, thường bác sĩ sẽ cho kết hợp các thuốc trong 3 nhóm thuốc chính là thuốc điều chỉnh khí sắc, thuốc chống loạn thần và thuốc chống trầm cảm. Việc sử dụng thuốc là khác nhau trên mỗi người bệnh, phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, tình trạng bệnh, số lần tái phát và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực được chỉ định cho các bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Mục đích của thuốc là cải thiện triệu chứng, giảm thời gian các giai đoạn hưng cảm trầm cảm, phòng ngừa tái phát và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Sử dụng thuốc điều trị rối loạn lưỡng cực cần duy trì ít nhất 6 tháng để đạt được hiệu quả mong muốn và không được tự ý ngưng thuốc.

Tuy nhiên, thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực có nhiều tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người bệnh. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng tới phụ nữ mang thai, gây ra dị tật ở thai nhi. Cho nên, nếu đang dùng thuốc mà bạn có ý định mang thai thì cần phải thăm khám để bác sĩ chỉnh liều thuốc và loại thuốc.

3. Các tác dụng phụ của thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực

Điều trị bằng thuốc chữa rối loạn lưỡng cực là việc cần thiết trong phác đồ điều trị bệnh. Tuy nhiên thuốc điều trị rối loạn lưỡng cực có rất nhiều tác dụng phụ không mong muốn như:

• Buồn nôn
• Rụng tóc
• Vấn đề về tình dục
• Tăng cân
• Tổn thương gan
• Tổn thương thận
• Bệnh tiêu chảy
• Đau bụng
• Phản ứng da.

Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động của gan hoặc số lượng bạch cầu hoặc tiểu cầu mà bạn có. Bạn có thể cần xét nghiệm thường xuyên để đảm bảo rằng bạn luôn khỏe mạnh. Thuốc chống loạn thần ziprasidone (Geodon) có liên quan đến một phản ứng da hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gọi là hội chứng DRESS (tăng bạch cầu ái toan và các triệu chứng toàn thân).

Tác dụng phụ của liệu pháp điều trị rối loạn lưỡng cực là phổ biến và khác nhau tùy theo loại thuốc, trong đó tăng cân, rối loạn chuyển hóa, an thần/ buồn ngủ và bồn chồn nằm trong số những tác dụng phụ được quan sát thường xuyên nhất. Những tác dụng phụ này đặc biệt là tăng cân và buồn ngủ ảnh hưởng tiêu cực đến việc tuân thủ điều trị ở bệnh nhân rối loạn lưỡng cực. 

Hơn nữa, các bệnh đi kèm về nội tiết và chuyển hóa, tăng cân và béo phì có thể làm giảm khả năng đáp ứng lâm sàng tích cực với các liệu pháp dược lý. Các bác sĩ lâm sàng có thể cân nhắc việc chuyển bệnh nhân sang các loại thuốc điều trị trầm cảm lưỡng cực có xu hướng an thần hoặc tác dụng chuyển hóa bất lợi thấp hơn. 

Thay đổi lối sống (ví dụ thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục) là một phần quan trọng trong điều trị tăng cân/béo phì, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp và tăng đường huyết. Ngoài ra, có nhiều loại thuốc có sẵn như là lựa chọn điều trị cho những bệnh nhân mà các chiến lược quản lý không dùng thuốc là không đủ. Việc sử dụng thuốc bổ trợ cũng có thể làm giảm tình trạng an thần và buồn ngủ liên quan đến điều trị.

Nhiều tác dụng phụ phụ sẽ biến mất sau vài tuần điều trị. Nếu sau đó bạn vẫn cảm thấy khó chịu, hãy đến gặp bác sĩ. Đừng cho rằng bạn phải sống chung với các tác dụng phụ. Bác sĩ có thể thay đổi liều lượng của bạn, cho bạn một loại thuốc khác để kiểm soát các tác dụng phụ hoặc thử một loại thuốc khác hoàn toàn.

Như vậy, bệnh rối loạn lưỡng cực là một trong những bệnh lý rối loạn tâm thần gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và đời sống của người bệnh. Khi được chẩn đoán là đang mắc bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực, bạn sẽ được kê đơn thuốc điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực để điều trị bệnh nhằm mục đích cải thiện triệu chứng, giảm thời gian biểu hiện bệnh và ngăn ngừa tái phát. Chính vì vậy, bạn cần duy trì điều trị theo chỉ định của bác sĩ để đạt được hiệu quả mong muốn. 

Thuốc chữa rối loạn lưỡng cực có khá nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Nếu bạn cảm thấy khó chịu khi dùng thuốc hoặc xuất hiện triệu chứng gây ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt và đời sống, bạn cần báo ngay cho bác sĩ để giảm liều hoặc thay đổi thuốc.

Tài liệu tham khảo: Healthline.com, Pubmed.ncbi.nlm.nih.gov, Webmd.com