Vì sao da sừng hóa?

1. Vì sao da bị sừng hóa?

Với con người, da bị sừng hóa là cần thiết để hình thành một lớp vỏ bảo vệ cơ thể. Khi các tế bào tạo sừng di chuyển đến lớp ngoài cùng của da, tức là lớp sừng, chúng trải qua nhiều thay đổi cho đến khi lớp vỏ protein còn sót lại có thể hình thành hàng rào bảo vệ da. Toàn bộ quá trình đổi mới di chuyển từ lớp tế bào cơ bản sang lớp sừng mất khoảng 28 ngày. Để hiểu rõ tại sao da bị sừng hóa và quá trình này diễn ra như thế nào, điều quan trọng đầu tiên là phải xem xét da được cấu tạo như thế nào.

Là cơ quan luôn luôn thay đổi, làn da bao gồm 3 lớp chính là biểu bì, trung bì và hạ bì (hay còn gọi là mỡ dưới da), mỗi lớp lại bao gồm nhiều lphân lớp khác nhau, cụ thể:

• Biểu bì: Là lớp da ở phía ngoài cùng mà chúng ta có thể nhìn và chạm vào được, lớp biểu bì là hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, độc tố và các tác nhân khác từ môi trường. Nó bao gồm 5 lớp tế bào. Các tế bào được sản sinh ở lớp đáy và biệt hóa, di chuyển dần đến bề mặt da và trải qua nhiều sự thay đổi. Đây chính là quá trình da sừng hóa (hay sự hình thành sừng ở biểu bì), khiến mỗi lớp của tầng biểu bì trở nên khác biệt. Trong đó, lớp sừng có khoảng 20 hàng tế bào, là những tế bào chết đã được dát mỏng. Lớp sừng da dày mỏng khác nhau phụ thuộc vào vùng da của cơ thể. Trên mặt và mu bàn tay, lớp sừng có độ dày dưới 20 micron.
• Trung bì: Bản chất là mô liên kết, là một lớp hình lượn sóng nằm phía trên lớp mô mỡ dưới da và nằm bên dưới lớp biểu bì. Phần cấu trúc chính của lớp trung bì là sợi collagen, sợi đàn hồi và các tế bào liên kết giúp cho làn da khỏe mạnh, linh hoạt. Các cấu trúc này thì gắn chặt với một chất như gel (có chứa acid hyaluronic), có khả năng cao trong việc liên kết với phân tử nước giúp duy trì được thể tích của da. 
• Hạ bì: Hay còn được gọi là lớp mỡ dưới da, là lớp da ở phía dưới cùng có chức năng dự trữ năng lượng cho cơ thể. Lớp mỡ dưới da hoạt động như một tấm đệm và cách nhiệt cho cơ thể. Chúng bao gồm các tế bào mỡ, các sợi collagen đặc biệt và các mạch máu.

Như chúng ta đã biết, hiện tượng da sừng hóa diễn ra ở biểu bì. Bắt đầu từ lớp đáy, các tế bào sản sinh ra tế bào mới sau đó phát triển và di chuyển lên tới lớp sừng, cuối cùng là bong ra khỏi da. Thời gian cho toàn bộ quá trình da sừng hóa là 28 ngày, trong đó, 14 ngày là thời gian các tế bào lớp đáy di chuyển lên đến lớp sừng, 14 ngày tiếp theo là các tế bào sừng bong ra.

Trên thực tế, thời gian da bị sừng hóa sẽ thay đổi theo tuổi, càng lớn tuổi quá trình này diễn ra càng chậm. Ở trẻ sơ sinh, quá trình sừng hóa da diễn ra thường rất nhanh, khoảng 14 ngày. Với trẻ trong độ tuổi dậy thì từ 13 – 15 tuổi, mất trung bình 20 ngày để hoàn thành 1 chu kỳ tái tạo da. Từ 20 – 30 tuổi, quá trình sừng hóa da sẽ ổn định nhất, thường trong khoảng từ 28 ngày. Từ sau 30 tuổi, thời gian sừng hóa của da kéo dài khoảng 40 ngày. Chính vì vậy, việc chăm sóc da trở nên khó khăn và kém hiệu quả hơn. Với những người trên 60 tuổi, quá trình da bị sừng hóa kéo dài trên 100 ngày. Độ tuổi này cũng là lúc mà các phương pháp chăm sóc da thông thường không đạt được hiệu quả như mong đợi và cần các phương pháp can thiệp thẩm mỹ để làm trẻ hóa làn da.

2. Chăm sóc theo quá trình da sừng hóa như thế nào cho hiệu quả?

Nếu da sừng hóa theo đúng chu kỳ, bạn sẽ có được làn da khỏe mạnh, sáng mịn. Tuy nhiên, nếu quá trình sừng hóa diễn ra quá nhanh, da sẽ gặp nhiều vấn đề như lão hóa sớm, da khô do không duy trì được độ ẩm tự nhiên, da nhạy cảm và dễ bị kích ứng, … Ngược lại, da bị sừng hóa chậm cũng gây nên nhiều rắc rối, nó khiến lớp sừng da dày hơn, tế bào chết tích tụ trên da, lỗ chân lông bị tắc gây mụn, viêm nang lông, da nhăn nheo chảy xệ, … 

Quá trình sừng hóa da sẽ luôn diễn ra dù bạn là nam hay nữ, ở bất kỳ độ tuổi nào. Nếu hiểu được tại sao da bị sừng hóa và quá trình sừng hóa diễn ra như thế nào, bạn sẽ có thể chăm sóc da một cách khoa học hơn và giúp làm chậm lão hóa da. Dưới đây là một số lưu ý về chăm sóc da theo từng giai đoạn sừng hóa:

• Tẩy da chết định kỳ: Lớp sừng da dày do các tế bào chết tích tụ, chúng có thể gây tắc lỗ chân lông và dẫn đến mụn,… Vì vậy, để da sừng hóa tự nhiên, bạn cần loại bỏ lớp sừng dày này. Trong đó, tẩy tế bào chết là phương pháp hiệu quả để làm sạch da và hỗ trợ quá trình sừng hóa diễn ra hiệu quả.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da hợp lý: Chu kỳ sừng hóa da nhắc nhở chúng ta cần sử dụng các sản phẩm chăm sóc da hợp lý. Tùy từng độ tuổi mà sản phẩm có thể có hiệu quả sau 20 – 28 ngày. Thời gian này tương đương với chu kỳ sừng hóa da.
• Bảo vệ da: Để giúp da sừng hóa theo đúng quy trình, bên cạnh chăm sóc da thì bạn cần bảo vệ da hiệu quả. Các tác động từ môi trường, thời tiết,… sẽ làm thay đổi quá trình sừng hóa của da. Điều quan trọng cần ghi nhớ là sử dụng kem chống nắng thường xuyên. Bên cạnh đó, bạn cũng cần bảo vệ da trước những tác nhân như khói bụi, nhiệt độ cao, thấp, gió, …

Sừng hóa da là một quá trình tự nhiên của cơ thể để có làn da tươi mới. Nếu bạn muốn thúc đẩy quá trình này, có thể lựa chọn các liệu trình tái tạo da như lăn kim, dùng các sản phẩm chuyên biệt, … Lúc này, da bị sừng hóa nhanh hơn nhưng vẫn trong giới hạn cho phép. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, bạn cần trao đổi với bác sĩ da liễu về tình trạng da của mình và lựa chọn biện pháp phù hợp.

Nguồn tham khảo: cosmeticsandtoiletries.com; msdmanuals.com