Siêu âm cổ họng có tác dụng gì? Khi nào cần siêu âm cổ họng?

1. Siêu âm là gì? Khi nào chỉ định siêu âm cổ họng?

Siêu âm (Ultrasound) là 1 chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để quan sát bên trong cơ thể. Các hình ảnh siêu âm được chụp theo thời gian thực, vì vậy chúng có thể hiển thị cấu trúc và chuyển động của các cơ quan nội tạng cũng như dòng máu chảy trong mạch máu. Ngoài ra, siêu âm không sử dụng bức xạ ion hóa (dùng trong chụp X-quang) nên người bệnh cũng không lo bị phơi nhiễm bức xạ.

Khi thực hiện siêu âm, bác sĩ sẽ dùng 1 cảm biến cầm tay nhỏ di chuyển trên da người bệnh để quan sát nội tạng từ các góc độ khác nhau. Hình ảnh thu được sẽ được hiển thị trên màn hình TV và được ghi lại và phục vụ cho chẩn đoán.

Siêu âm cổ họng (siêu âm tuyến giáp) thường được chỉ định khi kiểm tra ban đầu cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào bất thường. Ví dụ như:

• Người bệnh có 1 khối u phát triển bất thường trên tuyến giáp, gọi là nốt tuyến giáp; 
• Qua quan sát thấy vùng cổ họng to hoặc không đều, nghi có bướu cổ;
• Xuất hiện các hạch bạch huyết bất thường gần tuyến giáp.

Ngoài ra, siêu âm cổ họng cũng được sử dụng kết hợp sinh thiết để lấy mẫu bệnh phẩm. Trong kỹ thuật này, cây kim sẽ rút ra 1 lượng nhỏ mô từ nốt tuyến giáp hoặc tuyến giáp để chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp hay ung thư tuyến giáp. 

2. Siêu âm cổ họng để làm gì? Siêu âm cổ họng có phát hiện ung thư?

Siêu âm cổ họng mang lại nhiều giá trị trong chẩn đoán nhiều loại bệnh lý. Cụ thể:

• Siêu âm vùng cổ để kiểm tra động mạch cảnh có thể giúp phát hiện sớm các động mạch cảnh bị hẹp hoặc tắc, cảnh báo trước các nguy cơ đột quỵ. Nhờ đó giúp bác sĩ xác định loại điều trị nào là cần thiết để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.
• Siêu âm vùng cổ đánh giá tuyến giáp có thể giúp bác sĩ tìm nốt sần, các khối tăng trưởng, khối u và thực hiện sinh thiết (nếu cần thiết).
• Siêu âm vùng cổ cũng được dùng để quan sát hạch bạch huyết. Nhờ đó giúp xác định giai đoạn (mức độ) của ung thư hạch, tiến triển điều trị và đánh giá khả năng tái phát ung thư sau điều trị.

3. Siêu âm cổ họng diễn ra như thế nào?

Siêu âm là 1 phương pháp chẩn đoán hình ảnh không đau, được thực hiện trong bệnh viện hay các phòng khám chuyên khoa. Quy trình siêu âm cổ họng diễn ra như sau:

• Bệnh nhân được hướng dẫn nằm xuống đặt đầu lên gối mềm hay dụng cụ hỗ trợ khác. Vùng cổ được biểu lộ và hơi căng ra.
• Kỹ thuật viên siêu âm sẽ bôi 1 loại gel gốc nước lên vùng cổ của bệnh nhân để hỗ trợ truyền sóng âm thanh.
• Tiếp theo, kỹ thuật viên di chuyển 1 thiết bị đầu dò qua lại  trên vùng cổ của bạn. Đầu dò sẽ phát ra sóng âm thanh đi qua cơ thể người bệnh và chiếu vào các khu vực cần quan sát. Một máy tính kết nối sẽ thu lại các hình ảnh mà sóng âm thanh dội lại và lưu lại.
• Khi kết thúc quá trình, kỹ thuật viên sẽ hỗ trợ bạn lau lớp gel và gửi lại kết quả siêu âm để phục vụ cho chẩn đoán.

Lưu ý: Trong trường hợp các tổn thương bất thường được tìm thấy trong quá trình siêu âm cổ họng, kỹ thuật viên có thể điều khiển 1 cây kim nhỏ để lấy được mẫu sinh thiết chính xác. Sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm thường cho phép bác sĩ phẫu thuật thu được thông tin chẩn đoán quan trọng mà không cần thực hiện thủ thuật sinh thiết mở không cần thiết.

Với những tiến bộ trong lĩnh vực y tế và công nghệ, siêu âm cổ họng đã trở thành 1 công cụ quan trọng trong chẩn đoán và đánh giá các vấn đề liên quan đến tuyến giáp, hạch bạch huyết. Vai trò của siêu âm cổ họng không chỉ giới hạn ở việc xem xét bề ngoài và cấu trúc cổ họng, mà còn đi sâu vào việc phát hiện các bất thường và bệnh lý trong khu vực này (như viêm họng, u tuyến giáp, áp xe mạch máu, hay các khối u khác…). Một lợi ích quan trọng của siêu âm cổ họng là tính không xâm lấn và không gây đau đớn. Quá trình kiểm tra chỉ đòi hỏi bác sĩ di chuyển đầu dò trên vùng cổ họng trong thời gian ngắn, chỉ từ 10 - 20 phút. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh giá và chẩn đoán ở nhiều bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi, giúp bác sĩ sàng lọc bệnh lý tốt hơn trước khi ra bất kì phác đồ điều trị nào.