Siêu âm ổ bụng phát hiện những bệnh gì?

1. Siêu âm ổ bụng là gì?

Siêu âm bụng là một xét nghiệm hình ảnh y tế sử dụng sóng âm thanh để nhìn thấy bên trong vùng bụng. Kỹ thuật này cho phép bác sĩ nhìn vào bên trong bụng của bạn mà không cần phẫu thuật. Bụng là một phần của cơ thể chứa dạ dày, ruột già và ruột non, tuyến tụy, gan và túi mật... Nó chứa các mạch máu, bao gồm động mạch chính cung cấp máu từ tim (động mạch chủ), tĩnh mạch lớn mang máu đến tim (tĩnh mạch chủ dưới) và tất cả các nhánh. Đây là xét nghiệm sàng lọc ưa thích cho chứng phình động mạch chủ bụng. Tuy nhiên, xét nghiệm này có thể được sử dụng để chẩn đoán hoặc loại trừ nhiều tình trạng sức khỏe khác. Siêu âm bụng được đánh giá là an toàn và được thực hiện trên mọi người ở mọi lứa tuổi.

2. Siêu âm ổ bụng phát hiện những bệnh gì?

Nhiều người sẽ thắc mắc siêu âm ổ bụng phát hiện được bệnh gì? Hình ảnh siêu âm có nhiều ứng dụng trong y học, từ việc xác nhận và xác định thời điểm mang thai đến chẩn đoán một số tình trạng bệnh và hướng dẫn bác sĩ thực hiện các thủ tục y tế chính xác.

Đối với thai kỳ: Hình ảnh siêu âm có nhiều công dụng trong thời kỳ mang thai. Ban đầu, chúng có thể được sử dụng để xác định ngày dự sinh, tiết lộ sự hiện diện của cặp song sinh hoặc đa thai khác và loại trừ trường hợp mang thai ngoài tử cung. Chúng cũng là những công cụ sàng lọc có giá trị giúp phát hiện các vấn đề tiềm ẩn, bao gồm một số dị tật bẩm sinh, các vấn đề về nhau thai, ngôi mông và các vấn đề khác. Nhiều bậc cha mẹ tương lai mong muốn biết được giới tính của con mình thông qua siêu âm vào giữa thai kỳ. Và trong giai đoạn sau của thai kỳ, các bác sĩ thậm chí có thể sử dụng siêu âm để ước tính kích thước của em bé ngay trước khi sinh. Ngoài ra, siêu âm bụng là một trong những xét nghiệm chính được sử dụng để tìm phình động mạch chủ bụng. Đây là một tình trạng bệnh lý khiến động mạch cung cấp máu cho phần dưới của cơ thể bạn phình ra. Trong một số ít trường hợp, chỗ phình có thể vỡ ra (gọi là vỡ động mạch chủ bụng). Điều này có thể nguy hiểm, thậm chí gây chết người. Khi bị vỡ ra, nó có thể gây chảy máu trong và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Siêu âm ổ bụng còn giúp xác định các trường hợp như:

• Nguyên nhân gây nhiễm trùng thận
• Để chẩn đoán và theo dõi sự phát triển của khối u và ung thư
• Chẩn đoán hoặc điều trị tích tụ chất lỏng trong bụng
• Giúp kiểm tra sự sưng tấy của các cơ quan bên trong ổ bụng
• Kiểm tra thiệt hại từ một chấn thương cho lá lách
• Xác định vị trí sỏi thận hoặc sỏi túi mật
• Để xác định nguyên nhân của xét nghiệm máu gan hoặc thận bất thường
• Để kiểm tra các nguyên nhân gây sốt không rõ nguyên nhân
• Siêu âm hướng dẫn quy trình sinh thiết (dùng kim để lấy mẫu khối u hoặc mô từ bụng của bạn)

Tuy nhiên, trước khi được chỉ định siêu âm sẽ có những điều cần cân nhắc như sau: Bác sĩ sẽ khám cho bạn trước khi quyết định bạn có nên siêu âm bụng hay không. Bên cạnh đó siêu âm bụng cũng ít hiệu quả hơn đối với những người béo phì nặng. Bởi mô và mỡ thừa sẽ che khuất tầm nhìn của kỹ thuật viên đối với các cơ quan và động mạch.

Sau khi biết được siêu âm ổ bụng phát hiện bệnh gì? Nhiều người lại đặt ra thắc mắc, siêu âm ổ bụng có cần nhịn ăn không? Bạn có thể tham khảo thêm thông tin dưới đây cho câu hỏi của mình.

3. Siêu âm ổ bụng cần chuẩn bị gì?

Thường thì kỹ thuật siêu âm vốn ít có yêu cầu chuẩn bị. Mỗi một chỉ định siêu âm cho từng bộ phận sẽ có những yêu cầu khác nhau. Tuy nhiên sẽ có một quy trình chung khá giống nhau đối với bất cứ loại siêu âm mà bạn có thể tham khảo:

• Bác sĩ có thể khuyên không nên ăn hoặc uống trong vài giờ trước khi chụp (điều này có thể không cần thiết đối với một số vị trí hoặc bộ phận).
• Khi đến siêu âm, bạn sẽ được yêu cầu cởi quần áo và mặc áo choàng nhẹ. Bạn sẽ nằm ngửa bên cạnh máy siêu âm.
• Trước khi bắt đầu, bác sĩ sẽ bôi một lớp gel lên da bụng. Điều này giúp sóng âm thanh đi qua bụng hiệu quả hơn bằng cách loại bỏ các túi khí nhỏ giữa da bụng và đầu dò có thể gây nhiễu. Gel có gốc nước và dễ dàng làm sạch sau khi làm thủ thuật.
• Tiếp đó, đầu dò sẽ được bác sĩ đặt lên bụng của bạn. Họ sẽ di chuyển thiết bị xung quanh khu vực để tạo ra hình ảnh rõ hơn về bụng. Đầu dò có thể ấn nhẹ vào bụng và thủ thuật sẽ không gây cảm giác khó chịu.
• Một số loại siêu âm có thể tạo ra âm thanh trong suốt quá trình. Ví dụ, bạn sẽ nghe thấy âm thanh nhấp chuột khi thực hiện siêu âm Doppler.
• Quá trình này sẽ tiếp tục cho đến khi hình ảnh siêu âm chứa đủ lượng thông tin. Có thể hiển thị hình ảnh siêu âm ngay lập tức và chụp ảnh để kiểm tra sau này.
• Sau khi hoàn thành quá trình siêu âm, bác sĩ sẽ làm sạch bất kỳ lớp gel nào còn sót lại trên da bụng.
• Thủ tục và quá trình siêu âm thường sẽ mất khoảng 30 - 45 phút để hoàn thành.

Hiện nay kỹ thuật siêu âm mang lại khá nhiều lợi ích cho bệnh nhân như:

• Chúng thường không đau và không có bất cứ xâm lấn nào.
• Bệnh nhân không tiếp xúc với bức xạ ion hóa, quy trình an toàn hơn so với các kỹ thuật chẩn đoán như chụp X-quang và chụp CT.
• Siêu âm ghi lại hình ảnh của các mô mềm khi không thể hiển thị rõ trên tia X.
• Siêu âm được tiếp cận rộng rãi và ít tốn kém hơn các phương pháp khác.

Với tất cả những thông tin ở trên bạn có thể thấy rằng siêu âm ổ bụng là một kỹ thuật an toàn. Nguy cơ xảy ra bất kỳ biến chứng hoặc tác dụng phụ nào là rất thấp so với các loại hình ảnh y tế khác. Vì vậy, siêu âm ổ bụng nói riêng và siêu âm nói chung là phương pháp cung cấp một cách nhanh chóng để kiểm tra các cấu trúc trong bụng có thể hỗ trợ chẩn đoán hoặc theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như giúp bác sĩ tầm soát bệnh lý trước khi đưa ra bất kì phác đồ điều trị nào. Hiện đây là kỹ thuật đang được thực hiện rất phổ biến tại các phòng khám và bệnh viện.

Nguồn: familydoctor.org; mayoclinic.org; webmd.com; medicalnewstoday.com.