Mục đích và chỉ định của siêu âm ổ bụng tổng quát

1. Siêu âm bụng tổng quát là gì?

Siêu âm ổ bụng tổng quát là một loại xét nghiệm hình ảnh. Siêu âm được sử dụng để quan sát được tình trạng của các cơ quan trong ổ bụng, bao gồm túi mật, gan, tuyến tụy, lá lách, và thận, ngoài ra còn quan sát được các mạch máu dẫn đến một số cơ quan này, chẳng hạn như động mạch chủ, tĩnh mạch chủ dưới cũng có thể được kiểm tra bằng siêu âm. Siêu âm ổ bụng là xét nghiệm sàng lọc ưa thích cho chứng phình động mạch chủ bụng. Tuy nhiên, xét nghiệm này có thể được sử dụng để chẩn đoán hoặc loại trừ nhiều tình trạng sức khỏe khác. Phình động mạch chủ bụng, hoặc phình động mạch chủ, là một phần của động mạch chính của cơ thể (động mạch chủ).

2. Siêu âm ổ bụng tổng quát để làm gì?

Siêu âm ổ bụng được sử dụng để kiểm tra các cơ quan chính trong khoang bụng. Những cơ quan này bao gồm túi mật, thận, gan, tuyến tụy và lá lách. Phình động mạch chủ bụng, hoặc phình động mạch chủ, là một phần của động mạch chính của cơ thể (động mạch chủ). Trên thực tế, các bác sĩ khuyên các đối tượng là nam giới từ 65 đến 75 tuổi hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc nên siêu âm ổ bụng nhằm sàng lọc được chứng phình động mạch chủ trên sớm. Việc sàng lọc như vậy không được khuyến nghị cho những người chưa bao giờ hút thuốc. Nhưng nó có thể được thực hiện nếu bạn có các triệu chứng hoặc tiền sử gia đình bị phình động mạch chủ.

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có bất kỳ một trong những tình trạng sau đây, siêu âm ổ bụng tổng quát có thể sẽ được chỉ định thực hiện:

• Tìm nguyên nhân đau bụng;
• Tìm nguyên nhân nhiễm trùng thận;
• Theo dõi hoặc chẩn đoán khối u và ung thư;
• Chẩn đoán hoặc điều trị cổ trướng;
• Tìm hiểu tại sao có sự sưng tại một cơ quan trong ổ bụng;
• Tìm kiếm thiệt hại sau một chấn thương;
• Tìm sỏi trong thận hoặc túi mật;
• Tìm nguyên nhân của các xét nghiệm máu bất thường như xét nghiệm chức năng gan hoặc xét nghiệm nước tiểu;
• Tìm nguyên nhân gây sốt.

Ngoài ra, siêu âm ổ bụng cũng có thể được sử dụng để giúp hướng dẫn bác sĩ của bạn trong việc thực hiện một số thủ thuật nhất định. Ví dụ:

• Trong quá trình sinh thiết bụng, bác sĩ có thể sử dụng siêu âm ổ bụng để xem nơi cần đặt kim để lấy một lượng mẫu vừa đủ.
• Siêu âm ổ bụng có thể giúp bác sĩ hút dịch từ u nang hoặc áp xe.
• Bác sĩ có thể sử dụng siêu âm ổ bụng để kiểm tra lưu lượng máu bên trong bụng của bạn.

3. Siêu âm ổ bụng có tác dụng gì?

Siêu âm ổ bụng tổng quát được bác sĩ chỉ định nhằm hỗ trợ trong tầm soát bệnh lý nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. Mỗi cơ quan trong cơ thể khi được chỉ định siêu âm nếu có kết quả bất thường thì ý nghĩa của kết quả siêu âm sẽ dựa vào cơ quan đó để phân tích. Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào. Siêu âm ổ bụng có thể chỉ ra các tình trạng như:

• Chứng phình động mạch chủ bụng;
• Áp xe;
• Viêm ruột thừa;
• Viêm túi mật;
• Sỏi mật;
• Thận ứ nước;
• Sỏi thận;
• Viêm tụy (viêm ở tuyến tụy);
• Lách to (lách to);
• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa;
• Khối u ở gan;
• Tắc nghẽn đường mật;
• Xơ gan.

Khi bạn được chỉ định thực hiện siêu âm ổ bụng tổng quát, hãy hỏi bác sĩ xem bạn có thể tiếp tục uống nước và uống thuốc như bình thường trước khi siêu âm hay không. Thông thường bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn từ khoảng từ 8 đến 12 giờ trước khi siêu âm. Đó là vì khi thức ăn chưa tiêu hóa trong dạ dày hoặc nước tiểu trong bàng quang có thể làm chặn sóng âm thanh, khiến cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên thực hiện khó có được hình ảnh rõ ràng. Trước khi siêu âm ổ bụng, bạn có thể sẽ được yêu cầu thực hiện:

• Thay áo choàng bệnh viện;
• Loại bỏ bất kỳ đồ trang sức nào;
• Cất đồ vật có giá trị trong tủ khóa gần phòng siêu âm.

Trong quá trình siêu âm ổ bụng:

• Để siêu âm bụng, bạn nằm ngửa trên bàn khám. Bác sĩ sẽ bôi một loại gel đặc biệt lên vùng bụng của bạn. Gel kết hợp hoạt động với thiết bị siêu âm để cung cấp hình ảnh tốt hơn.
• Nhà cung cấp nhẹ nhàng ấn thiết bị vào bụng, di chuyển qua lại. Thiết bị gửi tín hiệu đến máy tính. Máy tính tạo ra những hình ảnh cho thấy dòng máu chảy qua các cấu trúc ở vùng bụng như thế nào.
• Siêu âm bụng mất khoảng 30 – 45 phút để hoàn thành.

Sau khi siêu âm ổ bụng: Bạn sẽ có thể trở lại hoạt động bình thường ngay sau đó. Từ những thông tin đã cung cấp, bạn có thể thấy được rằng siêu âm ổ bụng nói riêng và siêu âm nói chung có một vai trò lớn trong tầm soát bệnh lý, đây được đánh giá là một mảnh ghép không thể thiếu tại một phòng khám đa khoa, siêu âm giúp bác sĩ thực hiện sàng lọc bệnh tật tốt hơn trước khi đưa ra bất cứ phác đồ điều trị nào.

Nguồn: mayoclinic.org; healthline.com.