Trong bài viết này, chúng tôi hướng dẫn bạn tìm hiểu sâu hơn về chế độ ăn Detox từ góc nhìn khoa học, tập trung khám phá mối liên hệ giữa Detox và những lợi ích mà nó mang lại, những lời hứa hẹn thú vị về sức khỏe và sắc đẹp. Chúng tôi cũng sẽ giải thích một cách chi tiết cơ chế hoạt động của Detox và khả năng áp dụng thực tế của nó trong hành trình theo đuổi mục tiêu giảm cân, giảm mỡ. Liệu Detox có thực sự hiệu quả như những lời hứa, và đâu là bằng chứng khoa học đằng sau những tiềm năng này?
Hiện nay, chưa có một định nghĩa cụ thể và thống nhất về chế độ ăn Detox. Nhìn tổng quan, chế độ ăn Detox - còn được biết đến với tên gọi như chế độ làm sạch, chế độ thanh lọc - là các biện pháp can thiệp ngắn hạn (thường kéo dài từ 2 - 21 ngày) nhằm mục tiêu thải độc tố ra khỏi cơ thể, hỗ trợ quá trình giảm cân và nâng cao chất lượng sức khỏe.
Chế độ ăn Detox không chỉ bao gồm một quy trình cố định mà có thể tận dụng nhiều phương pháp khác nhau, từ nhịn ăn hoàn toàn, chế độ ăn uống dựa trên nước trái cây cho đến việc thay đổi hoàn toàn nguồn thực phẩm. Những biện pháp này thường đi kèm với việc sử dụng các loại thuốc nhuận tràng, thuốc lợi tiểu, các loại vitamin, khoáng chất và/hoặc những "thực phẩm tẩy rửa" (cleansing food).
Dưới góc độ y khoa, chúng ta sẽ thấy một số phương pháp Detox được ưa chuộng - sẽ được trình bày cụ thể trong bảng 1. Những phương pháp này thường được các bác sĩ giới thiệu nhằm phòng ngừa hoặc điều trị một số tình trạng y khoa như rối loạn tiêu hóa, viêm nhiễm, rối loạn tự miễn, hội chứng mệt mỏi mãn tính (CFS - Chronic Fatigue Syndrome), đau cơ xương khớp và phục vụ cho mục tiêu giảm cân.
Bảng: Một số phương pháp DETOX phổ biến và bằng chứng khoa học đi kèm
Phương pháp | Thời gian | Thực phẩm | Mục tiêu | Bằng chứng khoa học |
The Master Cleanser, Lemon Detox Diet | 10 ngày | Côngthức lemonade gồm có chanh, nước tinh khiết, ớt cayenne và xi-rô cây. Ngoài ra, muối biển và trà thảo dược nhuận tràng cũng được sử dụng trong chế độ này. | Thải độc Giảm cân Sáng da, tóc bóng mượt và móng chắc khỏe. | Thử nghiệm lâm sàng tại Hàn Quốc trên 84 phụ nữ thừa cân cho thấy Lemon Detox Diet có tác dụng giảm mỡ thông qua việc hạn chế calo trong chế độ ăn và có thể hỗ trợ giảm yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch liên quan đến chỉ số hs-CRP mà không gây ảnh hưởng đáng kể đến chỉ số huyết học. |
The Liver Cleansing Diet | 8 tuần | Ăn chay Giàu xơ Chất béo thấp Không sử dụng sữa và chế phẩm từ sữa Hạn chế tối đa thực phẩm chế biến sẵn Có thể kết hợp thuốc bổ gan và muối Epsom | Cải thiện chức năng gan Tăng mức năng lượng Loại bỏ độc tố, giảm viêm và các bệnh thoái hóa Cải thiện chức năng miễn dịch và chuyển hóa chất béo Kiểm soát cân nặng | Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của chế độ này. |
Martha’s Vineyard Detox Diet | 21 ngày | Súp và nước ép từ rau củ quả Trà thảo dược Các loại bột, viên nén, cocktail hay men tiêu hóa với công thức đặc biệt | Giảm 9,5kg Thải độc Tăng cường sinh lực | Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của chế độ này |
The Clean Cleanse | 21 ngày | Bữa sáng và buổi tối dùng viên nang probiotic, thực phẩm chức năng làm sạch (cleanse supplements) và thức uống làm sạch (cleanse shakes) Bữa trưa tránh những thức ăn chứa gluten, chế phẩm từ sữa, bắp, đậu nành, thịt heo, thịt bò, đường tinh luyện, một số loại rau và trái cây. | Thải độc Cải thiện làn da Cải thiện giấc ngủ và sức khỏe tinh thần Cải thiện chức năng tiêu hóa, năng lượng Giảm đầy bụng, táo bón, nhức đầu và đau khớp | Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của chế độ này |
Weekend wonder Detox | 48 giờ | Các món salad giàu protein Thực phẩm thúc đẩy thải độc Liệu pháp spa Thuốc thảo dược Kết hợp lối sống khỏe mạnh | Thải độc Cải thiện chức năng cơ quan Cơ thể khỏe mạnh Tăng cường sắc đẹp | Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của chế độ này |
Fat flush | 2 tuần | Các bữa chính được thay thế bằng nước nam việt quất, nước chanh nóng, cocktail pha sẵn, thực phẩm bổ sung Các bữa ăn nhỏ giàu protein và rau củ quả | Thải độc Giảm stress Giảm cân Cải thiện chức năng gan | Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của chế độ này |
BluePrint Cleanse | 3 ngày | 6 bữa ăn với những rau quả và nước trái cây chuẩn bị sẵn | Thải độc | Chưa có đủ bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của chế độ này |
The Hubbard Purification Rundown. | Vài tuần | Kết hợp Niacin theo liều được đề xuất cùng với bổ sung vitamin A, B, C, D và E Tập thể dục mỗi ngày kèm với bữa ăn cân bằng dinh dưỡng Hạn chế cồn và thuốc Xông hơi ≤ 5 giờ mỗi ngày | Thải độc từ mô mỡ dự trữ Cải thiện trí nhớ và trí thông minh Giúp trị số huyết áp và cholesterol tốt hơn | Dược áp dụng cho 14 lính cứu hỏa đang bị suy giảm trí nhớ nghiêm trọng sau khi tiếp xúc với biphenyls polychlorin hóa (PCB) ở mức độ cao trong một vụ cháy máy biến áp. Ngoài ra, chế độ ăn này đã được đánh giá lâm sàng trên 484 người phơi nhiễm chất độc sau vụ tấn công và làm sụp đổ tòa tháp khổng lồ của Trung tâm Thương mại Thế giới. Kết quả cho thấy có sự cải thiện triệu chứng thực thể, kết quả xét nghiệm chức năng tuyến giáp, tiền đình, chức năng nhận thức và giảm nhu cầu dùng thuốc. |
Kiểm soát cân nặng bằng cách kiểm soát lượng calo ăn vào thấp hơn lượng calo tiêu thụ chính là yếu tố quan trọng trong giảm cân. Đây cũng là điểm chính yếu của nhiều chế độ ăn Detox. Detox đã tận dụng phương pháp tiêu thụ ít calo hơn nhu cầu năng lượng của cơ thể tạo ra tình trạng thiếu năng lượng dẫn đến giảm cân. Cơ thể sau đó chuyển sang sử dụng chất béo tích trữ làm nguồn nguyên liệu, đồng thời đóng góp vào giảm mỡ.
Chế độ ăn Detox thường nhấn mạnh việc tiêu thụ các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt. Những lựa chọn dinh dưỡng này cung cấp các loại vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết, đặc biệt là chất xơ không hòa tan giúp tăng cường cảm giác no bằng cách tăng khối lượng thức ăn tiêu thụ, điều chỉnh cảm giác thèm ăn và hỗ trợ công cuộc quản lý cân nặng.
Chế độ ăn Detox khuyến khích loại bỏ thực phẩm chế biến như đồ chiên rán và thực phẩm chứa chất bảo quản. Việc loại bỏ những thực phẩm này giúp giảm lượng calo và chất béo không lành mạnh, đồng thời giúp cơ thể tập trung vào việc thanh lọc và chuyển hóa chất béo.
Tóm lại, chế độ ăn Detox dù phổ biến thu hút sự quan tâm của giới giảm cân nhưng các bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả của chế độ ăn này còn hạn chế. Để đạt được mục tiêu giảm cân bền vững và giảm mỡ thì cần áp dụng một phương pháp toàn diện bao gồm chế độ ăn lành mạnh, tập thể dục đều đặn và các thói quen sống lành mạnh. Bất kỳ thay đổi chế độ ăn nào cũng nên có sự tư vấn và hỗ trợ từ nhân viên y tế để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả.
Ngày nay, để có thể giảm cân hiệu quả và an toàn, bạn cần tham khảo các phương pháp giảm cân khoa học, được tư vấn bởi các bác sĩ, chuyên gia trong lĩnh vực này. Hiện nay, có 1 phương pháp giảm cân đa trị liệu đã được nhiều người đánh giá rất cao. Phương pháp này không chỉ đào thải, tiêu hao mỡ cấp độ tế bào mà còn giúp bạn tầm soát sức khỏe và bệnh nền 1 cách hiệu quả. Trước khi thực hiện liệu pháp tiêu hao năng lượng, bạn sẽ được các bác sĩ tiến hành xét nghiệm máu, đo chỉ số khối cơ thể BMI… từ đó có kế hoạch về chế độ dinh dưỡng, tập luyện và liệu phù hợp. Sau mỗi buổi, cơ thể sẽ có sự chuyển hóa tốt hơn, đủ năng lượng cho mọi hoạt động mà không gây tích tụ mỡ dư thừa, không có cảm giác thèm ăn nên không có nhu cầu nạp thêm năng lượng. Liệu pháp tiêu hao năng lượng phù hợp với phụ nữ sau sinh, những người bận rộn hoặc đã áp dụng nhiều biện pháp giảm cân nhưng vẫn thất bại.
Tài liệu tham khảo
1. Kim JY. Optimal Diet Strategies for Weight Loss and Weight Loss Maintenance. J Obes Metab Syndr. 2021;30(1):20-31. doi:10.7570/jomes20065
2. Most J, Redman LM. Impact of calorie restriction on energy metabolism in humans. Exp Gerontol. 2020;133:110875. doi:10.1016/j.exger.2020.110875
3. Klein AV, Kiat H. Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. J Hum Nutr Diet. 2015;28(6):675-686. doi:10.1111/jhn.12286
4. National Center for Complementary and Integrative Health. Detoxes and Cleanses: What You Need To Know.
5. Kim MJ, Hwang JH, Ko HJ, Na HB, Kim JH. Lemon Detox diet reduced body fat, insulin resistance, and serum hs-CRP level without hematological changes in overweight Korean women. Nutr Res. 2015;35(5):409-420. doi:10.1016/j.nutres.2015.04.001
6. Tahreem A, Rakha A, Rabail R, et al. Fad Diets: Facts and Fiction. Front Nutr. 2022;9:960922. Published 2022 Jul 5. doi:10.3389/fnut.2022.960922
7. Townsend Letter. Chemical Exposures at the World Trade Center.
11
Bài viết hữu ích?
Bài viết hữu ích?
11
Bài viết hữu ích?