Chỉ số LYM trong xét nghiệm máu như thế nào là cao, thấp, bình thường?

1. Chức năng của tế bào Lympho

Trước khiTrước khi tìm hiểu tại sao chỉ số LYM trong xét nghiệm máu tăng hay chỉ số LYM trong xét nghiệm máu giảm, chúng ta cần tìm hiểu khái quát về loại tế bào bạch cầu này. Theo bác sĩ, ứng với mỗi 600 đến 700 tế bào hồng cầu là 1 tế bào bạch cầu. Bạch cầu phân bố khắp cơ thể nhưng một khi các vi sinh vật (như vi khuẩn hoặc virus) xâm nhập thì chúng sẽ ngay lập tức tập hợp lại để tiêu diệt.

Một trong những tế bào bạch cầu được biết đến cho đến hiện này là tế bào lympho được hình thành tại tủy xương, bao gồm 2 loại:

• Tế bào B hay tế bào bạch cầu Lympho B: Vai trò của chúng là tạo ra kháng thể, qua đó tiêu diệt các chất lạ hoặc đánh dấu chúng để các tế bào khác tấn công.
• Tế bào T hay tế bào bạch cầu Lympho T: Loại tế bào lympho này có nhiệm vụ phá hủy bất kỳ tế bào nào của cơ thể đã bị virus hoặc tế bào ác tính xâm chiếm.

Ngoài ra còn có một loại tế bào Lympho khác được gọi là tế bào giết tự nhiên (Natural Killer - NK). Những tế bào này có thể tiêu diệt các tế bào ác tính mà không cần yếu tố kích hoạt trước. Và đây là điểm khác biệt lớn nhất so với tế bào T khi chúng cần được kích hoạt bởi một tế bào miễn dịch khác.

Các tế bào bạch cầu Lympho có thể ghi nhớ kháng nguyên, bản chất là những chất lạ kích thích phản ứng miễn dịch của cơ thể bao gồm vi khuẩn, virus và độc tố. Sau khi tiếp xúc với một kháng nguyên, một số tế bào Lympho sẽ phát triển thành các tế bào ghi nhớ. Khi các tế bào ghi nhớ này tiếp xúc với kháng nguyên đó lần thứ 2 sẽ tạo ra phản ứng đối kháng nhanh chóng và đặc hiệu.

2. Cách xác định chỉ số LYM trong xét nghiệm máu

HHiện nay có một số xét nghiệm máu có thể kiểm tra tế bào bạch cầu, bao gồm tế bào Lympho. Trong đó, xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) là xét nghiệm cơ bản nhất để xác định các chỉ số máu khác nhau, bao gồm:

• Tế bào hồng cầu;
• Tế bào bạch cầu;
• Tế bào tiểu cầu;
• Hemoglobin: Một loại protein trong máu có nhiệm vụ mang oxy;
• Hematocrit (Hct) là tỷ lệ tế bào hồng cầu so với huyết tương.

Nếu chỉ cần xét nghiệm công thức máu toàn bộ, bệnh nhân có thể không cần phải nhịn ăn trước đó và vẫn sinh hoạt bình thường. Nhân viên y tế sẽ lấy mẫu máu của bệnh nhân và gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

Một xét nghiệm tìm tế bào Lympho tiếp theo là xét nghiệm phân tích tế bào theo dòng chảy (Flow Cytometry). Đây là cận lâm sàng thường được sử dụng để xem xét nhiều loại tế bào máu khác nhau với ưu điểm chi tiết hơn công thức máu toàn bộ và đặc biệt có thể định lượng được các dòng tế bào Lympho. Nhân viên y tế vẫn sẽ lấy mẫu máu của bệnh nhân và gửi đến phòng xét nghiệm. Một kỹ thuật viên sẽ xử lý mẫu máu và cho vào máy đo lưu lượng dòng chảy. Loại máy xét nghiệm này sẽ chiếu tia laser với đầu dò chuyên biệt. Khi các tế bào máu đi qua tia laser, chúng sẽ tán xạ ánh sáng theo một số kiểu nhất định và được phát hiện bởi máy đo tế bào dòng chảy. Điều này cho phép đếm số lượng và loại tế bào trong mẫu máu của bệnh nhân, khi đó hàng ngàn tế bào có thể được phân tích chỉ trong vài phút.

Xét nghiệm tiếp theo cần tìm hiểu là đếm số lượng tế bào Lympho. Giới hạn bình thường của số lượng tế bào Lympho có thể khác nhau giữa các phòng xét nghiệm. Bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ về kết quả xét nghiệm LYM của bản thân và ý nghĩa của các con số.

Số lượng tế bào Lympho bình thường phụ thuộc vào độ tuổi. Đối với người trưởng thành, số lượng tế bào Lympho bình thường từ 1.000 đến 4.800/microlit máu. Đối với trẻ em, con số bình thường là từ 3.000 đến 9.500 tế bào/microlit máu.

3. Chỉ số LYM trong xét nghiệm máu cao khi nào?

Lymphocytosis là tình trạng chỉ số LYM trong xét nghiệm máu cao hơn giới hạn bình thường, đa phần là do cơ thể đang chống lại tác nhân nhiễm trùng. Tình trạng này đa số chỉ là tạm thời và thường biến mất khi tình trạng cơ bản được cải thiện. Nhưng đôi khi chỉ số LYM trong xét nghiệm máu tăng lại là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng.

Một số nguyên nhân sau đây khiến chỉ số LYM trong xét nghiệm máu cao:

• Viêm gan;
• HIV/AIDS;
• Giang mai;
• Lao;
• Suy giảm;
• Bệnh ho gà
• Bệnh bạch cầu Lymphocytic cấp tính
• Bệnh bạch cầu Lymphocytic mãn tính;
• Ung thư hạch.

Theo bác sĩ, chỉ số LYM trong xét nghiệm máu cao hơn 3.000 tế bào trong 1 microlit máu ở người tưởng thành và hơn 9.000 ở trẻ em là bất thường. Tuy nhiên giới hạn tăng của tế bào Lympho có thể thay đổi đôi chút tùy thuộc vào loại xét nghiệm cụ thể.

Để chẩn đoán nguyên nhân tăng bạch cầu Lympho, bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhân về tiền sử bệnh và các triệu chứng, sau đó tiến hành các bước thăm khám sức khỏe. Bên cạnh các xét nghiệm máu như công thức máu toàn bộ và phân tích tế bào dòng chảy, bác sĩ cũng có thể yêu cầu sinh thiết tủy xương để xác định chính xác hơn.

4. Chỉ số LYM trong xét nghiệm máu thấp khi nào?

Giảm số lượng bạch cầu lympho là tình trạng cơ thể không có đủ tế bào lympho cần thiết. Nếu chỉ số LYM trong xét nghiệm máu thấp hơn 1.000 trên mỗi microlit máu sẽ được xác định là giảm bạch cầu Lympho ở người lớn. Ở trẻ em, chỉ số LYM trong xét nghiệm máu thấp là khi có ít hơn 3.000 tế bào trên mỗi microlit máu.

Một số tình trạng có thể làm số lượng tế bào lympho T giảm thấp, trong khi những bệnh khác lại khiến số lượng tế bào lympho B giảm hơn bình thường.

Một số nguyên nhân sau đây có thể khiến chỉ số LYM trong xét nghiệm máu thấp:

• Các bệnh về máu, như bệnh Hodgkin;
• Rối loạn tự miễn dịch, như Lupus;
• Các bệnh truyền nhiễm, như bệnh lao, AIDS và viêm gan siêu vi;
• Xạ trị và hóa trị ung thư;
• Liệu pháp ức chế miễn dịch bằng Steroid.

Ngoài ra còn có một số tình trạng di truyền rất hiếm gặp gây giảm bạch cầu lympho, bao gồm:

• Mất điều hòa giãn mạch;
• Dị thường DiGeorge
• Hội chứng suy giảm miễn dịch kết hợp nghiêm trọng;
• Hội chứng Wiskott-Aldrich‌.

Trên đây là những thông tin quan trọng về chỉ số LYM trong xét nghiệm máu thấp. Nếu có nhu cầu thực hiện xét nghiệm quan trọng này bạn nên đến các cơ sở y tế, bệnh viện lớn để được thăm khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên môn.