Chất béo bão hoà và không bão hoà giống/khác nhau thế nào?

1. Chất béo bão hoà là gì?

Chất béo bão hoà là dạng chất béo có cấu trúc hoá học bão hoà với các nguyên tử hydro và không có liên kết đôi trong cấu trúc này. Chính vì cấu trúc hoá học này mà chất béo bão hoà thường ở thể rắn trong nhiệt độ phòng (ví dụ như bơ). Các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hoà gồm có:

• Thịt động vật như thịt bò, thịt lợn, thịt gia cầm
• Các loại dầu thực vật như hạt cọ, dầu dừa
• Các sản phẩm từ sữa như phô mai, bơ và sữa
• Thịt chế biến: xúc xích, thịt xông khói
• Đồ ăn nhẹ đóng gói sẵn: bánh quy giòn, khoai tây chiên, bánh ngọt

Theo khuyến cáo lượng chất béo bão hoà tiêu thụ mỗi ngày nên thấp hơn 6% tổng calo tiêu thụ hàng ngày sẽ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Việc tiêu thụ nhiều chất béo bão hoà có thể làm tăng LDL-Cholesterol hay cholesterol xấu là nguyên nhân trực tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

2. Chất béo không bão hoà là gì?

Chất béo không bão hoà có cấu trúc hoá học chứa một hoặc nhiều liên kết đôi và thường tồn tại dưới dạng lỏng ở nhiệt độ phòng. Có 2 loại chất béo không bão hoà phổ biến gồm:

• Chất béo không bão hoà đơn: là loại chất béo bão hoà chỉ có 1 liên kết đôi trong cấu trúc, đại diện tiêu biểu là dầu canola và dầu oliu
• Chất béo không bão hoà đa: là loại chất béo không bão hoà có chứa từ hai liên kết đôi trở lên trong cấu trúc hoá học, đại diện tiêu biểu là dầu hướng dương, dầu ngô.

Theo khuyến cáo, chất béo không bão hòa đơn và không bão hoà đa nên chiếm phần lớn lượng chất béo hàng ngày. Các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo không bão hoà gồm có:

• Quả hạch
• Dầu thực vật
• Một số loại cá như cá hồi, cá cơm chứa nhiều axit béo không bão hoà đặc biệt là omega-3
• Quả oliu
• Quả bơ

3. Chất béo bão hòa khác gì không bão hoà?

Có thể thấy chất béo bão hoà và không bão hoà khác nhau cơ bản nhất về cấu trúc hoá học cấu tạo nên hai loại chất béo này. Bên cạnh đó, việc sử dụng chất béo bão hoà được chứng minh làm tăng lipid máu, bao gồm cả cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) từ đó làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và bệnh lý đái tháo đường type 2. Trong khi ngược lại, việc sử dụng chất béo không bão hoà đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là hệ tim mạch. Tuy nhiên việc thay thế chất béo bão hoà chỉ có lợi khi sử dụng chất béo không bão hoà chứ việc thay thế bằng đường hoặc carbohydrate chế biến vẫn có thể gây ra nhiều tác động xấu tới sức khoẻ.

4. Nên lựa chọn loại chất béo nào cho chế độ ăn hàng ngày?

Bất cứ ai cũng cần chất béo để duy trì hoạt động sống. Tuy nhiên việc kiểm soát số lượng và loại chất béo tiêu thụ có thể cải thiện đáng kể sức khỏe của bạn. Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo nên hạn chế lượng chất béo bão hoà ăn vào dưới 120 calo, tương đương 13g mỗi ngày đối với chế độ ăn 2000 calo. Ngoài ra, tổng lượng chất béo nên nằm trong khoảng từ 20-35% tương đương 44-77g chất béo trong chế độ ăn 2000 calo.

Các nghiên cứu cũng đã chứng minh một số chế độ ăn nhiều chất béo không bão hoà lành mạnh, ít carbohydrate như chế độ ăn Địa Trung Hải có thể có lợi cho sức khoẻ tổng thể. Cuối cùng, tuỳ thuộc vào nhu cầu năng lượng, đặc điểm nghề và di truyền, độ tuổi mà mỗi người sẽ có một nhu cầu dinh dưỡng đa lượng phù hợp.

Ngày nay, nếu bạn muốn giảm cân hiệu quả thì bạn có thể tham khảo liệu pháp tiêu hao năng lượng giúp tiêu hao mỡ cấp độ tế bào. Phương pháp này sử dụng vitamin & khoáng chất để thúc đẩy sự chuyển hóa mỡ theo cơ chế tự nhiên, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Trước khi thực hiện, bạn sẽ được đánh giá sức khỏe tổng thể và bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ giảm cân phù hợp với từng người dựa trên kết quả xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, chỉ số khối cơ thể (BMI). Trong suốt quá trình thực hiện liệu trình sẽ luôn có bác sĩ theo sát, lên kế hoạch dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với thể trạng của từng người.