Cách làm chậm lão hóa não

1. Tại sao cần phải làm chậm lão hóa não?

Bộ não kiểm soát nhiều khía cạnh của tư duy, ghi nhớ, lập kế hoạch và tổ chức, ra quyết định,... Những khả năng nhận thức này ảnh hưởng đến khả năng chúng ta thực hiện sinh hoạt hàng ngày và liệu chúng ta có thể sống tự lập hay không. Những thay đổi trong suy nghĩ là thường gặp khi mọi người già đi. Ví dụ, người lớn tuổi có thể tìm từ và gọi tên chậm hơn, khó thực hiện nhiều công việc cùng lúc, giảm nhẹ khả năng chú ý,…

Tuy nhiên, lão hóa cũng có thể mang lại những thay đổi nhận thức tích cực. Ví dụ, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người lớn tuổi có vốn từ vựng lớn hơn và hiểu biết sâu sắc hơn về ý nghĩa của từ so với người trẻ tuổi. Những người lớn tuổi cũng có thể đã học được từ kiến ​​thức và kinh nghiệm tích lũy nhiều năm của họ. Bất chấp những thay đổi về nhận thức có thể xảy ra cùng với tuổi tác, người lớn tuổi vẫn có thể làm nhiều việc mà họ yêu thích như học các kỹ năng mới, hình thành ký ức mới, cải thiện vốn từ vựng và kỹ năng ngôn ngữ…

Chúng ta không thể điều khiển bộ não của ngưng lão hóa. Nhưng theo các chuyên gia, xây dựng những thói quen tốt và lối sống lành mạnh có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa não bộ, giúp đầu óc bạn luôn minh mẫn khi có tuổi.

2. Làm thế nào để chậm quá trình lão hóa não?

Dưới đây là những cách bạn có thể áp dụng để duy trì sức khỏe não bộ:

2.1. Làm chậm lão hóa não bằng cách giữ đường ruột khỏe mạnh

Dù bạn đang còn trẻ hay ở tuổi xế chiều, không bao giờ là quá muộn để làm chậm lão hóa não. Trong đó, giữ cho đường ruột khỏe mạnh là một cách làm chậm quá trình lão hóa não bộ đơn giản và hiệu quả.

Theo các nghiên cứu, những người bị trầm cảm rất thiếu một số loại vi khuẩn đường ruột. Các sợi synuclein - một dấu hiệu đặc trưng của bệnh Parkinson - xuất hiện đầu tiên trong ruột trước khi lan đến não. Những thay đổi về vi khuẩn đường ruột là lý do tại sao chế độ ăn nhiều chất béo có thể ngăn ngừa co giật ở những người bị động kinh.

Rất nhiều nghiên cứu đang đưa ra cùng một thông điệp: Sức khỏe đường ruột tác động đến những gì xảy ra trong đầu bạn. Chính vì thế mà để làm chậm quá trình lão hóa não bộ, bạn cần phải giữ cho đường ruột khỏe mạnh. Dưới đây là một số lời khuyên mà bạn có thể áp dụng để giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru:

• Uống nhiều nước suốt cả ngày.
• Vệ sinh răng miệng tốt.
• Ăn đúng giờ.
• Sử dụng thức ăn có nguồn gốc thực vật.
• Giữ một lối sống năng động: Đi bộ hàng ngày, tập thể dục nhịp điệu, …

Những thói quen này thúc đẩy hệ vi sinh vật đường ruột cân bằng hơn, giúp làm chậm lão hóa não.

2.2. Làm thế nào để chậm quá trình lão hóa não? Hãy vui chơi nhiều hơn

Hầu hết những người phạm tội nghiêm trọng đều có một điểm chung là họ chưa bao giờ chơi đùa khi còn nhỏ. Vui chơi rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần của trẻ em vì nó giúp chúng thành những người lớn hạnh phúc khi lớn lên. Không chỉ vậy, vui chơi còn quan trọng khi chúng ta trưởng thành. Theo các nhà nghiên cứu, nếu không được vui chơi, người lớn có thể cảm thấy suy sụp hoặc kiệt sức mà không biết lý do tại sao.

Vui chơi không mang lại lợi ích vật chất hay một kết quả cụ thể, nó thúc đẩy động lực nội tại. Các hoạt động thúc đẩy động lực nội tại khiến chúng ta hạnh phúc hơn, tò mò và tràn đầy năng lượng. Chúng thậm chí có thể giúp chúng ta tìm thấy những đam mê mới hoặc khám phá những lĩnh vực mới một cách sâu sắc hơn.

Dưới đây là 3 cách đơn giản để có được nhiều điều thú vị hơn trong cuộc sống:

• Chơi thể thao: Khiêu vũ, trượt băng, chơi nhạc cụ. Bất kỳ hình thức vận động tích cực nào không có áp lực về thời gian hoặc kết quả cụ thể đều phù hợp.
• Chơi với đồ vật: Sử dụng tay của bạn để tạo ra thứ gì đó mà bạn thích. Nó có thể là bất cứ thứ gì: Vẽ những thứ ngẫu nhiên, điêu khắc, chơi với các hình khối.
• Hoạt động xã hội: Từ tham gia nói chuyện phiếm đến dựng lều cắm trại với bạn bè đều là những hoạt động giúp bạn vui vẻ và hạnh phúc hơn.

Làm những việc vui vẻ hoặc đôi khi ngớ ngẩn là chìa khóa giúp bạn khỏe mạnh về tinh thần và làm chậm quá trình lão hóa não bộ.

2.3. Làm chậm quá trình lão hóa não bộ bằng cách học các kỹ năng phức tạp

Nói nhiều hơn một ngôn ngữ làm chậm quá trình lão hóa não bộ và giảm nguy cơ sa sút trí tuệ, suy giảm nhận thức. Thực hành một kỹ năng kích thích sự phát triển của tế bào thần kinh và tạo ra các đường dẫn truyền thần kinh mới của bộ não.

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học Tâm lý, các nhà nghiên cứu đã chia những người trưởng thành từ 60 đến 90 tuổi thành hai nhóm. Họ yêu cầu nhóm đầu tiên học các kỹ năng phức tạp, chẳng hạn như chụp ảnh kỹ thuật số, trong khi nhóm thứ hai học các hoạt động cơ bản hơn, chẳng hạn như giải ô chữ. Chỉ sau 90 ngày, nhóm thực hành kỹ năng phức tạp đã đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc đối với trí nhớ ngắn hạn và dài hạn của họ. Ngược lại, những lợi ích này không có ở nhóm chỉ thực hiện kỹ năng đơn giản.

Những kết quả này cho thấy rằng những kỹ năng mang thích thách thức và đưa bạn ra khỏi vùng thoải mái của mình là cách để làm chậm lão hóa não, chẳng hạn như học ngoại ngữ, chơi nhạc cụ, lập trình, vẽ, điêu khắc và vũ đạo. Tham gia vào việc học đòi hỏi sự tập trung, trí nhớ và thực hành nhất quán, bởi vì đó là loại kỹ năng có tác động cao nhất đến sức khỏe bộ não của bạn. Làm thế nào để chậm quá trình lão hóa não? Hãy biến việc học các kỹ năng phức tạp thành thói quen.

Bên cạnh 3 giải pháp cốt lõi để làm chậm quá trình lão hóa não bộ, xây dựng một lối sống lành mạnh là điều cần thiết để bạn luôn giữ được đầu óc minh mẫn khi có tuổi, cụ thể:

• Tập thể dục: Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng cơ bắp cũng giúp ích cho tâm trí. Tập thể dục thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và tăng cường kết nối giữa các tế bào não. Điều này dẫn đến bộ não hoạt động hiệu quả, linh hoạt, thích nghi hơn và tăng hiệu suất. Bên cạnh đó, tập thể dục cũng làm giảm huyết áp, cải thiện mức cholesterol, cân bằng đường máu và giảm căng thẳng tinh thần, … Tất cả những điều này có thể giúp làm chậm lão hóa não.
• Cải thiện chế độ ăn uống: Dinh dưỡng tốt có thể giúp ích cho sức khỏe não bộ và thể chất. Ví dụ, những người ăn chế độ ăn Địa Trung Hải chú trọng trái cây, rau, cá, các loại hạt, dầu không bão hòa và các nguồn protein thực vật ít có khả năng bị suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.
• Cải thiện huyết áp: Huyết áp cao ở tuổi trung niên làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức ở tuổi già. Sống tích cực hơn bằng cách tập thể dục thường xuyên, hạn chế uống rượu ở mức 2 ly mỗi ngày, giảm căng thẳng và ăn uống hợp lý là điều cần thiết để ổn định huyết áp và làm chậm quá trình lão hóa não bộ.
• Cải thiện đường máu: Bệnh tiểu đường là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với chứng sa sút trí tuệ. Bạn có thể phòng tránh bệnh tiểu đường bằng cách ăn uống hợp lý, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát cân nặng.
• Cải thiện lượng cholesterol: Nồng độ cholesterol LDL cao có liên quan đến việc tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Những cách giúp bạn cải thiện mức cholesterol lâu dài là ăn kiêng, tập thể dục, kiểm soát cân nặng và tránh thuốc lá.
• Tránh thuốc lá
• Không lạm dụng rượu bia: Uống quá nhiều rượu là một yếu tố rủi ro chính gây ra chứng mất trí nhớ.
• Quan tâm đến cảm xúc của bạn: Những người lo lắng, chán nản, thiếu ngủ hoặc kiệt sức có xu hướng đạt điểm thấp trong các bài kiểm tra chức năng nhận thức. Điểm số không phải là yếu tố dự đoán nguy cơ suy giảm nhận thức ở người già, thế nhưng sức khỏe tinh thần tốt và giấc ngủ ngon chắc chắn là những mục tiêu quan trọng trong cuộc sống.
• Bảo vệ đầu: Chấn thương đầu từ trung bình đến nặng, ngay cả khi không được chẩn đoán chấn động não đều làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức.

Mọi người đều có khả năng tạo ra nhiều tế bào thần kinh hơn và đây là điều giúp làm chậm lão hóa não. Những hiệu quả tích lũy của các thói quen đơn giản nhưng mạnh mẽ như vui chơi tự do, lối sống lành mạnh và học các kỹ năng phức tạp có thể làm trẻ hóa bộ não và giúp bạn sống lâu hơn.