Xét nghiệm máu IGRA là gì?

1. Xét nghiệm máu igra là gì ?

Xét nghiệm IGRA là xét nghiệm máu toàn phần có thể hỗ trợ chẩn đoán nhiễm trùng bệnh lao Mycobacteria. Chúng không giúp phân biệt nhiễm lao tiềm ẩn với bệnh lao. Hai IGRA đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt hiện có sẵn trên thị trường là:

• Thử nghiệm trong ống vàng QuantiFERON®-TB (QFT-GIT);
• Xét nghiệm T-SPOT®.TB (T-Spot)

Xét nghiệm IGRA đo lường khả năng phản ứng miễn dịch của một người đối với vi khuẩn lao. Các tế bào bạch cầu của hầu hết những người bị nhiễm lao sẽ giải phóng interferon-gamma (IFN-g) khi trộn với các kháng nguyên (chất có thể tạo ra phản ứng miễn dịch) có nguồn gốc từ vi  khuẩn lao. Để tiến hành xét nghiệm, mẫu máu tươi được trộn với kháng nguyên và chất đối chứng.

2. Ưu điểm và nhược của xét nghiệm IGRA là gì?

Xét nghiệm máu IGRA có một số ưu điểm so với các xét nghiệm chẩn đoán lao trước đây:

• Chỉ cần một lần thăm khám bệnh nhân để tiến hành xét nghiệm.
• Kết quả có thể có trong vòng 24 giờ.
• Không tăng cường phản ứng được đo bằng các lần kiểm tra tiếp theo.
• Việc tiêm vắc-xin BCG (bacille Calmette-Guérin) trước đây không gây ra kết quả xét nghiệm IGRA dương tính giả.

Những nhược điểm và hạn chế của IGRA là gì?

• Mẫu máu phải được xử lý trong vòng 8-30 giờ sau khi lấy mẫu khi tế bào bạch cầu vẫn còn sống.
• Sai sót trong việc thu thập hoặc vận chuyển mẫu máu hoặc trong quá trình thực hiện và diễn giải xét nghiệm có thể làm giảm độ chính xác của IGRA.
• Các xét nghiệm có thể tốn kém.
• Dữ liệu hạn chế về việc sử dụng IGRA để dự đoán ai sẽ tiến triển thành bệnh lao trong tương lai.
• Dữ liệu hạn chế về việc sử dụng IGRA khi xét nghiệm cho trẻ em dưới 5 tuổi; Những người gần đây đã tiếp xúc với vi khuẩn lao; Người bị suy giảm miễn dịch;

3. Các bước thực hiện xét nghiệm IGRA là gì?

• Đầu tiên, bạn sẽ được xác nhận và sắp xếp xét nghiệm trong phòng thí nghiệm đủ điều kiện và sắp xếp gửi mẫu máu đến phòng thí nghiệm trong thời gian phòng thí nghiệm chỉ định để đảm bảo xét nghiệm mẫu có tế bào máu sống.
• Lấy mẫu máu của bệnh nhân theo hướng dẫn của nhà sản xuất xét nghiệm.
• Đặt lịch tái khám để bệnh nhân nhận kết quả xét nghiệm.
• Dựa trên kết quả xét nghiệm, đưa ra đánh giá tiếp theo và điều trị nếu cần.

Kết quả của xét nghiệm IGRA được giải thích như thế nào? Các diễn giải IGRA dựa trên lượng IFN-g được giải phóng hoặc số lượng tế bào giải phóng IFN-g. Cả diễn giải xét nghiệm định tính tiêu chuẩn (dương tính, âm tính hoặc không xác định) và các phép đo xét nghiệm định lượng (nồng độ Nil, TB và Mitogen hoặc số lượng điểm) đều phải được báo cáo.

Giống như xét nghiệm lao tố trên da (TST), IGRA nên được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán nhiễm trùng lao. Kết quả xét nghiệm dương tính cho thấy bạn có khả năng nhiễm bệnh lao; kết quả âm tính cho thấy khó có khả năng bị nhiễm trùng. Một kết quả không xác định cho thấy khả năng không chắc chắn về việc nhiễm vi khuẩn lao. Kết quả xét nghiệm gần ranh giới cũng cho thấy khả năng không chắc chắn về nhiễm bệnh lao.

Chẩn đoán lao tiềm ẩn yêu cầu người nghi ngờ bệnh lao phải được loại trừ bằng đánh giá y tế. Điều này bao gồm việc kiểm tra các dấu hiệu và triệu chứng gợi ý bệnh lao, chụp X quang ngực và, khi được chỉ định, kiểm tra đờm hoặc các mẫu lâm sàng khác để phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn lao. Các quyết định về chẩn đoán nhiễm bệnh lao cũng nên bao gồm thông tin dịch tễ học và tiền sử gia đình.

4. Ý nghĩa của xét nghiệm IGRA máu 

Xét nghiệm IGRA có thể được sử dụng thay thế cho xét nghiệm lao tố trên da trong mọi những trường hợp mà trước đây được CDC khuyến nghị  làm xét nghiệm lao tố trên da để hỗ trợ chẩn đoán nhiễm trùng lao. Những trường hợp này bao gồm điều tra tiếp xúc, xét nghiệm trong thời kỳ mang thai và sàng lọc nhân viên y tế và những người khác đang được đánh giá hàng loạt về nhiễm trùng bệnh lao. Việc sử dụng xét nghiệm IGRA hoặc xét nghiệm lao tố trên da TST được FDA phê duyệt là phương pháp kiểm tra y tế và sức khỏe cộng đồng được chấp nhận. Tuy nhiên, cần thận trọng trong việc giải thích khi xét nghiệm một số quần thể nhất định do dữ liệu về việc sử dụng IGRA còn hạn chế .

Những đối tượng được ưu tiên sử dụng xét nghiệm IGRA trong chẩn đoán lao:

• Những người đã tiêm vắc xin lao BCG  
• Những người trước đây được chẩn đoán nghi ngờ khi làm xét nghiệm lao tố trên da TST.

Trong khi đó, TST được ưu tiên hơn IGRA khi kiểm tra cho những trẻ dưới 5 tuổi và IGRA thường không nên được sử dụng để xét nghiệm những người có nguy cơ nhiễm trùng thấp và nguy cơ thấp mắc bệnh lao.

Không nên kiểm tra định kỳ với cả TST và IGRA. Tuy nhiên, kết quả từ cả hai xét nghiệm có thể hữu ích trong các trường hợp sau:

• Khi xét nghiệm ban đầu âm tính và:
• Nguy cơ nhiễm trùng, nguy cơ tiến triển thành bệnh và nguy cơ dẫn đến kết quả xấu là rất cao (ví dụ: người nhiễm HIV hoặc trẻ em dưới 5 tuổi tiếp xúc với người mắc bệnh lao truyền nhiễm).
• Có nghi ngờ lâm sàng về bệnh lao (ví dụ: các dấu hiệu, triệu chứng và/hoặc bằng chứng chụp X quang gợi ý bệnh lao) và cần xác nhận nhiễm vi khuẩn lao.

Khi kết quả xét nghiệm IGRA ban đầu là dương tính sẽ giúp tăng thêm bằng chứng về nhiễm trùng và khuyến khích người bệnh sự chấp nhận và tuân thủ điều trị lao tiềm ẩn nhiều hơn so với chỉ TST dương tính.

Ngoài ra, việc lặp lại IGRA hoặc thực hiện TST có thể hữu ích khi kết quả IGRA ban đầu không xác định, ở ranh giới hoặc không hợp lệ và lý do xét nghiệm vẫn tồn tại.

Nhiều kết quả âm tính từ bất kỳ sự kết hợp nào của các xét nghiệm này không thể loại trừ nhiễm trùng lao. Cần thực hiện các bước để giảm thiểu việc xét nghiệm không cần thiết và gây nhầm lẫn đối với những người có nguy cơ thấp.

Việc lựa chọn xét nghiệm phù hợp nhất hoặc kết hợp các xét nghiệm để phát hiện nhiễm bệnh lao phải dựa trên lý do và bối cảnh xét nghiệm, tính sẵn có của xét nghiệm và tổng chi phí xét nghiệm.

5. Vai trò của vắc-xin phòng lao BCG

Vắc-xin BCG (vắc-xin lao) có thể giúp bảo vệ trẻ nhỏ khỏi bị bệnh lao nặng. Sự bảo vệ này mất đi khi mọi người già đi. Những người đã tiêm vắc xin BCG vẫn có thể bị nhiễm lao tiềm ẩn và mắc bệnh lao đang hoạt động.

Nếu bạn đã chủng ngừa BCG và được lựa chọn xét nghiệm IGRA máu hoặc xét nghiệm lao tố bệnh lao trên da TST để chẩn đoán nhiễm trùng lao thì tốt hơn là nên làm xét nghiệm máu IGRA. Điều này là do xét nghiệm máu không bị ảnh hưởng bởi vắc xin BCG và có nghĩa là xét nghiệm máu lao của bạn sẽ chỉ “dương tính” nếu bạn có vi trùng lao trong cơ thể.

Tóm lại, xét nghiệm máu IGRA là bước đột phá trong việc xét nghiệm chẩn đoán bệnh lao với tỷ lệ chính xác cao và nhiều ưu điểm khác so với xét nghiệm lao tố trên da trước đây. Việc chỉ định và giải thích kết quả cần được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn để có được kết quả chính xác nhất cũng như đưa ra hướng điều trị và theo dõi hợp lý cho người bệnh.