Vì sao vitamin D tốt cho não bộ?

1. Vai trò của vitamin D đối với não

Vitamin D là một loại vitamin tan trong lipid, được tổng hợp trong da người khi có sự xúc tác của ánh nắng mặt trời. Vitamin D giữ vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa canxi và duy trì tính toàn vẹn của xương. Ngoài ra, vitamin D cũng hoạt động như một loại hormone steroid do có liên quan đến một số rối loạn chuyển hóa toàn cơ thể như bệnh tim mạch, ung thư, đột quỵ, đái tháo đường. 

Các nghiên cứu mới hiện nay tập trung vào việc làm rõ mối liên hệ giữa vitamin D và chức năng não bộ. Theo Phó giáo sư Thomas Burne (Viện Não bộ và Thần kinh - Đại học Queensland, Úc), hơn 1 tỷ người trên thế giới bị thiếu vitamin D và có mối liên hệ rõ ràng giữa việc thiếu vitamin D với giảm khả năng nhận thức. 

Để giải thích cơ chế cơ bản của hiện tượng này, Burne và các cộng sự đã loại bỏ vitamin D trong chế độ ăn của chuột trưởng thành khỏe mạnh trong 20 tuần. Sau đó, thực hiện các xét nghiệm so sánh với nhóm chuột đối chứng. Kết quả cho thấy, những con chuột thiếu vitamin D có khả năng học hỏi và ghi nhớ điều mới kém hơn so với chuột ở nhóm đối chứng. Đồng thời, kết quả quét não cũng cho thấy sự suy giảm mạng lưới quanh dây thần kinh vùng hải mã - vùng não đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và lưu giữ trí nhớ. 

Từ kết quả trên, các nhà khoa học cho rằng, thiếu vitamin D khiến mạng lưới quanh dây thần kinh vùng hải mã dễ bị tổn thương hơn trước hoạt động thoái hóa của enzyme. Khi các tế bào thần kinh vùng hải mã mất đi mạng lưới kể trên, chúng gặp khó khăn trong việc duy trì kết nối và cuối cùng, dẫn đến tình trạng suy giảm chức năng nhận thức. Quá trình nhận thức tại vùng hải mã suy giảm có thể gây ra một số triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt, mất trí nhớ, biến dạng nhận thức,...

Tuy nhiên, nồng độ vitamin D trong não không liên quan đến bất kỳ dấu hiệu sinh lý nào của bệnh Alzheimer, bao gồm sự tích tụ mảng bám amyloid, bệnh thể Lewy hoặc bằng chứng về đột quỵ. Điều này đồng nghĩa với việc, sự ảnh hưởng của vitamin D đến chức năng não bộ vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ và cần tìm hiểu sâu hơn qua bằng nhiều nghiên cứu tiếp sau. 

2. Cách bổ sung vitamin D để tăng cường hoạt động não

Mặc dù cơ chế của việc thiếu vitamin D ảnh hưởng như thế nào đến chức năng não bộ vẫn chưa được làm rõ, các nhà khoa học cho biết, nồng độ vitamin D tối ưu trong máu là cần thiết để duy trì sự phát triển thần kinh và bảo vệ não bộ người trưởng thành. Một chế độ ăn uống cân bằng, lối sống lành mạnh là những yếu tố quan trọng giúp duy trì khả năng nhận thức trong giai đoạn lão hóa. Dưới đây là một số cách bổ sung vitamin D mà bạn có thể áp dụng: 

• Dành thời gian hoạt động ngoài trời: Ánh nắng mặt trời là chất xúc tác quan trọng giúp chuyển tiền vitamin D thành vitamin D. Bạn chỉ cần tiếp xúc với ánh nắng sáng sớm từ 8 - 15 phút là đủ để chuyển hóa lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể. 
• Bổ sung cá và hải sản vào khẩu phần ăn: Một số loại cá và hải sản như cá ngừ, cá thu, hàu, tôm, cá mòi, cá cơm,... là nguồn thực phẩm giàu vitamin D tự nhiên cho cơ thể. 
• Tăng cường thực phẩm bổ sung vitamin D: Bạn có thể bổ sung sữa bò, các sản phẩm sữa thực vật (sữa đậu nành, hạnh nhân), ngũ cốc, sữa chua, đậu hũ, thực phẩm chức năng chứa vitamin D,...để tăng cường vitamin D cho cơ thể. 

Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, không nên bổ sung vitamin D với liều lượng lớn. Liều vitamin D được khuyến nghị là 600 IU cho người từ 1-70 tuổi và 800 IU cho người lớn tuổi. Lượng vitamin D quá mức có thể gây phản tác dụng và làm tăng nguy cơ té ngã.

Vitamin D không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa canxi, bảo vệ xương chắc khỏe mà còn giúp duy trì khả năng nhận thức của não bộ. Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra vitamin D tốt cho não bộ, đặc biệt là vùng hải mã - liên quan mật thiết đến khả năng ghi nhớ và lưu giữ, xử lý thông tin. Bổ sung vitamin D thông qua chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ là những việc làm cần thiết để tăng cường vitamin D cho cơ thể nói chung và duy trì hoạt động của não bộ nói riêng. 

Nguồn: medicalnewstoday.com - news-medical.net - ncbi.nlm.nih.gov - pnas.org