Uống trà hoa cúc có tác dụng gì với sức khỏe tổng thể?

Trà hoa cúc là gì?

Trà hoa cúc là loại trà thảo mộc được pha từ hoa cúc khô, phổ biến nhất là hoa cúc La Mã (Chamomile – Matricaria chamomilla) và hoa cúc Đức (German chamomile – Chamaemelum nobile). Không giống trà xanh hay trà đen, trà hoa cúc không chứa caffeine, nên thường được sử dụng như một thức uống thư giãn, phù hợp để uống buổi tối.

Về thành phần, hoa cúc chứa các hoạt chất sinh học quan trọng như apigenin, luteolin, quercetin (nhóm flavonoid), cùng tinh dầu bisabolol và chamazulene. Trong đó, apigenin là hoạt chất được quan tâm nhiều nhất vì có khả năng tác động lên thụ thể benzodiazepine trong não, giúp tạo cảm giác thư giãn và hỗ trợ giấc ngủ.

Một nghiên cứu đăng trên Journal of Advanced Nursing (2016) cho thấy, phụ nữ sau sinh uống trà hoa cúc liên tục trong 2 tuần có chất lượng giấc ngủ cải thiện rõ rệt so với nhóm không sử dụng.

Ngoài ra, theo phân tích đăng trên Molecular Medicine Reports (2017), hoa cúc có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, nhờ hàm lượng polyphenol cao. Trung bình, 1 tách trà hoa cúc (khoảng 200ml) cung cấp khoảng 1–2 mg flavonoid, góp phần bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa – một trong những nguyên nhân liên quan đến lão hóa và rối loạn chuyển hóa.

Với nguồn gốc tự nhiên, hương vị dịu nhẹ và nhiều hoạt chất có lợi, trà hoa cúc không chỉ là đồ uống giải khát mà còn được xem là một liệu pháp thảo mộc truyền thống, đã được sử dụng hàng trăm năm trong y học cổ truyền châu Âu và ngày nay tiếp tục được khoa học hiện đại nghiên cứu, chứng minh giá trị.

Uống trà hoa cúc có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Trà hoa cúc được đánh giá cao nhờ tác động tích cực lên nhiều khía cạnh của sức khỏe, đặc biệt là thần kinh, tiêu hóa và khả năng chống viêm. Một trong những lợi ích nổi bật nhất là hỗ trợ giấc ngủ và giảm căng thẳng.

Theo nghiên cứu công bố trên Journal of Advanced Nursing (2016), những người sử dụng trà hoa cúc hằng ngày trong 2–4 tuần ghi nhận chất lượng giấc ngủ cải thiện rõ rệt, thời gian đi vào giấc ngủ rút ngắn hơn so với nhóm đối chứng. Tác dụng này liên quan đến apigenin – flavonoid có khả năng gắn vào thụ thể thần kinh, giúp cơ thể thư giãn tự nhiên.

Bên cạnh đó, uống trà hoa cúc còn có lợi cho hệ tiêu hóa. Báo cáo trên Journal of Ethnopharmacology cho thấy chiết xuất hoa cúc giúp làm dịu niêm mạc dạ dày, giảm co thắt ruột và hỗ trợ cải thiện các triệu chứng như đầy hơi, khó tiêu. Một số nghiên cứu thực nghiệm chỉ ra rằng hợp chất bisabolol trong hoa cúc có thể làm giảm phản ứng viêm ở đường tiêu hóa tới khoảng 30% trong điều kiện phòng thí nghiệm.

Không chỉ vậy, trà hoa cúc còn góp phần tăng cường khả năng chống oxy hóa cho cơ thể. Phân tích đăng trên Molecular Medicine Reports (2017) cho thấy polyphenol trong hoa cúc giúp trung hòa gốc tự do, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ viêm mạn tính và các bệnh liên quan đến stress oxy hóa.

Việc uống đều đặn 1–2 tách trà hoa cúc mỗi ngày được xem là cách đơn giản để bổ sung hợp chất bảo vệ tế bào, đồng thời mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu cho sức khỏe tổng thể.

Ai nên và không nên uống trà hoa cúc?

Trà hoa cúc nhìn chung khá lành tính, phù hợp với nhiều đối tượng, đặc biệt là những người thường xuyên căng thẳng, khó ngủ hoặc dễ bị rối loạn tiêu hóa nhẹ. Người trưởng thành bị stress, lo âu mức độ nhẹ khi duy trì thói quen uống 1–2 tách trà hoa cúc mỗi ngày có thể cải thiện trạng thái thư giãn và chất lượng giấc ngủ tốt hơn.

Ngoài ra, người hay bị đầy hơi, khó tiêu, đau bụng do co thắt ruột cũng có thể hưởng lợi từ đặc tính làm dịu niêm mạc và chống viêm của các hoạt chất như apigenin và bisabolol trong hoa cúc.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng trà hoa cúc thường xuyên. Những người có tiền sử dị ứng với họ Cúc (Asteraceae) – bao gồm cúc, cỏ phấn hương, hướng dương – có nguy cơ gặp phản ứng dị ứng như ngứa, phát ban hoặc khó chịu đường hô hấp khi uống trà hoa cúc.

Phụ nữ mang thai cũng cần thận trọng, bởi một số tài liệu y học ghi nhận hoa cúc có thể kích thích co bóp tử cung nếu dùng liều cao hoặc kéo dài. Ngoài ra, người đang sử dụng thuốc chống đông máu nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống trà hoa cúc thường xuyên, do flavonoid trong hoa cúc có thể làm tăng nhẹ nguy cơ chảy máu khi dùng cùng thuốc.

Cách uống trà hoa cúc đúng cách để phát huy tác dụng

Để trà hoa cúc mang lại lợi ích rõ rệt cho sức khỏe, việc uống đúng cách đóng vai trò rất quan trọng. Trước hết, về liều lượng, các nghiên cứu và khuyến nghị dinh dưỡng cho thấy mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng 1–2 tách trà hoa cúc (tương đương 200–400 ml). Uống quá nhiều có thể gây buồn ngủ quá mức hoặc khó chịu nhẹ ở hệ tiêu hóa, đặc biệt với người có cơ địa nhạy cảm.

Thời điểm uống cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả. Trà hoa cúc không chứa caffeine nên phù hợp để uống vào buổi tối, trước khi ngủ khoảng 30–60 phút, giúp cơ thể thư giãn và dễ đi vào giấc ngủ hơn. Với mục đích hỗ trợ tiêu hóa, bạn có thể uống sau bữa ăn khoảng 20–30 phút để giúp giảm đầy hơi, co thắt ruột và cảm giác khó chịu ở dạ dày.

Về cách pha, nên dùng khoảng 2–3 gram hoa cúc khô cho mỗi tách nước nóng 90–95°C, hãm trong 5–10 phút để các hoạt chất như apigenin và bisabolol được chiết xuất đầy đủ. Tránh đun sôi trực tiếp hoa cúc quá lâu vì nhiệt độ cao có thể làm giảm hàm lượng tinh dầu và flavonoid có lợi. Có thể uống nguyên vị hoặc thêm một chút mật ong để dễ uống hơn, nhưng không nên cho quá nhiều đường để tránh làm giảm lợi ích sức khỏe.

Cuối cùng, để trà hoa cúc phát huy tác dụng bền vững, cần duy trì thói quen uống đều đặn thay vì dùng ngắt quãng. Kết hợp trà hoa cúc với lối sống lành mạnh như ngủ đủ giấc, ăn uống cân bằng và quản lý căng thẳng sẽ giúp cơ thể hấp thu và tận dụng tốt hơn giá trị của loại trà thảo mộc này.

Tóm lại, nếu bạn đang băn khoăn “uống trà hoa cúc có tác dụng gì?” thì đây là một loại thức uống thảo mộc đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sức khỏe. Việc sử dụng trà hoa cúc đúng cách và đều đặn có thể giúp thư giãn tinh thần, hỗ trợ giấc ngủ, cải thiện tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng.

Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả, bạn nên lắng nghe cơ thể, lựa chọn nguồn hoa cúc chất lượng và dùng với liều lượng phù hợp, từ đó biến trà hoa cúc trở thành thói quen lành mạnh trong cuộc sống hằng ngày.