Dinh dưỡng cho người béo phì cấp độ 1 như thế nào?

1. Thế nào là béo phì cấp độ 1?

Béo phì được định nghĩa là sự tích tụ mỡ thừa bất thường hoặc quá mức gây hại đến sức khỏe. Trong đó, béo phì cấp độ I là mức nhẹ nhất và thường khó nhận biết bằng mắt thường vì những người này chỉ trông mũm mĩm hơn bình thường. Do đó, theo Bộ Y tế thì một người trưởng thành được chẩn đoán là béo phì cấp độ I khi có:

• Chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 25 – < 30 hoặc
• Chu vi vòng bụng ≥ 90cm (với nam) và ≥ 80cm (với nữ) hoặc
• Công nghệ tia bức xạ DXA phân tích tỉ lệ mỡ và thành phần cơ thể: 25 ≤  BMI < 30

Béo phì từng là vấn đề sức khỏe chỉ xảy ra ở các nước có thu nhập cao. Tuy nhiên hiện nay, tỉ lệ thừa cân béo phì đang gia tăng ở cả các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả Việt Nam. Béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh tật nguy hiểm, ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, nhận biết sớm béo phì, đặc biệt là béo phì cấp độ I giúp bạn kịp thời thay đổi lối sống và dinh dưỡng để giảm cân.

2. Chế độ dinh dưỡng cho người béo phì cấp độ I?

Theo các nghiên cứu, béo phì cấp độ I làm tăng nguy cơ tiểu đường và các biến chứng như mù lòa, cắt cụt chi, … Không chỉ vậy, béo phì cấp độ I là yếu tố nguy cơ của nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm như ung thư, đặc biệt là ung thư vú, đại tràng, tử cung, gan, túi mật, thận, tuyến tiền liệt, … Vậy béo phì độ 1 có giảm được không? Theo các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, béo phì cấp độ I có thể khắc phục được bằng cách thay đổi chế độ dinh dưỡng và lối sống. Trong đó, giảm lượng calo tiêu thụ hàng ngày là biện pháp quan trọng để khắc phục béo phì. Để giảm cân an toàn, mỗi tuần chỉ nên giảm 0,5 – 1kg bằng các cách:

• Xây dựng chế độ ăn khoa học: Ăn đủ bữa và đủ chất dinh dưỡng, không bỏ bữa hay ăn kiêng nghiêm ngặt. Một số người giảm cân cực đoan bằng cách nhịn ăn, cắt giảm hoàn toàn tinh bột khỏi chế độ ăn. Điều này không giúp cho người béo phì cấp độ I giảm được cân an toàn. Ngược lại còn khiến cơ thể suy kiệt và tăng cân trở lại sau đó.
• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa lớn, bạn nên ăn 5 - 6 bữa nhỏ mỗi ngày để giúp kiểm soát lượng calo nạp vào, để cơ thể luôn không bị đói và vẫn đủ chất, đủ năng lượng làm việc.
• Bạn cần xây dựng các thói quen ăn uống lành mạnh như ăn chậm, nhai kỹ, không ăn khuya, không ăn vặt, …
• Lựa chọn thực phẩm: Trong chế độ ăn cho người béo phì độ 1, nên ưu tiên sử dụng thực phẩm có nhiều chất xơ là rau xanh, trái cây, tinh bột nguyên hạt như ngũ cốc, ngô, khoai, gạo lứt, …; protein nạc, chất béo không bão hòa. Đồng thời, những người béo phì cấp độ I nên tránh xa thực phẩm nhiều carbohydrates tinh chế, chất béo chuyển hóa, …
• Không uống rượu: Khi điều trị béo phì cấp độ I, người bệnh phải tuyệt đối từ bỏ rượu bia vì 1g rượu cung cấp 7 kcal, con số này cao gấp đôi lượng calo có trong 1g tinh bột hay đạm. Đồng thời, khi vào cơ thể thì rượu sẽ chuyển hóa thành acetate làm ngăn cản sự phân hủy chất béo. Rượu cũng là yếu tố làm tăng huyết áp, mỡ máu và tăng nguy cơ tiểu đường.
• Uống đủ nước: Thiếu nước cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến béo phì. Việc cung cấp đủ nước mỗi ngày sẽ giúp bạn hạn chế cơn thèm ăn, giảm cholesterol xấu, giải độc cơ thể, làm đẹp da… Theo khuyến cáo, phụ nữ nên uống 2,2 lít nước mỗi ngày, còn nam giới nên uống 2,5 – 3,7 lít. Uống đủ nước làm tăng tốc độ trao đổi chất, hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn và hỗ trợ giảm cân cho người béo phì cấp độ I.

3. Người béo phì cấp độ 1 phải vận động như thế nào?

Béo phì độ 1 phải làm sao? Tăng cường vận động và tập thể dục là một phần không thể thiếu trong điều trị béo phì cấp độ I. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, trẻ em cần vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày và người lớn là 150 phút mỗi tuần. Trong đó, mỗi buổi tập thể dục nên được chia thành 3 giai đoạn, bao gồm:

• Khởi động 5 – 10 phút.
• Tập các bài thể dục chính thức khoảng 30 phút.
• Thư giãn, làm nguội cơ thể từ 5 – 10 phút.

Người béo phì cấp độ I có thể lựa chọn hình thức tập thể dục tùy theo khả năng và thể trạng mỗi người, gồm các bài tập đơn giản như bơi lội, đạp xe, cardio, hit, ... hay các bài tập cường độ nhẹ hơn như đi bộ nhanh, yoga, thể dục nhịp điệu, ... Những người có bệnh nền như tim mạch, xương khớp, … nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm được bài tập phù hợp. Nếu bạn không có đủ thời gian để lập luyện ở nhà hay đến phòng tập, bạn có thể đi thang bộ, làm việc nhà, … để tiêu hao năng lượng dư thừa.

4. Thay đổi lối sống để điều trị béo phì cấp độ 1

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng và tập luyện, những thay đổi tích cực trong lối sống sẽ giúp người béo phì cấp độ 1 giảm cân hiệu quả, đó là:

• Ngủ đủ giấc: 2 hormone tham gia điều chỉnh cảm giác thèm ăn là Leptin và Ghrelin. Khi thiếu ngủ, việc sản xuất Leptin và Ghrelin bị xáo trộn khiến bạn thường xuyên đói bụng hơn và thèm ăn, đặc biệt là thèm đồ ngọt. Đã có nghiên cứu cho thấy những người ngủ ít hơn 5 tiếng có nguy cơ béo phì gấp 2,5 lần người bình thường. May mắn thay, ngủ đủ giấc sẽ giúp tăng cường quá trình trao đổi chất và giúp bạn kiểm soát cân nặng tốt hơn.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng kéo dài là yếu tố làm cân nặng tăng hơn bình thường. Khi căng thẳng, bạn thường tìm đến đồ ăn để ổn định tâm trạng và đây là nguyên nhân khiến cơ thể nạp thêm calo. Những biện pháp đơn giản như đi bộ, thiền, đọc sách, xông hơi, tán gẫu với bạn bè, …sẽ giúp bạn kiểm soát căng thẳng hiệu quả.

Béo phì cấp độ 1 là khởi đầu của béo phì. Lúc này, người bệnh chỉ cần thực hiện những thay đổi tích cực trong lối sống, dinh dưỡng và vận động là đã có thể điều trị bệnh. Với những người bận rộn, không có thời gian để đến phòng tập hay nấu những bữa ăn lành mạnh, có thể sử dụng giải pháp giảm cân khác như liệu pháp tiêu hao năng lượng. Đây là một phương pháp giảm cân thế hệ mới với công thức độc quyền từ Mỹ. Cụ thể với cách giảm cân này trước tiên người thừa cân, béo phì sẽ được các bác sĩ thăm khám sức khỏe tổng quát để tìm ra nguyên nhân béo phì đến từ đâu, sau đó sẽ thiết kế riêng cho từng người về chế độ ăn, tập luyện phù hợp với thể trạng hiện tại. Điều quan trọng nhất của phương pháp giảm cân này chính là đưa vào cơ thể người béo phì các loại vitamin, khoáng chất thiết yếu có tác dụng hỗ trợ, thúc đẩy quá trình chuyển hóa, đào thải các tế bào mỡ từ đó giúp quá trình giảm béo đạt kết quả tốt hơn. Sau khoảng thời gian từ 6-8 tuần kiên trì thực hiện đúng theo hướng dẫn, cơ thể người béo phì sẽ giảm được khoảng 10% trọng lượng cơ thể, đồng thời các vấn đề về sức khỏe do béo phì gây nên cũng có cơ hội được đẩy lùi. Không chỉ được đánh giá cao nhờ cơ chế giảm cân chuyên sâu, hiệu quả, hiện liệu pháp tiêu hao năng lượng cũng được nhận xét là phương pháp quản trị cân nặng có tỷ lệ tái béo thấp nhất hiện nay.