Cách phòng ngừa tăng huyết áp ngày Tết

1. Vì sao dễ bị tăng huyết áp/ đột quỵ dịp tết?

Tết là thời gian các gia đình thường xuyên quây quần, tụ họp và ăn uống cùng nhau với hầu hết là những món chứa nhiều chất béo, muối, đường như: Bánh chưng, bánh tét, thịt nấu đông, canh măng, giò thủ… và các thức uống kích thích: bia, rượu, nước ngọt có gas…

Đối với người bình thường, việc ăn Tết thường khiến chúng ta tăng dăm ba cân, có thể không bị ảnh hưởng đến sức khỏe tuy nhiên với người cao huyết áp, những món ăn uống nếu không được định lượng phù hợp sẽ ảnh hưởng đến việc kiểm soát huyết áp, thậm chí còn làm tăng nguy cơ đột quỵ dịp tết.

Theo báo cáo của Cục Quản lý khám chữa bệnh Việt Nam, mỗi năm có khoảng 156.000 người đột quỵ do tăng huyết áp và tỷ lệ người bệnh tăng huyết áp nhập viện do đột quỵ trong và sau dịp Tết Nguyên Đán tăng từ 15-30% so với bình thường. Có thể thấy, những xáo trộn trong sinh hoạt hàng ngày, ăn uống và chế độ dùng thuốc không đúng - đủ đều có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát huyết áp, từ đó làm tăng nguy cơ đột quỵ.

• Đột quỵ do chảy máu: Với người cao huyết áp lâu năm có mạch máu đã bị xơ vữa, huyết áp tăng cao sẽ dễ dẫn đến tình trạng vỡ mạch ở não, đây là vị trí có nhiều mạch máu nhỏ và khả năng chịu áp lực kém.
• Đột quỵ do tắc mạch: Thực phẩm Tết có chứa lượng cholesterol lớn, hàm lượng cholesterol cao sẽ làm lắng đọng cholesterol trên thành động mạch, gây xơ cứng, gây tăng huyết áp, thậm chí tắc mạch, dẫn đến đột quỵ.

Vì vậy việc kiểm soát tăng huyết áp là vô cùng quan trọng để giảm nguy cơ đột quỵ, đặc biệt trong dịp lễ Tết.

2. Các triệu chứng tăng huyết áp cảnh báo đột quỵ dịp tết?

• Nhức đầu: Đau sau gáy hay trước trán vào buổi sáng, đôi khi kéo dài cả ngày; 
• Chóng mặt: Đi đứng không vững, hơi nặng đầu; 
• Mệt: Cảm giác nặng ngực và khó thở; 
• Ù tai, mất ngủ, mắt mờ, miệng lệch, khó phát âm, yếu liệt tay - chân vài giây - vài phút và chảy máu cam nhiều lần… 

Khi người bệnh tăng huyết áp khó chịu, hãy để người bệnh nghỉ ngơi, thư giãn hoàn toàn, dùng máy đo huyết áp để xác định mức độ tăng và có biện pháp xử lý phù hợp. Đa số bệnh nhân đột quỵ chuyển tới bệnh viện trong tình trạng muộn, hậu quả có thể rất nghiêm trọng như tàn phế suốt đời hoặc tử vong.

3. Làm gì khi bị tăng huyết áp/ đột quỵ dịp tết?

Để kịp thời giúp bệnh nhân được cứu sống và có cơ hội phục hồi nếu chẳng may bị đột quỵ, người thân ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện trong 3 giờ đầu kể từ khi xuất hiện các triệu chứng: cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân,không nói được hoặc nói nhảm, mất thị lực, đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, không vận động được.

Với những bệnh nhân đã từng bị đột quỵ, được điều trị hồi phục, cần lưu ý đến khả năng tái phát. Tỉ lệ đột quỵ tái phát trong 5 năm đầu tiên là 25%. Để giảm thiểu nguy cơ tái phát đột quỵ, những bệnh nhân này cần uống thuốc đúng theo toa của bác sĩ và tái khám đều đặn.Với bệnh nhân chưa rơi vào hôn mê nhưng có biểu hiện: Nhức đầu, chóng mặt kèm theo tê nửa người (tê mặt, tê tay chân). Hoặc bệnh nhân nói đớt, nói khó, nuốt nghẹn…, phải đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất.

Với bệnh nhân bị hôn mê, tiểu tiện không tự chủ, nuốt sặc ẩn để bệnh nhân nằm nghiêng đầu về một bên giúp người bệnh tránh tình trạng trào ngược đờm dãi vào khí quản, gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến ngưng tim ngưng thở. Tuyệt đối không cho người bệnh tăng huyết áp đột quỵ uống nước. Khi chuyển bệnh nhân lên taxi hay xe cấp cứu, vẫn đảm bảo việc luôn để bệnh nhân nghiêng đầu một bên. 

Không thoa dầu cạo gió, không sử dụng kim chích vào đầu các ngón tay… đây là những cách không hiệu quả mà còn gây tổn thương cho cơ thể, thậm chí sự chà xát, tăng áp lực lên mạch máu người bệnh. Không nên cho người bệnh uống thuốc hạ huyết áp do hạ huyết áp đột ngột sẽ gây tổn thương não nặng hơn. 

Tổn thương của đột quỵ xảy ra ở vùng thần kinh trung ương do đó những biện sơ cứu bên ngoài rất ít công dụng. Do đó cần gọi xe cấp cứu để chuyển bệnh nhân đến trung tâm đột quỵ nhanh nhất trong 3 giờ (giờ vàng), sau thời gian này thì việc điều trị đột quỵ sẽ khó khăn hơn, tế bào não rất khó hồi phục như những tế bào thông thườn dẫn đến yếu liệt tứ chi suốt đời, không thể nói được, di chứng thần kinh, rối loạn hành vi, không tự ăn uống...

Vì vậy việc kiểm soát không để tăng huyết áp ngày tết là rất quan trọng để giảm nguy cơ bị đột quỵ, sau đây là một số cách phòng ngừa tăng huyết áp dịp Tết:

• Dinh dưỡng: Nên hạn chế để bệnh nhân tăng huyết áp ăn các món ăn có chứa nhiều mỡ, muối như thịt đông, dưa hành, củ kiệu. Đặc biệt với bánh chưng, bánh tét chỉ nên giới hạn khoảng 100gr/ngày, và chỉ nên ăn vào bữa sáng và trưa.
• Bia rượu: bệnh nhân có bệnh tăng huyết áp mỗi ngày không uống quá 50ml rượu mạnh, hoặc không quá 125ml rượu vang hoặc 300ml bia.
• Sử dụng thuốc: Trước Tết, bệnh nhân nên kiểm tra huyết áp và dự trữ sẵn lượng thuốc đủ để sử dụng trong 2 - 4 tuần ăn Tết sắp tới. Trong Tết, cần mang theo máy đo huyết áp và thuốc bên cạnh mỗi ngày, uống thuốc đúng liều - đủ thuốc - đều đặn. Người bệnh cũng có thể sử dụng thêm các sản phẩm chiết xuất từ thảo dược để hạ huyết áp và ổn định huyết áp, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ xảy ra.

Ngoài ra, chủ động tăng cường năng lượng trong dịp tết cũng là cách giúp phòng ngừa tăng huyết áp nói riêng và các vấn đề sức khỏe khác 1 cách hiệu quả. Liệu pháp tái tạo năng lượng được nhiều người tin tưởng, giúp bổ sung vitamin cho toàn bộ cơ thể, chống lại sự mệt mỏi, cải thiện tinh thần, trẻ hóa não bộ và tăng cường năng lượng nhanh chóng từ cấp độ tế bào. Phương pháp này được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch vi hoạt chất (bao gồm: Chất lỏng, chất điện giải, vitamin, chất chống oxy hóa và axit amin cùng dung dịch truyền độc quyền) giúp bổ sung toàn diện vitamin, axit amin và thúc đẩy glutathione để có sức khỏe cho toàn bộ cơ thể. Nhờ đó bạn sẽ nhanh chóng lấy lại năng lượng tích cực và thoát khỏi tình trạng căng thẳng, stress kéo dài.