Ai dễ bị dị ứng mạt bụi?

1. Dị ứng mạt bụi là gì?

Bụi bẩn là những hạt rắn có kích thước rất nhỏ khó quan sát được bằng mắt thường. Bụi bẩn thường tồn tại trong không khí và tích tụ trên bề mặt nhất định như giường gối, bàn ghế hay quần áo,... Ngày nay, không khí chứa rất nhiều bụi, chủ yếu phát sinh do quá trình sản xuất của nhà máy, xí nghiệp, phương tiện giao thông hay đốt rác,... 

Dị ứng mạt bụi là một phản ứng của hệ thống miễn dịch trong cơ thể người khi tiếp xúc với với bụi bẩn. Ngày nay, với sự gia tăng của ô nhiễm môi trường và không khí thì những người dị ứng với khói bụi càng đặc biệt chú ý và chủ động trang bị các biện pháp bảo vệ bản thân.

Dựa trên các biểu hiện dị ứng bụi, có thể phân loại tình trạng bệnh từ mức độ nhẹ đến mức độ nặng nghiêm trọng để can thiệp điều trị kịp thời. Các dấu hiệu dị ứng mạt bụi thường gặp nhất bao gồm: 

• Cảm giác khó thở, nhịp thở trên 20 lần/ phút, thường xuyên ho kèm theo hắt hơi, nghẹt mũi, ngứa ngáy ở mũi, miệng hoặc cổ họng.
• Viêm da cơ địa có thể dẫn đến nổi mề đay nguyên nhân do dị ứng bụi nhà.
• Mắt ngứa ngáy nhiều, đỏ kèm theo chảy nước mắt.
• Áp lực trong xoang có thể gây ra đau nhức toàn bộ mặt, đặc biệt tập trung đau ở vị trí trán và hai bên mũi.

Những dấu hiệu triệu chứng như liệt kê ở trên là thường gặp ở giai đoạn đầu của bệnh dị ứng mạt bụi. Lúc này nếu không có phương pháp điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp ở mức độ cấp tính và mãn tính như hen suyễn, viêm phế quản, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)…

2. Ai dễ mắc dị ứng mạt bụi?

Dị ứng là tình trạng hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng lại với những yếu tố ngoại lai cụ thể như dị ứng tôm cua, phấn hoa, lông của các loại vật nuôi hay mạt bụi. Hệ thống miễn dịch tạo ra các protein được gọi là kháng thể, tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân lạ có thể khiến chúng ta bị bệnh hoặc gây nhiễm trùng. Khi bạn bị dị ứng, hệ miễn dịch sản xuất các kháng thể nhận định dị nguyên này như tác nhân lạ mặc dù chúng không gây ra có hại gì đến cơ thể. Khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên thì hệ miễn dịch tạo ra phản ứng viêm xuất hiện trong đường mũi hoặc phổi. Phơi nhiễm kéo dài hoặc thường xuyên với dị nguyên có thể gây ra tình trạng viêm mãn tính dẫn đến hen suyễn.

Nhiều người đặt ra câu hỏi ai dễ mắc dị ứng mạt bụi? Một số yếu tố sau đây sẽ làm tăng nguy cơ dị ứng mạt bụi bao gồm:

• Người có tiền sử gia đình: Bạn có nguy cơ nhạy cảm với mạt bụi hay cụ thể là dị ứng bụi hơn nếu trong gia đình có người thân bị dị ứng.
• Tiếp xúc với mạt bụi: Việc tiếp xúc với số lượng lớn mạt bụi đặc biệt trong giai đoạn đầu làm tăng nguy cơ bị dị ứng mạt bụi.

3. Cách nhận biết dị ứng mạt bụi

Các dấu hiệu triệu chứng lâm sàng của dị ứng bụi gây ra tình trạng viêm mũi bao gồm:

• Hắt hơi kèm theo chảy nước mũi;
• Mắt bị ngứa, sưng đỏ hoặc chảy nước mắt;
• Nghẹt mũi;
• Ngứa mũi, ngứa vòm họng hoặc ngứa miệng;
• Chảy dịch mũi sau;
• Ho;
• Cảm giác sưng nặng mặt;
• Đối với trẻ nhỏ, trẻ thường xuyên đưa tay lên cọ mũi.

Trường hợp dị ứng mạt bụi gây ra hen suyễn, các triệu chứng lâm sàng thường gặp, bao gồm

• Khó thở;
• Đau tức ngực hoặc đau tức ngực;
• Âm rít hoặc khò khè lúc thở ra khi nghe phổi;
• Khó ngủ nguyên nhân do khó thở, ho hoặc khò khè;
• Những cơn ho hoặc khò khè nặng hơn nguyên nhân do nhiễm vi rút đường hô hấp như cúm hay cảm lạnh.

Dị ứng mạt bụi có thể diễn biến từ mức độ nhẹ thoáng qua đến nghiêm trọng. Dị ứng mạt bụi mức độ nhẹ thỉnh thoảng gây ra chảy nước mũi, chảy nước mắt kèm theo hắt hơi. Tuy nhiên, đối với những trường hợp nặng, người bệnh có triệu chứng lâm sàng kéo dài dẫn đến hắt hơi, ho, nghẹt mũi mặt liên tục hay đợt hen cấp tính nặng.

4. Cách điều trị dị ứng bụi

Trường hợp bị dị ứng bụi bẩn, bác sĩ điều trị sẽ dựa vào nguyên nhân và các biểu hiện bệnh để có cách chữa dị ứng bụi phù hợp.

4.1. Cách chữa dị ứng bụi ảnh hưởng đến hô hấp

Một số loại thuốc được chỉ định sử dụng điều trị trong trường hợp này như:

• Thuốc kháng histamin: Thuốc uống thường dùng là loratadine, fexofenadine, cetirizine và có dạng xịt mũi như olopatadine.
• Thuốc thông mũi như olopatadine sudafed có công dụng trong thu hẹp các mô trong mũi tác dụng giúp thở dễ dàng hơn.
• Liệu pháp miễn dịch: Sử dụng tiêm chất gây dị ứng và kết hợp với việc rửa mũi để loại bỏ chất nhờn và chất kích ứng ra khỏi xoang. 

4.2. Cách chữa dị ứng bụi nổi mụn

Để giảm thiểu tình trạng dị ứng bụi gây nổi mụn mặt, có thể áp dụng theo nhiều cách khác nhau như thanh lọc làn da với các loại mặt nạ từ thiên nhiên, cấp ẩm cho da hoặc sử dụng máy rửa mặt để làm sạch sâu. Đồng thời, tương ứng với từng triệu chứng lâm sàng cụ thể mà bạn có thể linh hoạt trong cách để làm giảm tình trạng dị ứng mụn.

4.3. Cách chữa dị ứng bụi nổi mề đay

Cách chữa dị ứng bụi bạn nên áp dụng các phương pháp cụ thể như sau: 

• Chườm đá: Sử dụng một miếng vải bọc đá và chườm lên vùng da bị dị ứng bụi vào buổi sáng sớm trong khoảng thời gian kéo dài 15 phút.
• Sử dụng nha đam: Tác dụng của nha đam là giải độc, làm dịu da. Cách thức thực hiện là bạn có thể đắp gel hoặc thoa nước nha đam lên vùng nổi mề đay trong khoảng thời gian kéo dài 10 phút và thực hiện nhiều lần trong ngày để đem lại hiệu quả tối ưu.
• Sử dụng lá hẹ: Rửa sạch lá hẹ, giã nát và đắp lên da có tác dụng tiêu viêm, giải độc và kháng khuẩn rất tốt qua đó có tác dụng giảm triệu chứng của dị ứng bụi.

5. Các biện pháp phòng dị ứng bụi nhà

Một số biện pháp sau đây có tác dụng trong việc phòng dị ứng bụi nói chung và dị ứng bụi nhà nói riêng.

5.1. Ngăn ngừa dị ứng bụi tại nhà

• Chú ý dọn dẹp nhà cửa hằng ngày, đặc biệt là khu vực phòng ngủ để giảm thiểu bụi bẩn và mầm bệnh. Cách tốt nhất với người bị dị ứng bụi là sử dụng robot vừa hút bụi và lau nhà cùng lúc, tránh hít nhiều bụi bẩn trong quá trình quét nhà bằng chổi. Việc sử dụng máy lọc không khí cũng có công dụng trong đảm bảo không khí trong nhà luôn trong tình trạng sạch sẽ, từ đó bảo vệ sức khỏe gia đình tốt hơn.
• Đối với chăn, gối, đệm, quần áo, rèm cửa cần thường xuyên giặt giũ sạch sẽ sau đó đem phơi dưới nắng cho thật khô. Đặc biệt, những người có cơ địa dị ứng bụi không nên sử dụng gấu bông hay nuôi chó mèo. Đồ đạc trong nhà nên được sắp xếp gọn gàng để hạn chế công sức dọn dẹp bụi bẩn.

5.2. Ngăn ngừa dị ứng bụi nơi làm việc

• Khi ra khỏi nhà, bạn nên chủ động chuẩn bị trang phục phù hợp như đeo khẩu trang, kính bảo hộ và dùng găng tay,… 
• Tại những nơi làm việc như nhà sản xuất, công trường, xưởng may,... để đảm bảo sức khỏe cho nhân viên nên lắp đặt các hệ thống hút bụi công suất lớn. Ở những nơi làm việc nhiều bụi, đặc biệt là bụi có độc tính cao cần được trang bị quần áo loại chống bụi và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị kịp thời.
• Nếu gặp phải những triệu chứng dị ứng nói chung và dị ứng bụi nói riêng mức độ nghiêm trọng thì bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn điều trị phù hợp.

Đồng thời, với những người dị ứng mạt bụi có thể thực hiện xét nghiệm xác định tác nhân gây dị ứng +  IgE máu để chẩn đoán nhanh và can thiệp điều trị hiệu quả. Trong trường hợp bạn đang nghi ngờ bản thân Đồng thời, với những người dị ứng mạt bụi có thể thực hiện xét nghiệm xác định tác nhân gây dị ứng +  IgE máu để chẩn đoán nhanh và can thiệp điều trị hiệu quả. Trong trường hợp bạn đang nghi ngờ bản thân mình gặp các vấn đề sức khỏe, bao gồm các vấn đề liên quan đến dị ứng thì nên đăng ký thực hiện xét nghiệm tại các bệnh viện, phòng khám uy tín. Sau khi có kết quả xét nghiệm IgE máu bác sĩ sẽ có những tư vấn về tình trạng sức khỏe của bạn và hướng điều trị sao cho phù hợp. Cùng với việc sử dụng các máy móc, thiết bị hiện đại để kiểm tra, phân tích máu thì phòng khám còn luôn đảm bảo cung cấp đầy đủ các thông tin trong kết quả xét nghiệm máu chính xác, qua đó các bác sĩ có thể đánh giá tổng quát tình trạng sức khỏe của bạn nói chung và đánh giá tình trạng dị ứng nói riêng qua đó đề xuất phương án xử lý kịp thời.