Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là gì?

1. Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là gì?

Trước khi tìm hiểu về quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở người diễn ra như thế nào, chúng ta hãy cùng tìm hiểu quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là gì? 

1.1. Quá trình trao đổi chất

Quá trình trao đổi chất là một quá trình quan trọng ở cơ thể con người còn được gọi là metabolism. Đây là sự tổng hợp của nhiều phản ứng hóa học được diễn ra bên trong cơ thể nhằm mục đích phân hủy, tái tạo các chất và cung cấp nguồn năng lượng duy trì các hoạt động sống.

Quá trình trao đổi chất gồm 2 quá trình chính, đó là: 

• Chuyển hóa đồng hóa: Đây là phản ứng hóa học mà cơ thể chúng ta sử dụng năng lượng để xây dựng những cấu trúc phức tạp chỉ từ những chất đơn giản. Ví dụ cụ thể như: cơ thể chúng ta sử dụng amino axit tổng hợp protein và sử dụng glucose tổng hợp glycogen.
• Chuyển hóa phân hủy: Đây là phản ứng hóa học mà trong đó cơ thể phân hủy cấu trúc phức tạp thành những chất đơn giản hơn và giải phóng năng lượng trong quá trình này. Ví dụ cụ thể cơ thể sẽ thực hiện phân hủy glycogen thành glucose, hay phân hủy protein thành amino axit.

1.2. Chuyển hóa năng lượng

Đúng như tên gọi, chuyển hóa năng lượng chính là quá trình mà cơ thể chúng ta thực hiện chuyển hóa thức ăn được dung nạp thành dạng năng lượng để duy trì các hoạt động sống. 

Nguồn năng lượng chủ yếu được cung cấp từ 3 nguồn dinh dưỡng chính như: carbohydrate, protein, lipid. Chúng sẽ được lưu trữ dưới dạng ATP - đây là nguồn năng lượng chính cho các tế bào. Khi cơ thể cần năng lượng thì ATP sẽ thực hiện phân hủy thành ADP và một phân tử phosphate, giúp giải phóng năng lượng trong quá trình này.

2. Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng diễn ra như thế nào? 

Sơ đồ trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là hệ thống phức tạp của các quá trình sinh hóa ở bên trong tế bào. Quá trình này có thể thực hiện ngay cả khi chúng ta nghỉ ngơi, đây được gọi là trao đổi chất trong trạng thái nghỉ, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của tim, phổi, cùng nhiều các cơ quan khác.

Tuy nhiên, tỷ lệ này có thể thay đổi theo từng người và chiếm đến gần 75% tổng số lượng calo được đốt cháy hàng ngày. Vì vậy, nếu hiểu rõ về quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là gì trong trạng thái nghỉ - nguyên bản sẽ giúp bạn xây dựng chế độ ăn uống phù hợp mà không sợ bị tăng cân.

Không giống như nhiều chức năng khác, trong cơ thể của chúng ta không tồn tại một bộ máy chuyển hóa riêng biệt. Theo đó, quá trình này sẽ diễn ra qua nhiều bước và những vị trí khác nhau ở bên trong tế bào. Các chất dinh dưỡng từ nguồn thức ăn chúng ta dung nạp sẽ được hấp thu vào máu, rồi vận chuyển đến các tế bào. Tiếp tục chúng sẽ tham gia vào các phản ứng chuyển hóa để chuyển thành dạng năng lượng cần thiết để thực hiện những hoạt động sống.

Cụ thể, quá trình chuyển hóa năng lượng diễn ra như sau:

• Ở tế bào tương: Các chất dinh dưỡng được hấp thu ban đầu sẽ được cơ thể biến đổi thành các chất chuyển hóa trung gian. Trong đó, phần lớn các chất hấp thu chuyển thành dạng năng lượng của chất trung gian, chúng bao gồm, năng lượng của ATP và một phân tử quan trọng để cung cấp năng lượng cho tế bào.
• Ở ty thể: Ở ty thể các chất chuyển hóa trung gian này sẽ tiếp tục phân giải thành CO2, H2O. Thông qua quá trình phosphoryl hóa, phần năng lượng còn lại trong những chất chuyển hóa trung gian sẽ chuyển thành năng lượng của ATP.
• ATP vận chuyển đến màng tế bào: Chắc hẳn trong chúng ta đều đã nghe đến năng lượng ATP, bởi đây chính là nguồn năng lượng chính của cơ thể, đảm nhận nhiều vai trò, hoạt động của tế bào. Cụ thể, ATP cung cấp năng lượng để vận chuyển chất qua màng tế bào nhằm duy trì sự cân bằng bên trong và bên ngoài tế bào. Bên cạnh đó, nó cũng liên quan đến sự vận chuyển các dưỡng chất qua màng tế bào để duy trì sự sống. ATP cũng tham gia vào quá trình hoạt động điện hóa trong màng tế bào, giúp truyền thông và tín hiệu trong cơ thể. Đặc biệt, ATP cũng có khả năng thực hiện chuyển đổi hóa năng thành động nặng cho các sợi cơ rút nên giúp các cơ quan dễ dàng thực các hoạt động như vận động, di chuyển,... Cuối cùng, trong mạng nội bào tương thì ATP sẽ cung cấp năng lượng cho những phản ứng tổng hợp như dự trữ, bài tiết,..,.

Trong tất cả những phản ứng mà quá trình chuyển hóa năng lượng diễn ra thì luôn có một phần năng lượng được biến đổi thành nhiệt năng, cho thấy tính phức tạp, cũng như hiệu suất của hệ thống chuyển hóa năng lượng bên trong cơ thể để duy trì những hoạt động của nó.

3. Cách tăng trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng?

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng đều là những quá trình quan trọng giúp cơ thể chúng ta duy trì sự sống như hô hấp, tuần hoàn, duy trì nhiệt độ cơ thể, phục hồi các mô. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần năng lượng để thực hiện những hoạt động như lao động, giải trí và đi lại. Vậy cách tăng trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là gì? Theo đó, để tăng cường trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng thì bạn cần chú ý:

• Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng: Chúng ta cần cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng thông qua một chế độ ăn uống đầy đủ như: carbohydrate, protein, lipid, vitamin và khoáng chất.
• Thường xuyên tham gia các bộ môn thể dục: Việc thường xuyên tập luyện sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Ngủ đủ giấc: Thói quen này dễ thực hiện nhưng là cách tăng cường trao đổi chất hiệu quả. Hãy ngủ đủ từ 7 - 9 tiếng mỗi đêm, cố gắng xây dựng một giấc ngủ sâu và thiết lập đồng hồ sinh học.
• Giảm các yếu tố gây căng thẳng, stress: Căng thẳng, stress làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, cũng như chuyển hóa năng lượng. Vì vậy, bạn hãy tìm những phương pháp giúp giảm căng thẳng như ngồi thiền, tập yoga, đi dạo,...

Song song với việc thực hiện những cách làm tăng cường trao đổi chất và chuyển hóa trên, bạn có bạn có thể chọn lựa liệu pháp tiêu hao mỡ Drip Fit với công thức chuẩn y khoa từ Mỹ. Đây là liệu pháp sử dụng các loại vitamin và khoáng chất, cùng các vi hoạt chất độc quyền giúp chuyển hóa và tiêu hao mỡ tự nhiên, đồng thời thúc đẩy quá trình trao đổi chất, chuyển hóa đốt mỡ, giúp tăng cường sức đề kháng hiệu quả.

Toàn bộ liệu trình thực hiện, thăm khám trước và sau khi kết thúc sẽ được các bác sĩ chuyên khoa trực tiếp thực hiện và tư vấn nên đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cao nhất.

Tóm lại, quá trình trao đổi chất và chuyển hóa là cơ sở để phát triển sự sống, giúp chúng ta thực hiện những hoạt động sống thường ngày. Việc thực hiện những cách trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng như xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, xây dựng những thói quen tốt, giảm stress là cách nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng cuộc sống hiệu quả. Hãy bắt đầu thực hiện ngay từ hôm nay để nhận được những thay đổi tích cực nhất.

Nguồn: news-medical.net