Khi nào cần siêu âm viêm ruột thừa?

1. Viêm ruột thừa là gì?

Ruột thừa nằm ở vùng bụng dưới phía bên phải, có dạng hình ruột kích thước nhỏ, giống một cái túi, dài khoảng vài cm, gắn kết với manh tràng. Ruột thừa, thường không tham gia vào chức năng cơ thể, nhưng lại dễ bị tổn thương và gây ra một tình trạng bệnh gọi là viêm ruột thừa cấp tính, có thể nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm ruột thừa cấp tính là 1 trường hợp cấp cứu ngoại khoa phổ biến nhất, thường xảy ra ở người trong độ tuổi 20-30. Khoảng 70% bệnh nhân bị viêm ruột thừa có các triệu chứng điển hình. Các triệu chứng không điển hình của viêm ruột thừa thông thường cần kết hợp phương pháp siêu âm viêm ruột thừa mới có thể kết luận. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng, việc chẩn đoán viêm ruột thừa cấp tính có thể sai sót tới 30%. 

Vậy, siêu âm có phát hiện viêm ruột thừa hay không, đây là một thắc mắc được nhiều người khi đi khám ruột thừa lần đầu đặt ra. Câu trả lời là có, khi kết hợp với siêu âm viêm ruột thừa, tỷ lệ chẩn đoán viêm ruột thừa cấp sai sót có thể giảm xuống 15%, và khi sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính, tỷ lệ sai sót có thể giảm xuống 7%. Tỷ lệ tử vong do viêm ruột thừa cấp tính khoảng 1%, và chủ yếu liên quan đến các biến chứng do ruột thừa vỡ ra nếu không được chẩn đoán và cấp cứu kịp thời.

2. Dấu hiệu viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa là một bệnh lý nguy hiểm và hoàn toàn có nguy cơ đe dọa tính mạnh người bệnh. Trong trường hợp viêm ruột thừa cấp, việc đi khám sớm và phẫu thuật trước 6 giờ trước khi có biến chứng sẽ giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm ruột thừa đã bị hoại tử hoặc vỡ ra, dẫn đến sự phát triển mủ và lan tràn vi khuẩn trong bụng gây nhiễm khuẩn huyết, thì tình huống trở nên rất nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy, khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ viêm ruột thừa, người bệnh cần ngay lập tức đến các cơ sở y tế hoặc bệnh viện để được thăm khám, chẩn đoán bằng phương pháp siêu âm viêm ruột thừa. Dưới đây là một số dấu hiệu cấp tính cảnh báo bạn có thể đang bị viêm ruột thừa: 

• Đau bụng ở xung quanh rốn, sau đó chuyển sang đau vùng bụng dưới bên phải. 
• Chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy. 
• Sốt cao, có thể kèm theo căng cứng cơ bụng. 
• Mệt mỏi, bụng trướng. 

3. Nguyên nhân gây viêm ruột thừa 

Siêu âm viêm ruột thừa là 1 phương pháp chẩn đoán tình trạng viêm ruột thừa phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, lúc người bệnh đến các cơ sở y tế để thực hiện siêu âm viêm ruột thừa thì các bác sĩ có thể sẽ lên kế hoạch phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa ngay sau khi có kết luận từ hình ảnh siêu âm. Trên lâm sàng, một số nguyên nhân điển hình sau đây có thể gây ra viêm ruột thừa. 

• Xâm nhập của virus, ký sinh trùng đường tiêu hóa gây ra tình trạng viêm 
• Ống nối ruột già và ruột thừa bị tắc nghẽn, thường do phân 
• Khối u

Khi ruột thừa bị viêm và sưng tấy nặng, quá trình vận chuyển máu đến các cơ quan sẽ giảm dần hoặc ngưng lại, lúc này, ruột thừa sẽ rơi vào tình trạng chết. Ruột thừa chết có nguy cơ vỡ hoặc hình thành các lỗ, vết rách ở thành ruột. Điều này làm tăng nguy cơ phân, chất nhầy và vi khuẩn xâm nhập vào trong bụng kéo đến tình trạng viêm phúc mạc, nhiễm trùng,... Nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể sẽ tử vong.

4. Khi nào cần siêu âm viêm ruột thừa?

4.1. Siêu âm viêm ruột thừa là gì?

Nhiều ý kiến thắc mắc rằng siêu âm có phát hiện viêm ruột thừa không, có hình thấy rõ hình ảnh ruột thừa không? Đối với phương pháp siêu âm viêm ruột thừa thì hình ảnh viêm ruột thừa sẽ được thể hiện rõ trên màn hình siêu âm, điều này giúp cho các bác sĩ dễ dàng chẩn đoán và đưa ra phương hướng điều trị, cấp cứu kịp thời. 

Siêu âm viêm ruột thừa sử dụng sóng âm tần số cao để khám phá và đánh giá tình trạng viêm ruột thừa, tương tự như việc sử dụng siêu âm ở các vị trí khác trên cơ thể. Sự kết hợp giữa thông tin lâm sàng và hình ảnh siêu âm giúp khả năng chẩn đoán chính xác rất cao. Với công nghệ siêu âm hiện nay, độ chính xác để chẩn đoán viêm ruột thừa hay không lên đến 98%.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp không điển hình, việc chẩn đoán chính xác tình trạng viêm ruột thừa trên siêu âm khó khăn rất khó khăn. Trong những tình huống này, cần thực hiện chụp cắt lớp vi tính ổ bụng để các bác sĩ có kết luận chính xác hơn trước khi đưa ra phương hướng điều trị.

4.2. Hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa

Tùy theo từng tình trạng ruột thừa viêm mà hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa sẽ thể hiện khác nhau. Tuy vậy, với tình trạng viêm ruột thừa chung thì hình ảnh viêm ruột thừa trên siêu âm thường gặp là: đường kính ruột tăng, thành ruột phù nề, thâm nhiễm mỡ và có dịch xung quanh. Theo đó, hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa có 3 trường hợp sau: 

Viêm ruột thừa cấp tính

Trong tình trạng viêm ruột thừa cấp tính, hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa sẽ có một số đặc điểm đặc trưng như sau

• Mặt cắt dọc trục hình dạng ruột thừa sẽ có hình ống, một đầu kín, còn được gọi là “dấu hiện ngón tay” 
• Mặt cắt ngang trục ghi nhận ruột thừa hình bia đạn, có các vòng tròn đồng tâm
• Ở tình trạng viêm, hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa có đường kính 6mm, trên lâm sàng đè ép không xẹp
• Thành ruột thừa ruột thừa trên 3mm, giữa các lớp thành ruột có ranh giới không rõ do hiện tượng viêm gây nên
• Khi bác sĩ dùng đầu dò siêu âm ấn lên vùng nghi ngờ, bệnh nhân sẽ thấy đau 
• Siêu âm Doppler cho thấy tình trạng tăng tín hiệu ở thành ruột thừa, điều này cho thấy tình trạng viêm xung huyết mạch máu gia tăng.
• Tụ dịch xung quanh ruột thừa hoặc tụ dịch vùng thấp 

Viêm ruột thừa thể hoại tử có mủ

Trong trường hợp viêm ruột thừa hoại tử có mủ, trên hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa sẽ có các đặc điểm sau: 

• Thành ruột thừa dày nhưng không đồng đều, các lớp mất cấu trúc bình thường, giảm độ hồi âm 
• Trong một số trường hợp thành ruột thừa mỏng, hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa có thể xuất hiện đầy dịch mủ
• Siêu âm Doppler giảm tín hiệu nhiều. 

Áp xe ruột thừa

Hình ảnh viêm ruột thừa trên siêu âm trong trường hợp áp xe sẽ hiển thị như sau

• Áp xe ruột thừa cho độ hồi âm kém hoặc hồi âm hỗn hợp kèm hơi với giới hạn rõ 
• Viêm ruột thừa hoại tử, ruột thừa không ghi nhận được trên hình ảnh siêu âm viêm ruột thừa. Lúc này, trên siêu âm viêm ruột thừa cần phải phát hiện được sỏi ruột thừa bên trong ổ áp xe. 

Tóm lại, viêm ruột thừa là một trong số các tình trạng cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm và chiếm tỷ lệ cao trong dân số trên toàn thế giới. Do đó, việc phát hiện viêm ruột thừa bằng phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm viêm ruột thừa hay chụp cắt lớp vi tính rất quan trọng để các bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị như phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa. Các bác sĩ khuyên rằng, khi gặp các cơn đau bụng dưới quằn quại và có nghi ngờ viêm ruột thừa, người bệnh nên đến ngay các trung tâm y tế gần nhất để được thực hiện siêu âm, chẩn đoán và điều trị nhanh nhất có thể, tránh các biến chứng nguy hiểm mà viêm ruột thừa có thể mang lại.