Các nguyên nhân thiếu vitamin A thường gặp nhất

1. Thiếu vitamin A ở trẻ em có phổ biến không?

Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong nhiều hệ thống của cơ thể. Vitamin A rất cần thiết cho thị lực khỏe mạnh, trao đổi chất và phát triển tế bào. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc giữ cho hệ thống miễn dịch và hệ thống sinh sản của khỏe mạnh. Cơ thể không thể tự tạo ra vitamin A, vì vậy chúng ta cần phải bổ sung vitamin A thông qua thực phẩm hàng ngày.

Thiếu vitamin A rất phổ biến và góp phần đáng kể vào tỉ lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ nhỏ ở các nước đang phát triển, đề lại nhiều hậu quả thiếu vitamin A nặng nề. Thiếu vitamin A là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở trẻ em trên toàn thế giới. Hàng năm, có khoảng 250.000 trẻ em và 500.000 trẻ em trên toàn thế giới bị mù do thiếu vitamin A. Thiếu vitamin A còn có thể gây ra tình trạng chậm tăng trưởng và phát triển ở trẻ em.

Ở các nước đang phát triển, nhiều người không được cung cấp đủ vitamin A. Trẻ sơ sinh, trẻ em và những người đang mang thai hoặc đang cho con bú là những đối tượng có nguy cơ cao nhất. 

2. Các nguyên nhân thiếu vitamin A

Một trong những dấu hiệu ban đầu của tình trạng thiếu vitamin A là bệnh quáng gà (nyctalopia). Bạn khó nhìn rõ trong bóng tối, nhưng bạn có thể nhìn bình thường nếu có đủ ánh sáng. Khi tình trạng thiếu vitamin A trở nên trầm trọng hơn, lòng trắng mắt và giác mạc của bạn có thể bị khô và bạn không thể tiết ra nước mắt. Những đốm sủi bọt gọi là đốm Bitot có thể xuất hiện trong lòng trắng mắt của bạn. Các vết loét hở trên giác mạc có thể xuất hiện, làm khô hoặc đóng cặn giác mạc, tất cả điều này đều có thể dẫn đến hậu quả thiếu vitamin A gây mù lòa. Vậy nguyên nhân thiếu vitamin A là do đâu?

Thiếu vitamin A xảy ra khi bạn không nhận đủ vitamin A trong chế độ ăn uống. Mặc dù hiếm gặp ở Hoa Kỳ nhưng tình trạng thiếu vitamin A lại xảy ra thường xuyên ở các nước đang phát triển trên thế giới. Người dân ở các quốc gia nghèo khó không có đủ thực phẩm giàu vitamin A.

Thiếu vitamin A cũng xảy ra do rối loạn ở gan. Gan của bạn là nơi lưu trữ hầu hết vitamin A của cơ thể và các rối loạn về gan có thể cản trở việc lưu trữ vitamin.

Các bệnh và tình trạng làm suy giảm khả năng hấp thụ chất béo của ruột cũng có thể gây thiếu hụt vitamin A. Những tình trạng này có thể làm giảm khả năng hấp thụ các vitamin như vitamin A của cơ thể. Những tình trạng này bao gồm:

• Tiêu chảy mãn tính
• Bệnh celiac
• Bệnh xơ nang
• Một số rối loạn tuyến tụy
• Tắc nghẽn ống mật
• Thiếu kẽm hoặc sắt
• Phẫu thuật cắt bỏ ruột non hoặc phẫu thuật giảm béo
• Rối loạn sử dụng rượu
• Phẫu thuật ruột hoặc tuyến tụy

Ngoài ra, nguyên nhân thiếu vitamin A ở trẻ em có thể kể đến bao gồm:

• Tình trạng thiếu vitamin A của mẹ dẫn đến nồng độ vitamin A trong sữa mẹ thấp
• Chế độ ăn uống không đủ vitamin A trong và sau khi cai sữa
• Do trẻ mắc các bệnh tật phổ biến có thể dẫn đến thiếu vitamin A.

3. Làm sao để dự phòng thiếu vitamin A?

Cách tốt nhất để ngăn ngừa tình trạng thiếu vitamin A là áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm các thực phẩm có chứa vitamin A. Vitamin A có thể được tìm thấy tự nhiên trong:

• Các loại rau xanh, chẳng hạn như rau lá xanh và bông cải xanh
• Các loại rau có màu cam và vàng như cà rốt, bí ngô, khoai lang và bí
• Các loại trái cây có màu cam và vàng như cam, xoài, dưa đỏ và đu đủ
• Sản phẩm sữa
• Gan, thịt bò và thịt gà
• Một số loại cá, chẳng hạn như cá hồi
• Trứng
• Ngũ cốc, gạo, khoai tây, lúa mì và đậu nành được bổ sung vitamin A
• Nếu cần thiết, bạn cũng có thể bổ sung vitamin A

Nếu bạn tăng lượng vitamin A hấp thụ, một số tác động của việc thiếu vitamin A sẽ bắt đầu đảo ngược. Bệnh quáng gà và khô mắt sẽ được cải thiện. Tuy nhiên, mất thị lực do sẹo do loét giác mạc không thể chữa khỏi. Điều quan trọng là phải ăn đủ thực phẩm có chứa vitamin A. Nếu không bổ sung đủ vitamin A, các biến chứng như giảm thị lực sẽ kéo dài.

Nếu bạn có mức retinol trên 30 mcg/dL, việc bổ sung vitamin A sẽ không có lợi. Thay vào đó, chỉ cần đảm bảo ăn thực phẩm giàu vitamin A. Tiêu thụ hàm lượng vitamin A cao có thể dẫn đến ngộ độc.

Trẻ sơ sinh không nên dùng vitamin A liều cao vì nó có thể gây độc cho trẻ. Tuy nhiên, trẻ em có thể được điều trị bằng cách bổ sung vitamin A. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con bạn sẽ xác định liều lượng chính xác cho trẻ.

Có thể thấy có rất nhiều nguyên nhân thiếu vitamin A, để hạn chế tình trạng này bạn cần bắt đầu từ việc thay đổi lối sống, chế độ ăn và có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để dùng các loại thực phẩm giúp bổ sung vitamin A trong trường hợp cần thiết.

Việc cơ thể được cung cấp đầy đủ vitamin A không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn thúc đẩy hệ miễn dịch tốt hơn. Điều này có vai trò rất lớn trong việc chăm sóc sức khỏe chủ động để từ đó tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật và kéo dài tuổi thọ.

Nguồn: healthline.com  - clevelandclinic.org - data.unicef.org