Siêu âm vùng cổ có phát hiện u tuyến giáp và hạch vùng cổ không?

1. Siêu âm vùng cổ có phát hiện u, hạch tuyến giáp không?

Nói một cách đơn giản, siêu âm là kỹ thuật hoàn toàn không sử dụng tia bức xạ. Khác với CT hoặc X quang, siêu âm không sử dụng bức xạ để thu được hình ảnh bên trong cơ thể và sử dụng sóng âm nên hoàn toàn vô hại. Khi bệnh nhân cần hình ảnh để đánh giá chức năng tuyến giáp như tìm sự hiện diện của các hạch, ung thư hoặc một số bệnh tuyến giáp khác, kỹ thuật siêu âm tuyến giáp ở cổ sẽ được chỉ định. Siêu âm cổ tuyến giáp vẫn tuân theo nguyên lý sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh bên trong cổ, qua đó cho phép đánh giá tuyến giáp, các cấu trúc lân cận (như khí quản, thực quản, mạch máu) và các hạch bạch huyết.

Trong quá trình siêu âm cổ tuyến giáp, đầu dò siêu âm sẽ được bác sĩ đặt trên vùng da phía trước tuyến giáp. Đầu dò sẽ phát ra sóng âm và thu lại sóng phản hồi khi chúng bật ra khỏi nhu mô tuyến giáp và các cấu trúc bên dưới da cổ. Sóng phản hồi sẽ được máy tính chuyển đổi thành hình ảnh trắng đen trên màn hình máy tính. Độ phân giải, hoặc khả năng của máy để có được hình ảnh sắc nét, rõ ràng của các nhân giáp hoặc khối cực nhỏ trong tuyến giáp là rất quan trọng. Một lần nữa, bác sĩ khẳng định bệnh nhân sẽ không tiếp xúc với bất kỳ tia bức xạ nào trong quá trình siêu âm tuyến giáp ở cổ.

Theo bác sĩ, siêu âm cổ tuyến giáp là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tốt nhất để đánh giá tuyến giáp, bao gồm theo dõi và chẩn đoán các nốt, ung thư và bệnh tuyến giáp khác. Khi ai đó được chẩn đoán mắc bệnh tuyến giáp, họ nên được siêu âm bởi bác sĩ chuyên khoa.

Siêu âm cổ tuyến giáp có thể giúp xác định xem nhân giáp là chất rắn hay chứa đầy chất lỏng. Đồng thời nó cũng được sử dụng để kiểm tra số lượng và kích thước của các nhân giáp, thậm chí có thể tiết lộ nguồn cung cấp máu cho các nhân này như thế nào. Ngoài ra, siêu âm tuyến giáp có hạch rất có giá trị trong việc chẩn đoán ung thư tuyến giáp, đặc biệt kỹ thuật này còn được sử dụng để thực hiện sinh thiết bằng kim các khối u tuyến giáp và các hạch bạch huyết để xem liệu chúng có phải là ung thư hay không.

Siêu âm cổ tuyến giáp là xét nghiệm hình ảnh đầu tiên được bác sĩ chỉ định để kiểm tra và chẩn đoán bất kỳ khối u hoặc vấn đề nào trong tuyến giáp. Tuy nhiên, nếu không được thực hiện bởi bác sĩ siêu âm lành nghề hay các chuyên gia thực hiện với thiết bị có độ phân giải cao, thì bệnh nhân vẫn có nguy cơ bị bỏ sót một số vấn đề, đặc biệt là ung thư tuyến giáp. Mỗi khi thực hiện siêu âm tuyến giáp, bác sĩ sẽ luôn kiểm tra đồng thời các hạch bạch huyết và các mô xung quanh. Vị trí siêu âm là ở giữa và hai bên cổ, từ hàm xuống xương ức và xương đòn. Nếu không, ung thư tuyến giáp đã di căn sẽ bị bỏ sót. Do đó, mục tiêu của siêu âm cổ tuyến giáp không chỉ là nhìn vào tuyến giáp.

Thiết bị siêu âm có độ phân giải cao có khả năng phát hiện ung thư tuyến giáp hoặc ung thư tuyến giáp di căn đến các hạch bạch huyết ở kích thước nhỏ đến 1-2mm (cỡ đầu bút bi). Quá trình siêu âm kỹ lưỡng và chính xác sẽ hỗ trợ xác định xem có ung thư hay không hoặc đánh giá xem có cần thực hiện sinh thiết bằng kim để chẩn đoán ung thư hoặc mức độ di căn đến các hạch bạch huyết hay không. Nhược điểm duy nhất của siêu âm là không thể phân biệt ung thư tuyến giáp với tình trạng bạch huyết viêm hoặc phản ứng. Cả hai đều có đặc điểm rất giống nhau, nhưng FNA (sinh thiết tuyến giáp) dưới sự hướng dẫn của siêu âm sẽ cung cấp hình ảnh cần thiết để chẩn đoán hoặc loại trừ ung thư tuyến giáp dạng nhú.

2. Vì sao đánh giá tuyến giáp lại siêu âm vùng cổ?

Tuyến giáp là một tuyến nằm ở cổ với nhiệm vụ điều hòa quá trình trao đổi chất. Siêu âm là một phương pháp kiểm tra cấu trúc bên trong cơ thể không gây đau đớn. Cận lâm sàng này liên quan đến sóng âm tần số cao được phát ra và nhận lại sóng phản hồi bởi một bộ chuyển đổi. Những sóng âm này thâm nhập vào cơ thể và được sắp xếp thành một hình ảnh nhìn thấy trên màn hình dựa trên cách chúng phản hồi từ các cấu trúc cơ thể khác nhau.

Siêu âm cổ tuyến giáp tạo ra hình ảnh của tuyến giáp và các cấu trúc lân cận ở cổ. Tuyến giáp nằm ở phía trước cổ, ngay phía trên xương quai xanh và có hình dạng giống như một con bướm, với một thùy ở hai bên cổ được nối với nhau bằng một dải mô hẹp gọi là eo tuyến giáp. Đây là một trong 9 tuyến nội tiết nằm rải rác khắp cơ thể với vai trò sản xuất và gửi hormone vào máu.

Tuyến giáp tạo ra hormone giáp, giúp điều chỉnh nhiều chức năng của cơ thể bao gồm cả việc nhịp tim nhanh như thế nào. Thông thường, các tổn thương nhỏ hoặc cấu trúc dạng nốt phát triển ở tuyến giáp có thể không cảm nhận được trên bề mặt da. Khoảng 5-10% người trưởng thành sẽ có khối u trong tuyến giáp mà bác sĩ có thể xác định khi khám. Với những nốt không thể sờ thấy, kỹ thuật siêu âm sẽ rất nhạy trong việc phát hiện chúng. Ở một số nhóm tuổi, các nốt sần được nhìn thấy trên siêu âm ở khoảng 70% người trưởng thành. Phần lớn trong số này là những vùng mô tuyến giáp lành tính không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Một số ít trong số này là khối u thực sự và có thể cần chẩn đoán hoặc điều trị tích cực. Nhiều bệnh nhân thắc mắc u tuyến giáp ở cổ có nguy hiểm không, theo đó u tuyến giáp sẽ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và tùy mức độ mà sự nguy hiểm sẽ khác nhau.

Đối với hầu hết các thực hiện siêu âm, bệnh nhân sẽ nằm ngửa trên bàn có thể nghiêng hoặc di chuyển. Bệnh nhân có thể được yêu cầu quay sang 2 bên để cải thiện chất lượng hình ảnh.

Một chiếc gối có thể được đặt phía sau vai để mở rộng khu vực được quét để kiểm tra siêu âm cổ tuyến giáp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ do có rất ít khoảng trống giữa cằm và ngực.

Bác sĩ X quang (bác sĩ được đào tạo đặc biệt để giám sát và giải thích các kỹ thuật X quang) hoặc kỹ thuật viên siêu âm sẽ đặt bệnh nhân trên bàn khám. Sau đó họ sẽ thoa một loại gel gốc nước lên vùng cơ thể được kiểm tra. Lớp gel này sẽ giúp đầu dò tiếp xúc an toàn với cơ thể, đồng thời loại bỏ các túi khí ở giữa đầu dò và da, vì chúng có thể chặn sóng âm truyền vào cơ thể. Kỹ thuật viên siêu âm đặt đầu dò lên cơ thể và di chuyển qua lại trên khu vực đó cho đến khi thu được hình ảnh mong muốn.

Thông thường, người bệnh sẽ không có cảm giác khó chịu do áp lực khi bác sĩ siêu âm ấn đầu dò vào khu vực được kiểm tra. Tuy nhiên, nếu khu vực này mềm, bạn có thể cảm thấy hơi đau nhẹ. Sau khi quá trình siêu âm hoàn tất, kỹ thuật viên sẽ lau sạch lớp gel trong suốt trên da và chúng cũng không làm ố hoặc đổi màu quần áo.

Bài viết trên đây đã giải đáp cho người bệnh hiểu hơn về siêu âm cổ tuyến giáp. Trên lâm sàng, siêu âm là kỹ thuật thường quy không chỉ riêng chẩn đoán bệnh tuyến giáp mà còn nhiều căn bệnh khác. Đây được xem là mảnh ghép không thể thiếu trong bất kỳ cơ sở y tế nào. Nhờ có siêu âm, bác sĩ có căn cứ sàng lọc bệnh lý tốt hơn, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác và cân nhắc phác đồ điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân.

Nguồn tham khảo: radiologyinfo.org; thyroidcancer.com - Bài viết của Dr. Nate Walsh; healthline.com.