Chuyển hóa chất béo ở nam và nữ khác nhau gì không?

1. Quá trình chuyển hóa chất béo là gì?

Quá trình chuyển hóa chất béo hay còn được gọi là chuyển hóa lipid, là một trong các quá trình cần thiết cho sự sống của mỗi cá thể. Ở hai giới nam và nữ thì quá trình này sẽ diễn ra khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung thì quá trình chuyển hóa chất béo cũng sẽ bao gồm các giai đoạn là tổng hợp và phân giải chất béo trong cơ thể, và quá trình này ở mỗi giới sẽ liên quan đến sự phân giải và dự trữ năng lượng dưới dạng chất béo trong cơ thể. 

2. Chuyển hóa chất béo ở nam và nữ có gì khác nhau?

2.1 Chuyển hóa chất béo ở nam

Nam giới thường tích trữ mỡ thừa ở phần trên của cơ thể, đặc biệt là ở vùng bụng dưới, dẫn đến hiện tượng "bụng bia". Ngược lại, phụ nữ thường tích mỡ dưới da. Một đặc điểm riêng của chuyển hóa chất béo ở nam là khả năng tích trữ mỡ nội tạng, tức là mỡ có xu hướng bao quanh các cơ quan nội tạng nhiều hơn. Điều này có nghĩa là nam giới dễ mắc các bệnh và tình trạng liên quan đến mỡ, chẳng hạn như bệnh tim và tiểu đường. Nhưưng ngược lại, ở nam giới, các nhà khoa học đã chứng minh rằng lượng hormone nội tiết tố testosterone dồi dào là một trong các nguyên nhân giúp phái mạnh đốt cháy mỡ thừa tốt hơn và hiệu quả hơn, trong khi estrogen ở nữ giới thì có tác dụng tích trữ mỡ trong cơ thể.

Quá trình chuyển hóa chất béo ở nam đa phần tập trung mỡ thừa vào phần mỡ nội tạng, nhưng nếu kiểm soát được điều này, nam giới giảm mỡ nhanh hơn thông qua việc ăn kiêng mà không cần tập thể dục. Nhưng với mỡ tích trữ ở vùng bụng, khi giảm cân bụng của nam giới sẽ giảm mỡ đầu tiên. Tương tự, chuyển hóa chất béo ở nữ gặp khó khăn khi giảm mỡ ở đùi, hông và mông, nam giới cũng gặp khó khăn khi giảm mỡ nội tạng. Nếu lượng mỡ nội tạng dày và số lượng nhiều, tế bào mỡ kích thước lớn, nam giới cần phải đưa ra nỗ lực thực sự trong chế độ ăn uống và duy trì một lịch trình tập thể dục đều đặn.

2.2 Chuyển hóa chất béo ở nữ

Quá trình chuyển hóa chất béo ở nữ và nam giới khác nhau, do đó dẫn đến việc lưu trữ chất béo theo cách khác nhau. Theo quan niệm từ xưa đến nay, xu hướng tích trữ mỡ trên cơ thể của phụ nữ thường có hình dạng hình quả lê, trong khi nam giới lại có hình quả táo. Nếu như nam giới có xu hướng mập bụng thì phụ nữ lại có xu hướng trữ mỡ nhiều ở các bộ phận như bắp chân, phần dưới cánh tay, mông, hông và đùi. Vì đây là chất béo cần thiết cho quá trình mang thai và cho con bú được lưu trữ trong đùi của phụ nữ. Vùng mỡ ở cơ mông và đùi của phụ nữ có thể cho thấy cơ thể của họ có sự trao đổi chất tốt hay không. Điều này có liên quan đến quá trình chuyển hóa chất béo ở nữ và quản lý năng lượng trong cơ thể. Một sự trao đổi chất tốt giúp duy trì trạng thái cân bằng năng lượng và có thể có lợi cho sức khỏe tổng thể.

Theo nhiều nghiên cứu, quá trình chuyển hóa chất béo ở nữ dẫn tới kết quả là lượng mỡ dưới da nhiều hơn mỡ nội tạng, tạo nên những đường cong mềm mại trên cơ thể. Phụ nữ cũng có xu hướng tích nhiều chất béo trong cơ thể hơn nam giới. Điều này được thể hiện bằng việc một phụ nữ năng động có từ 21% đến 24% chất béo trong cơ thể, trong khi đàn ông chỉ có khoảng 14% đến 17%. Điều này được các nhà khoa học giải thích rằng là do sự giải phóng axit béo tự do từ các nguồn dự trữ mỡ dưới da trên cơ thể nam giới hoạt động tốt hơn nữ giới. Ngoài ra, quá trình oxy hóa chất béo cơ bản ở phụ nữ thấp hơn nam giới, do đó nếu so sánh ở nam giới và nữ giới có cùng cân nặng, chế độ ăn và luyện tập thì tỷ lệ phần trăm mỡ của nữ giới sẽ cao hơn. Dù quá trình chuyển hóa chất béo ở cả hai giới như thế nào thì mọi người đều cần duy trì một tỷ lệ chất béo thiết yếu để có đủ năng lượng cho các hoạt động bình thường. Ví dụ, phụ nữ cần có ít nhất 10% chất béo trong cơ thể để duy trì năng lượng khi chăm sóc con sau sinh, trong khi đàn ông chỉ cần 2%. Việc tích trữ nhiều mỡ trong giai đoạn sau sinh cũng đến từ lượng estrogen, một loại hormone có chức năng dự trữ mỡ tốt hơn. 

Nhìn chung, quá trình chuyển hóa chất béo ở nam và nữ có những điểm tương đồng và khác biệt rõ rệt. Và dù bạn thuộc giới nào đi chăng nữa, việc tập luyện thể dục thể thao hay áp dụng các chế độ ăn hợp lý hoặc thực hiện phương pháp giảm cân khoa học như liệu pháp tiêu hao năng lượng cũng sẽ giúp ngăn ngừa được béo phì, thừa cân hay mắc các bệnh nguy hiểm. Hiện nay liệu pháp tiêu hao năng lượng là cách giảm cân khoa học dựa trên việc tìm ra nguyên nhân tích tụ mỡ thừa thông qua các loại xét nghiệm, siêu âm để từ đó bác sĩ sẽ tư vấn về một chế độ ăn uống, tập luyện khoa học sao cho phù hợp với thể trạng từng người. Điều quan trọng là cơ thể người thừa cân sẽ được truyền các tổ hợp vitamin, khoáng chất để thúc đẩy quá trình đào thải mỡ thừa diễn ra nhanh hơn. Nhờ vậy mà quá trình giảm béo chỉ diễn ra trong thời gian từ 6-8 tuần khi thực hiện liệu pháp tiêu hao năng lượng.