Chỉ số xét nghiệm acid uric cao có phải bị gút?

1. Xét nghiệm acid uric là gì?

Acid uric là một sản phẩm tự nhiên của quá trình chuyển hóa nucleotide purine trong cơ thể người. Loại nucleotide này có mặt trong những loại thực phẩm mà chúng ta ăn hàng ngày. Các purine sau khi đã vào trong cơ thể sẽ gây ra phản ứng với enzym có trong đường ruột tạo ra acid uric.

Acid uric hầu hết hòa tan trong máu được lọc qua thận và đào thải ra ngoài cơ thể qua đường nước tiểu hoặc mồ hôi. Nếu thận không thể lọc hết hoặc cơ thể sản xuất quá dư thừa acid uric sẽ khiến acid uric máu cao tăng lên, điều này dẫn đến làm tăng nhanh sự lắng đọng muối urat tại vị trí các khớp. Đây là nguyên nhân chính gây ra tình trạng bệnh Gout điển hình.

Xét nghiệm acid uric là xét nghiệm máu nhằm kiểm tra nồng độ loại acid này có trong máu hoặc trong nước tiểu qua đó hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đúng cách.

Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm acid uric trong máu đối với các trường hợp cụ thể như sau:

• Chẩn đoán bệnh gout đối với những người có các dấu hiệu triệu chứng lâm sàng phù hợp. Xét nghiệm acid uric trong máu cũng thường được chỉ định theo định kỳ để theo dõi trong quá trình điều trị của  người bệnh gout.
• Theo dõi chức năng thận, chẩn đoán các rối loạn chức năng thận hoặc tìm nguyên nhân gây ra sỏi thận.
• Theo dõi người bệnh trong quá trình điều trị ung thư bằng phương pháp hóa trị, xạ trị để chắc chắn acid uric trong máu không tăng quá cao.

2. Đọc kết quả xét nghiệm axit uric

Mẫu bệnh phẩm sử dụng trong xét nghiệm acid uric là huyết tương được tách từ máu toàn phần có sử dụng chống đông Heparin. Trước khi thực hiện xét nghiệm acid uric nên nhịn ăn trong khoảng thời gian kéo dài từ 4 đến 8 tiếng và không sử dụng các loại thuốc điều trị, các loại thực phẩm chức năng hay các chất kích thích hoặc đồ uống có cồn trước khi thực hiện xét nghiệm để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác.

Giới hạn chỉ số xét nghiệm máu axit uric ở người bình thường là:

• Đối với nam giới là 210 - 420 umol/L.
• Đối với nữ giới là 150 - 350 umol/L.

3. Xét nghiệm máu acid uric cao cảnh báo bệnh gì?

Khi nồng độ xét nghiệm acid uric cao hơn mức giới hạn như cung cấp ở trên cảnh báo cơ thể đang tạo ra nhiều acid uric hoặc giảm thải qua thận hay chức năng thận bị suy giảm. Khi chỉ số xét nghiệm máu axit uric tăng có thể là báo hiệu của một số bệnh như sau:

• Bệnh Gout hay tình trạng bệnh viêm khớp thể cấp tính;
• Các bệnh lý liên quan đến bạch cầu như trong bệnh rối loạn tủy xương;
• Rối loạn chức năng thận như mắc bệnh sỏi thận hay suy thận cấp;
• Bệnh tiểu đường;
• Mắc bệnh ung thư di căn;
• Chế độ dinh dưỡng hàng ngày dư thừa lượng purine;
• Người bị béo phì: là tình trạng cơ thể người có chỉ số BMI trên 30. Béo phì chính là 1 tiến trình kéo dài sau giai đoạn thừa cân. Nguyên nhân là do lúc này cơ thể người đã xuất hiện dư thừa lượng lớn mỡ thừa. Mỡ thừa thường tập trung chủ yếu ở vùng dưới ngực, vùng bụng, vùng eo hay vùng đùi.

4. Phải làm gì khi xét nghiệm acid uric cao?

Khi có kết quả chỉ số xét nghiệm máu axit uric tăng cao không kèm theo triệu chứng tại khớp, thận thì bạn cần thực hiện điều chỉnh chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp nhằm không tạo ra thêm acid uric bằng cách giảm dần lượng purin vào cơ thể.

• Hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều chất đạm như hải sản (bao gồm mực, cua, tôm), các loại thịt đỏ (bò, trâu, dê) và nội tạng (gan, phổi).
• Bổ sung nước nên uống 1 - 1.5 lít nước/ ngày có tác dụng hạn chế sự kết tủa của muối urat và tăng khả năng lọc thải acid uric.
• Duy trì cân nặng thích hợp theo chỉ số BMI cho phép nhằm giảm áp lực lên các khớp. Lưu ý không nên giảm cân bằng phương pháp nhịn ăn mà thay vào đó nên có chế độ tập luyện điều độ và khoa học.
• Không  sử dụng các loại thực uống có chứa cồn như bia hoặc rượu và các thức uống có ga.
• Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh cụ thể như tránh căng thẳng, không thức khuya, vệ sinh cơ thể nhằm lưu thông khí huyết, ngủ đủ giấc.
• Vận động phù hợp như đi bộ nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày, tập yoga,... những bài tập này có tác dụng tăng cường trao đổi chất.

Nếu kết quả chỉ số xét nghiệm máu axit uric tăng cao kèm theo các dấu hiệu triệu chứng tại khớp hay thận thì cần thiết phải sử dụng thuốc hạ lượng acid uric theo chỉ định của bác sĩ điều trị bệnh.

Đối với những người đang điều trị ung thư bằng phương pháp hóa trị, xạ trị sẽ khiến cho các tế báo ung thư bị hủy quá nhiều. Điều này dẫn đến làm tăng sản xuất cấp tính acid uric, khi đó bác sĩ điều trị sẽ sử dụng thuốc dự phòng tăng lượng acid uric để hạn chế tình trạng suy thận cấp.

Tóm lại, xét nghiệm acid uric trong máu là một xét nghiệm quan trọng trong việc chẩn đoán và chữa trị nhiều vấn đề bệnh lý.

Hiện xét nghiệm này có vai trò rất quan trọng đối với những người thừa cân, béo phì hay mắc các bệnh chuyển hóa. Bởi thông qua xét nghiệm trên bác sĩ sẽ đánh giá tổng thể được vấn đề sức khỏe để từ đó đưa ra hướng chăm sóc tốt nhất cho người bệnh. Điều này có vai trò giúp giảm thiểu được tối đa những biến chứng về sức khỏe đối với người bệnh.