Chỉ số MCHC trong máu cao: Nguyên nhân và cách điều trị

1. Nguyên nhân làm chỉ số MCHC cao trong máu là gì?

MCHC là viết tắt của Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration, đây là một thông số được đo bằng xét nghiệm công thức máu. MCHC đại diện cho nồng độ trung bình của huyết sắc tố - Hemoglobin trong một thể tích hồng cầu nhất định. Hemoglobin là một loại protein trong tế bào hồng cầu mang oxy từ phổi đến phần còn lại của cơ thể và giúp vận chuyển carbon dioxide ra khỏi các mô cơ thể. 

MCHC thường được báo cáo bằng gam trên deciliter (g/dL) và được sử dụng để đánh giá màu sắc hoặc nồng độ của huyết sắc tố trong hồng cầu. Mức MCHC bất thường, dù cao hay thấp, có thể cung cấp thông tin quan trọng về sức khỏe của một người và có thể chỉ ra các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ, mức MCHC thấp có thể liên quan đến thiếu máu do thiếu sắt, trong khi mức MCHC cao có thể liên quan đến các tình trạng như bệnh hồng cầu hình cầu di truyền hoặc mất nước. Các bác sĩ sử dụng nó cùng với các chỉ số công thức máu khác để chẩn đoán và theo dõi các rối loạn máu khác nhau cũng như sức khỏe tổng thể.

Nhiều người thường thắc mắc rằng vì sao chỉ số MCHC trong xét nghiệm máu cao? Mức MCHC cao có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và mặc dù nó có thể cung cấp thông tin chẩn đoán có giá trị nhưng nó cần được giải thích cùng với các phát hiện lâm sàng và các chỉ số khác trong công thức máu toàn phần. Dưới đây là một số lý do tiềm ẩn khiến chỉ số mchc trong máu cao:

• Mất nước: Mất nước xảy ra khi cơ thể mất nhiều chất lỏng hơn mức cần thiết, dẫn đến nồng độ các thành phần trong máu cao hơn, bao gồm cả huyết sắc tố. Nồng độ tăng lên này có thể dẫn đến kết quả xét nghiệm máu mchc cao hơn. Điều quan trọng cần lưu ý là đây thường là tình trạng tăng độ cao tạm thời và sẽ trở lại bình thường khi được cung cấp đủ nước trở lại cho cơ thể.
• Bệnh hồng cầu hình cầu (tròn) di truyền: Đây là một rối loạn di truyền khiến các tế bào hồng cầu có hình dạng hình cầu tròn thay vì hình dạng hai mặt lõm điển hình của chúng. Hồng cầu hình cầu - tròn có nồng độ hemoglobin cao hơn, dẫn đến chỉ số mchc trong xét nghiệm máu cao.
• Bỏng và tan máu: Các tình trạng gây ra sự phá hủy hoặc tan máu của hồng cầu, chẳng hạn như bỏng, một số loại thiếu máu (thiếu máu tán huyết) hoặc một số loại thuốc, có thể dẫn đến tăng MCHC do giải phóng huyết sắc tố vào máu.
• Thiếu máu tán huyết tự miễn: Một số bệnh tự miễn có thể dẫn đến sự phá hủy hồng cầu, dẫn đến tình trạng xét nghiệm máu MCHC cao.
• Thiếu máu rối loạn tạo hồng cầu bẩm sinh (CDA): Đây là một rối loạn di truyền hiếm gặp ảnh hưởng đến việc sản xuất và trưởng thành của hồng cầu, dẫn đến hình dạng hồng cầu bất thường và làm xét nghiệm máu MCHC cao.

• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): Trong một số trường hợp, những người mắc COPD nặng có thể có MCHC cao hơn do tình trạng thiếu oxy mãn tính (mức oxy thấp) và bệnh đa hồng cầu (tăng số lượng hồng cầu).
• Các bệnh lý huyết sắc tố hiếm gặp khác: Có một số bệnh lý huyết sắc tố hiếm gặp và các biến thể huyết sắc tố cấu trúc có thể dẫn đến mức mchc trong xét nghiệm máu cao.
• Bệnh nhiễm sắc tố sắt mô: Trong tình trạng này, chất sắt tích tụ quá mức trong cơ thể, có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất quá nhiều huyết sắc tố - Hemoglobin và góp phần làm xét nghiệm máu MCHC cao.
• Lỗi cao “giả” hoặc lỗi do kỹ thuật xét nghiệm: Đôi khi, kết quả mchc trong xét nghiệm máu cao có thể là do vấn đề kỹ thuật hoặc lỗi trong quá trình lấy máu cũng như xét nghiệm máu. Có thể cần phải lặp lại thử nghiệm để xác nhận kết quả.

Điều quan trọng cần nhớ là một kết quả xét nghiệm máu MCHC cao bất thường không cung cấp chẩn đoán xác định. Các xét nghiệm bổ sung và đánh giá lâm sàng thường là cần thiết để xác định nguyên nhân cơ bản của mức MCHC cao và hướng dẫn điều trị thích hợp hoặc điều tra thêm. Nếu bạn nhận được kết quả cho thấy chỉ số MCHC trong xét nghiệm máu cao, điều cần thiết là phải thảo luận với các bác sĩ của bạn để đánh giá và theo dõi thêm.

2. Cách điều trị tình trạng chỉ số MCHC trong máu cao

Việc hạ thấp mức MCHC cao trong xét nghiệm máu liên quan đến việc giải quyết nguyên nhân cơ bản hoặc các yếu tố góp phần dẫn đến MCHC tăng cao. Hãy nhớ rằng MCHC chỉ là 1 trong nhiều thông số trong công thức máu toàn phần (CBC) và việc điều trị nên hướng vào tình trạng cơ bản cụ thể gây ra MCHC cao. Dưới đây là một số bước và chiến lược chung có thể được sử dụng để điều trị tình trạng chỉ số mchc trong máu cao

• Xác định và điều trị nguyên nhân cơ bản:
  • Thiếu máu thiếu sắt: Nếu mức mchc trong xét nghiệm máu cao là do thiếu máu do thiếu sắt, việc điều trị thường liên quan đến việc bổ sung sắt. Các bác sĩ của bạn có thể đề nghị thay đổi chế độ ăn uống và bổ sung sắt. Các loại thực phẩm chứa sắt như thịt bò, thịt gà, hải sản, đậu lạc, rau có màu xanh sẫm như rau bina, cải xoong…
  • Mất nước: Nếu mất nước là nguyên nhân khiến xét nghiệm máu mchc cao, điều quan trọng là phải tăng lượng chất lỏng nạp vào để khôi phục mức độ nước bình thường cho cơ thể. Điều này sẽ giúp làm loãng máu và giảm mức MCHC.
  • Bệnh hồng cầu hình cầu di truyền: Kiểm soát tình trạng di truyền này có thể bao gồm theo dõi các biến chứng, kiểm soát các triệu chứng và trong trường hợp nghiêm trọng là cắt lách (cắt bỏ lá lách) là cách giúp điều trị bệnh hồng cầu hình cầu nói chung và làm giảm mức MCHC trong máu nói riêng.
• Thuốc và liệu pháp:
  • Thiếu máu tán huyết: Nếu mức mchc trong xét nghiệm máu cao là do thiếu máu tán huyết, việc điều trị có thể bao gồm dùng thuốc để ức chế hệ thống miễn dịch (trong bệnh thiếu máu tán huyết tự miễn), truyền máu hoặc các liệu pháp khác để kiểm soát tình trạng cơ bản.
  • Giải quyết các tình trạng sức khỏe cơ bản: Giải quyết mọi tình trạng sức khỏe mãn tính góp phần làm MCHC cao, chẳng hạn như COPD, là điều cần thiết. Điều này có thể liên quan đến thuốc, thay đổi lối sống hoặc các biện pháp can thiệp khác theo chỉ định từ các bác sĩ điều trị của bạn.

• Thay đổi dinh dưỡng:
  • Chế độ ăn uống cân bằng: Ăn một chế độ ăn uống cân bằng giàu chất sắt, vitamin (đặc biệt là vitamin B12 và folate) và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác có thể giúp bình thường hóa mức MCHC trong xét nghiệm máu. Các bác sĩ hay các chuyên gia dinh dưỡng có kinh nghiệm có thể cung cấp hướng dẫn về những thay đổi trong chế độ ăn uống cân bằng giúp ổn định các chỉ số trong xét nghiệm máu nói chung và mức MCHC nói riêng.
  • Các dược phẩm bổ sung: Trong trường hợp thiếu hụt dinh dưỡng, các bác sĩ của bạn có thể đề xuất các chất bổ sung cụ thể như thuốc sắt, Acid folic hay vitamin B12…để khắc phục sự thiếu hụt và cải thiện mức MCHC trong máu.

• Uống đủ nước: Duy trì mức nước trong cơ thể thích hợp là rất quan trọng. Uống đủ lượng nước hàng ngày (2,5 - 3 lít nước) có thể giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước, nguyên nhân dẫn đến mức MCHC tăng cao.
• Thực hiện các lời khuyên y tế: Điều cần thiết là phải tuân thủ chặt chẽ các khuyến nghị từ các bác sĩ của bạn. Tham dự tất cả các cuộc hẹn tái khám, thực hiện mọi xét nghiệm kiểm tra cần thiết và dùng thuốc hoặc thực phẩm bổ sung được kê đơn theo chỉ dẫn.
• Theo dõi tiến độ: Xét nghiệm máu định kỳ thường được thực hiện để theo dõi nồng độ MCHC và đánh giá hiệu quả điều trị. Các bác sĩ của bạn sẽ điều chỉnh kế hoạch điều trị nếu cần dựa trên tiến triển của bạn.
• Thay đổi lối sống:
  • Tránh uống quá nhiều rượu vì nó có thể ảnh hưởng đến các thông số RBC, bao gồm MCHC.
  • Nếu bạn hút thuốc, hãy cân nhắc việc bỏ thuốc hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ để bỏ thuốc, đặc biệt nếu bạn mắc một bệnh như COPD góp phần làm MCHC cao.

Hãy nhớ rằng, cách tiếp cận hiệu quả nhất để giảm mức MCHC cao phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản cụ thể. Do đó, việc đánh giá kỹ lưỡng bởi các bác sĩ là điều cần thiết để xác định nguyên nhân và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp phù hợp với nhu cầu sức khỏe cá nhân của bạn. Không bao giờ tự chẩn đoán hoặc tự điều trị MCHC cao chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm máu, luôn tìm kiếm sự hướng dẫn từ chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Hiểu rõ về chỉ số MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) trong máu cao là một phần quan trọng để chăm sóc bản thân. Chúng ta đã khám phá những nguyên nhân thường gặp đằng sau tình trạng này, từ việc xử lý thiếu sắt đơn giản đến quản lý các tình trạng khác phức tạp hơn như thiếu máu bẩm sinh. Mặc dù việc điều trị MCHC cao có thể phức tạp và đòi hỏi sự hướng dẫn từ chuyên gia y tế, nhưng thông qua kiến thức và sự tư vấn của bác sĩ, chúng ta có thể hướng tới cuộc sống khỏe mạnh và cân bằng hơn. Đừng ngần ngại thảo luận với chuyên gia y tế của bạn để nhận được hỗ trợ và hướng dẫn cụ thể, đồng thời thực hiện các biện pháp cần thiết để giảm nguy cơ và quản lý tình trạng MCHC cao.