Vai trò và chỉ định siêu âm ứ dịch vòi trứng

1. Ứ dịch vòi trứng là gì? Triệu chứng vòi trứng ứ dịch là như thế nào?

1.1. Ứ dịch vòi trứng

Ứ dịch vòi trứng là tình trạng ghi nhận sự tích tụ dịch vô trùng trong ống dẫn trứng. Đây thường là kết quả cuối cùng của quá trình ứ mủ tại ống dẫn trứng, khiến ống dẫn trứng bị tắc hoàn toàn do nhiễm trùng. Ứ dịch ống dẫn trứng gây viêm và có thể lan đến các cấu trúc xung quanh.

Vòi trứng có vai trò quan trọng trong việc gặp gỡ tinh trùng và xảy ra hiện tượng thụ tinh để tạo thành phôi. Khi ứ dịch xảy ra trong vòi trứng, quá trình thụ tinh giữa trứng và tinh trùng sẽ bị gián đoạn. Một biến chứng nghiêm trọng của việc bị ứ dịch vòi trứng chính là vô sinh. Thông thường, bệnh nhân phát hiện tình trạng này ngẫu nhiên khi đi khám phụ khoa thông qua việc chụp xquang buồng trứng hay thực hiện siêu âm ứ dịch vòi trứng. Trước đó, ở một số người thường không có dấu hiệu lâm sàng cho thấy viêm nhiễm, mà tình trạng ứ dịch này hoàn toàn diễn ra trong âm thầm. Một số trường hợp lúc phát hiện bằng siêu âm ứ dịch vòi trứng đã có xuất hiện áp xe ra các phần xung quanh.

1.2. Triệu chứng ứ dịch vòi trứng

Thông thường, trước khi được siêu âm ứ dịch vòi trứng thì người bệnh thường có các triệu chứng sau

• Đau bụng dưới hoặc đau quanh ổ bụng, có thể tiết dịch âm đạo
• Bụng đau âm ỉ, dữ dội ở vùng bụng dưới, khi đến gần kỳ kinh nguyệt thì càng đau dữ dội hơn
• Thụ thai thất bại nhiều lần, khó có thai 
• Kinh nguyệt ra nhiều hơn bình thường 
• Rối loạn tiêu hóa, dịch âm đạo ra nhiều, đau sau khi quan hệ tình dục

Các triệu chứng trên không hoàn toàn khẳng định bạn bị vòi trứng ứ dịch, tuy vậy đây là dấu hiệu cảnh báo bạn nên đến các địa chỉ khám phụ khoa uy tín để thực hiện xét nghiệm hay các chẩn đoán hình ảnh siêu âm ứ dịch vòi trứng để có kết quả chính xác. 

2. Vai trò và chỉ định siêu âm ứ dịch vòi trứng

2.1. Chỉ định siêu âm ứ dịch vòi trứng

Phần lớn bệnh nhân đến khám vô sinh và được chỉ định thực hiện siêu âm ứ dịch vòi trứng khi có các dấu hiệu sau: 

• Bệnh nhân có tiền sử từng phá thai, hút lòng tử cung do bệnh lý liên quan đến niêm mạc tử cung 
• Nghi ngờ nhiễm Chlamydia hoặc lao vùng chậu
• Đau vùng chậu lặp lại không rõ nguyên nhân
• Vô sinh trong nhiều năm không rõ nguyên nhân 
• Từng phẫu thuật vùng chậu (cắt ruột thừa, thực hiện nội soi bóc u nang buồng trắng) 
• Nghi ngờ ứ dịch ống dẫn trứng qua siêu âm ngả âm đạo

2.2. Vai trò của việc siêu âm ứ dịch vòi trứng 

Việc phát hiện hình ảnh siêu âm ứ dịch vòi trứng giúp các bác sĩ đưa ra kết luận về tình trạng bệnh lý của chị em chính xác hơn, đồng thời đưa ra các phương án điều trị vòi trứng ứ dịch triệt để, giúp giảm viêm, tạo hình vòi trứng lại như ban đầu từ đó tăng cơ hội thụ thai thành công. 

Hiện nay, phương pháp chẩn đoán hình ảnh siêu âm ứ dịch vòi trứng tiên tiến nhất được thực hiện đó chính là siêu âm buồng tử cung vòi trứng sử dụng chất tương phản – Hysterosalpingo-contrast sonography, hay còn gọi tắt là HyFoSy. Phương pháp này bao gồm việc sử dụng một lượng nhỏ chất tương phản chứa cellulose và nước để tạo môi trường cản âm. Chất này được bơm vào tử cung qua ngả âm đạo và quan sát bằng siêu âm. HyFoSy đã khắc phục được nhược điểm của phương pháp chụp X-quang truyền thống, bao gồm không tiếp xúc với tia xạ, thời gian khảo sát ngắn hơn và thân thiện hơn với bệnh nhân. Quá trình HyFoSy có thể được thực hiện tại phòng khám ngoại trú mà không cần nhập viện và bệnh nhân có thể ra về sau 30 phút và nhận kết quả ngay lập tức.

HyFoSy đã được chứng minh là có độ chính xác tương đương với phẫu thuật nội soi trong việc đánh giá tình trạng ống dẫn trứng và buồng tử cung. Đồng thời, phương pháp này đặc biệt thuận lợi đối với những bệnh nhân dị ứng với iot, nhạy cảm đau hoặc không thể tiếp tục quá trình chụp hình cản quang buồng tử cung (HSG). Một ưu điểm lớn nhất của HyFoSy là giảm đau cho bệnh nhân. Hơn 70% bệnh nhân đã thực hiện HyFoSy cho biết phương pháp này hoàn toàn không đau hoặc gây ra ít đau, mặc dù không sử dụng thuốc giảm đau hoặc gây tê trước quá trình thực hiện.

HyFoSy, phương pháp chẩn đoán hình ảnh siêu âm ứ dịch vòi trứng tiên tiến hiện nay có các ưu điểm sau:

• Là phương pháp sạch, an toàn và không gây độc cho phôi.
• Có khả năng chẩn đoán tình trạng ống dẫn trứng chính xác và tương đồng với phẫu thuật nội soi.
• Gây ít đau hơn so với phương pháp chụp cản quang buồng tử cung truyền thống (HSG) và tiết kiệm thời gian hơn.
• An toàn, dễ thực hiện và có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị (46% bệnh nhân đã mang thai trong tháng đầu tiên sau khi thực hiện HyFoSy).

3. Điều trị ứ dịch vòi trứng

Sau khi đã phát hiện ứ dịch vòi trứng trên siêu âm, các bác sĩ sẽ đưa ra kết luận, đánh giá tình trạng vòi trứng ứ dịch của bệnh nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị vòi trứng ứ dịch hiện nay bao gồm: 

• Cắt bỏ ống dẫn trứng: Vòi trứng ứ dịch sẽ được cắt bỏ toàn bộ chiều dài, tuy vậy, phương pháp điều trị triệt để này lại gây giảm khả năng mang thai nhiều ở nữ giới. Trong trường hợp viêm vùng chậu gây ứ dịch vòi trứng, người bệnh có thể được điều trị bằng kháng sinh.
• Chích xơ: Bệnh nhân sau khi phát hiện ứ dịch vòi trứng trên siêu âm sẽ được tiến hành hút chất lỏng ứ dịch trong buồng trứng bằng kim. Sau đó, thực hiện tiêm thuốc để ngăn dịch tích tụ trở lại. Dù phương pháp này không cần can thiệp phẫu thuật nhiều, tuy nhiên bệnh dễ tái phát với nguy cơ cao. 
• Mổ nội soi: Có hai trường hợp vòi trứng ứ dịch sẽ được chỉ định mổ nội soi đó là thông tắc vòi trứng và gỡ dính vòi trứng. Với trường hợp thông tắc vòi trứng, các bác sĩ sẽ tiến hành thông vòi trứng bằng nội soi, loại bỏ các mô vụn và tách các chỗ dính lại trong lòng ống dẫn trứng. Với phẫu thuật nội soi gỡ dính vòi trứng, dễ dẫn đến thai ngoài tử cung thì các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi cắt nong, gỡ dính vòi trứng để tinh trùng và trứng lưu thông không bị tắc nghẽn. Tuy nhiên, sau khi mổ nội soi thông tắc vòi trứng thì người bệnh nên để tự nhiên trong 3 tháng, nếu thụ thai thất bại thì mới lên kế hoạch điều trị hiếm muộn. 

Siêu âm ứ dịch vòi trứng là một trong các phương pháp phát hiện và điều trị chứng bệnh gây vô sinh chiếm tỷ lệ cao hiện nay ở nữ giới. Việc tầm soát, thăm khám sản khoa định kỳ sẽ giúp các chị em trong độ tuổi sinh sản phát hiện được tình trạng ứ dịch vòi trứng trên siêu âm, từ đó các bác sĩ đưa ra các chỉ định phù hợp để điều trị ứ dịch vòi trứng, giảm tình trạng viêm nhiễm và tăng khả năng thụ thai thành công. Hiện nay siêu âm vốn là một kỹ thuật thường quy được thực hiện ở hầu hết các phòng khám cũng như kỹ thuật này đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra đánh giá, phác đồ điều trị cho từng trường hợp bệnh nhân. Do đó, để đảm bảo tốt cho sức khỏe, chị em nên đến các cơ sở thực hiện siêu âm định kỳ để sức khỏe luôn được duy trì ở một thể trạng tốt nhất.